Тероризмот нема  граници. И разузнавањето треба да биде без граници!

полите

Со своите цврсто ѕидани куќи и балкони од ковано железо, како и случајни високи блокови Моленбек нема да биде надвор од кое било   место на мултикултурниот агол на секоја западноевропска престолнина. Жителите можат да купуваат од Бејкер од Маракеш, касап исламист, турски пици халал или кај кралот на саритата. Западнат исламски центар нуди курсеви во брзо меморирање на Куранот зад аголот на главна трговска улица, нанижани со општински Божиќни светилки. Во последниве денови, по крвопролевање во Париз, Моленбек се променил во јавната  имагинација од експресивен етнички агол на Брисел во гнездо на европскиот џихадизам. Еден од париските бомбаши-самоубијци – Брахим Абдеслам – е француски државјанин, кој живее во областа. Се смета дека помалиот брат Салах избегал назад во Белгија по крвопролевање. Акциите на вооружени белгиски полицајци во Моленбек на 16 и 19 ноември биле наменети да влезат во нивните трагит .

“Речиси секој пат (кога има напад), има врска со Моленбек”, рече белгискиот премиер Шарл Мишел.

полите1

Моленбек одамна е поврзан со џихадизмот. Поранешни жители на оваа северноафриканско  потекло вклучуваат убијците на Ахмад Шах Масуд, командантот на авганистанската Северена унија и противник на талибанците, кој беше убиен во 2001 година како увертира на нападите на “Ал Каеда” во Америка на 11 септември;потоа  еден човек учествува во бомбите  на возовите во Мадрид во 2004 г .; еден човек кој убил четири лица во еврејскиот музеј во Брисел во 2014 г .; и еден маж кој се обидел да  убие патници на брз воз од Амстердам до Париз во август.

Како што Шарл Мишел, белгискиот премиер, се изразува “Речиси секој пат (кога има напад), има врска со Моленбек”. Прашањето е зошто некои од младите муслимани во Европа се радикализираат, тепаат во Сирија и  ги убиваат  своите сограѓани е загатка која  ги загрижува сите влади – но не толку колку што  е тоа на Белгија. Франција има повеќе муслимански граѓани од било која друга земја во Европската унија, како и најголем број странски борци во Сирија; но Белгија има најголем удел од овие борци како дел од населението. Причините не се само и можеби не претежно од исламското пуританство и економска маргинализација – иако Моленбек, каде што локалните жители се жалат на невработеност и дискриминација, го има својот дел од двете. Во јуни француски парламентарен извештај посочи повеќе лични фактори: “егзистенцијална пребарување” за идентитет и припадност, преземено од оние со “психолошко и социјална слабост”. Оние кои се насочуваат кон Сирија, често се ситни криминалци. Но има и младите од средната класа, млади девојки и новопокрстени, вели Дуниа Бузар, шеф на француски центар за дерадикализација.

моленбек

Сепак разновидност, фактот дека многу од нападите во Европа во последниве години се извршени од луѓе, означени од службите за безбедност како потенцијални екстремисти го сугерира најмалото дека полицајците бараат во вистинската мешавина на осомничени лица. Но бројките се толку големи, што е невозможно дури и за најмногу великодушно финансирана агенции да ги следат сите. Потребни се од 20 до 60 лица, за да следат деноноќно еден осомничен. Без разлика дали проблемот со радикализмот е најлоша во Белгија отколку каде и да е на друго место, но земјата не се справува  со него. Нејзините полициски и разузнавачки сили, како и повеќето од институциите во земјата, се  фрагментирани и со недоволно ресурси. Таа одамна има репутација на попатна точка на шверцот на дрога и оружје помеѓу Холандија и Франција. Друг проблем е дека Белгија се наоѓа во срцето на шенгенската зона. Откако пиштол еднаш биде пренесен во надворешната граница на зоната за слободно патување, обично од Балканот, каде што тие се во изобилство, може слободно да биде пренесуван во голем дел од Европа. Цените на црниот пазар укажуваат дека автоматско оружје е  поевтино на Балканот и најскапо во Велика Британија која е надвор од Шенген. Некои извештаи покажуваат дека оружјето, користени при нападите против “Шарл Ебдо” во Париз во јануари дошле од специјалист во Словачка.

Ако Шенген зоната е без внатрешни граници за туристите и терористи, таа е полна со невидливи бариери за полициските и разузнавачките агенции. Властите немаат средства за следење  и да набљудуваат записи со имиња на патници при преку гранични патувања, дури и оние кои доаѓаат од земји надвор од Шенген. Каде се проверуваат пасоши, на пример на аеродромите, идентитетот на граѓаните од Шенген зоната не е систематски за да ги провери  базите на податоци на осомничените криминалци или терористи. Премногу од наводните заеднички европски бази на податоци содржат малку податоци, или во нив не може да се гледа правилно. Дури и кога името на осомничениот биде откриен, сè што излегува, е името и бројот на еден полицаец, со кој да се оствари врска за информации. Покрај загриженоста дека џихадисти може да ја искористат  приликата во Европа со приливот на бегалци, европските полициски сили не можат да добијат пристап до базата на податоци Eurodac која снима отпечатоци и други детали за барателите на азил. Тоа им погодува на некои, особено од крајната десница, тие џагорливите , за отстранување на Шенген. Но, дури и ако европските гласачи се помират со граничната контрола, ќе биде невозможно да се прават проверки само на околу 200-те патни раскрсници помеѓу Белгија и Франција. Се тврди дека Абдеслам се лизнал  низ неколку полициски контролни пунктови, откако избегал од Париз. . По нападите против “Шарл Ебдо” во Париз европските лидери ветија дека ќе решат многу од проблемите. Но напредокот е бавен поради отпор од страна на Европскиот парламент, бирократска летаргија и неподготвеноста на многу сили за безбедност за размена на информации од страв дека тоа ќе излезе на виделина или ќе ги покаже нивните недостатоци.

нато

Франција обнови своето барање за акција при вонредна средба на министрите за внатрешни работи на 20 ноември. Ако Шенген зоната е без внатрешни граници за туристите и терористи, таа е полна со невидливи бариери за службите.  Најблиското во областа на разузнавањето се односите меѓу Велика Британија и т. Н. “Пет очи” (Америка, Канада, Австралија и Нов Зеланд); и меѓу Велика Британија и Франција, се два европски гиганти во воената област и во онаа на безбедноста. Но соработката во остатокот на континентот не е усогласена, не на последно место, затоа што големите разузнавачки агенции немаат доверба во компетентноста на помалите и дури во нивната способност да ги задржат своите тајни. Белгија има околу 1.000 вработени на разузнавањето и 800 исламисти во својата листа за набљудување, вели Кристоф Клер, автор на книга за белгиското разузнавање. Тие исто така мора да ги набљудуваат многуте  странски шпиони кои работат околу централите на ЕУ и НАТО, и функционираат со ј невообичаено рестриктивни закони. “Тероризмот е без граници”, вели поранешниот премиер на Белгија Гај Верхофстад. “И разузнавањето треба да биде без граници”. Засега што подобро за терористите од тоа дека ако сакаат да удрат во Франција, да се сокријат во Белгија, се говори на француски,  земја со големо муслиманско население и слободните контроли, само на кратко растојание со автомобил од Париз?

————-

Коментарот е објавен во списанието. “Економист”.

 

Слични содржини