Она што пишува на англиската верзија на “Википедија” при пребарување на фразата “алтернативни факти” – еден запрепастувачки неологизам кој го опишува односот на новиот американски претседател Доналд Трамп и неговата администрација кон реалноста.
Се започна со една слика, која очигледно го раздразнит Трамп и неговиот тим – споредба помеѓу тоа колку луѓе дошле на неговото положување на заклетва во петокот и на церемонијата на инаугурација на претседателот Барак Обама во 2009 година
Првиот црн претседател на САД собра речиси 1,8 милиони луѓе, додека на прославите во петокот беа дојдени неколку стотици илјади.
Предвид фактот дека Вашингтон е упориште на демократите, тоа е разбирливо, но ширењето на сликата не иззарадува Белата куќа.
Во првата прес-конференција портпаролот на институцијата Шон Спајср вели “Тоа беше најголемата толпа на давање заклетва во историјата, точка” и одби да одговара на прашања на новинарите.
Откривањето на лагаата го разгори скандалот уште повеќе и кога советничката на Трамп Кели Конвеј беше прашана зошто Прес секретарот на Белата куќа лаже, таа рече дека тој само им дал на новинарите “алтернативни факти”, бидејќи немало начин да се измери народот.
Ова е само уште една епизода од непријателството меѓу Доналд Трамп и сериозните медиуми. Тој се навикна да вика “лажни вести” секоја информација која не му се допаѓа; одби да одговара на прашања на CNN, која соопшти дека разузнавањето истражува дали Москва има компромитирачки информации за него.
Шефот на администрацијата на претседателот – Рајнс Прибс, изјави за Fox News, дека ќе се бори “со заби и нокти” против медиумите кои обидуваат да го “делегитимираат” Трамп.
Напади и секира
Двосмислено, заменети и понекогаш едноставно грешни говори на претседателот за време на кампањата го принудија Гардијан” да создаде неделна колумна специјално за лагите, а во. “Њујорк тајмс” редовно се објавува проверка на фактите, објавени од него.
“Стратегијата очигледно претпоставуваше дека јавното незадоволство од мејнстрим новинарството (што Трамп со радост го разгори) отвора место тој да пробута сопствената верзија на реалноста, без да се придржува кон фактите.
Како што редовно нè потсети Трамп и неговите приврзаници, што и да е направено за време на кампањата, тој успеа да победи. Најмногу горливитеу поддржувачи ги обожаваат нападите кон медиумите. Нивните поплаки и агресивната проверка на фактите станаа адут за Трамп – тој ги помина секирациите и премногу привилегираното население на Вашингтонскат врхушка “, пишува Џим Рутенберг во” Њујорк тајмс “.
Во исто време во текот на целата кампања најавторитетните големи медиуми едноставно не можеа да реагираат адекватно на стратегијата на Трамп и така и не можеа да поверуваат дека е можно тој да биде избран.
За разлика од сите други политичари, бизнисменот стана медиум сам по себе, коментира Емили Бел – директорот на Tow Center for Digital Journalism. “Трамп гледа на себеси се не само како опозиција на печатот, а како нејзин конкурент”, вели Бел.
Неговиот главен стратег Стивен Банон до неодамна беше главен уредник на екстремно десничарскиот сајт Breitbart News. Зетот му и советник во Белата куќа Џаред Кашнър поседува The New York Observer.
Замена на реалноста
Политичките предрасуди на одделните медиуми, контекстот и уредувачката политика влијаат врз тоа како треба содржат ставовите на претседателот Трамп.
Но, кога предмет на спор станат очигледни факти (како на пример колкав е бројот на присутните на заклетвата што лесно може да се провери), тоа значи навлегување во еден орвелски свет во кој фактот се оценува не според тоа дали е се докаже, а по тоа дали се допаѓа на публиката.
“Сум сретнал луѓе кои се апсолутно убедени дека економските податоци се изманипулирани за да го подобрат имиџот на дадено управување. Но администрацијата на Трамп е првата која експлицитно вели дека може и има право да ги замени фактите со нешто поудобно, што не постои во реалноста “, покажува Ерик Шерман во текст за” Форбс “.
Медиумите возвраќаат ударот
Ако според Трамп прес-конференциите служат за да се игра со медиумите, ако советниците сметаат дека медиумите треба да биде затворениа, тогаш новинарите треба да почнат да одразуваат неговата активност по свои правила, смета Џек Шафр од “Политико”.
Политичките новинарите, пишува тој, треба да дејствуваат сеедно дали се во “воена зона – каде маглата спречува собирање на веродостојни информации директно од борците, а задачата е прашање на живот и смрт”.
Шафр потсетува дека освен официјалната позиција на Белата куќа, новинарите можат да се преориентираат кон различните владини агенции и високи републиканци, можат и да проучат купиштата спорни назначувања и конфликтите на интереси на управувањето на Трамп.
“Тие можат да нанесат доста штета, без да имаат потреба од потврдата или соработката на администрацијата на претседателот”, истакнува тој.
Истата позиција ја зазеде и редакцијата на авторитетното издание Columbia Journalism Review, кои испратија отворено писмо до Доналд Трамп, кој заврши со следниве зборови:
“Во најдобар случај, Вие ќе ја заземете оваа позицијата осум години. Ние сме тука од создавањето на републиката и нашата улога во оваа голема демократија беше афирмација и засилена повторно, повторно и повторно. Вие не принудивте да размислуваме за фундаменталните прашања за тоа кои сме и за што сме. за тоа Ви благодариме. “