Ако во петокот Хилари Клинтон беше инаугурирана за најмоќната позиција во светот, немаше да има прашање за останувањето на Германија како суштински дел од трансатлантските врски. Улогата на Берлин за заштита американските интереси во нестабилниот ЕУ да се зголеми енормно, особено откако Обединетото Кралство одлучи да го напушти блокот. Изборот на Доналд Трамп ја уништи оваа можност.
Германците беа обземени од колективно чувство на горчина, откако милијардерот бизнисмен, спротивно на сите очекувања, си го отвори патот кон Белата куќа. Додека Германија се чувствува изолирана во справувањето со кризата за миграција и безбедноста, избраниот за претседател Трамп и удари звучна шлаканица на германската канцеларка Ангела Меркел, истакнувајќи ги нејзините неуспеси при справување со миграциската криза и нејзината политика ЕУда стане инструмент за свои потреби.
Анкетата на Koerber-Stiftung во декември покажа дека 30% од Германците сметаат дека најголемиот предизвик пред нивната земја се идните односи со администрацијата на Трамп. Таа се смета за поголема грижа од кризата со бегалците. Една година порано 7% од Германците сметаа дека американско-германската врска е најважното прашање за државата. САД посветеност кон демократските вредности, слободата и антиавторитаризма традиционално се многу почитувани во Германија – особено со оглед на улогата што САД ја одиграа за обнова на Германија од пепелта на Втората светска војна, и колку Студената војна сеуште е всадена во меморијата на живите . Но германскиот јавен став е се повеќе критичен кон САД. Уште за време на мандатот на претседателот Барак Обама, Германците се чувствуваа разочарани од неусогласеноста на обврски кон климатските промени, човековите права, еднаквост и одржлив развој.
Кога Обама беше избран поради неговиот еуфорична платформа како “надеж и промена”, имаше огромен оптимизам дека тој ќе биде во можност да го промени САД, за да бидат тие во поголема согласност со германските вредности. Тоа не се оствари. Пресвртница дојде во 2013 година, кога Германците научија дека Агенцијата за национална безбедност (АНС) вршела масовно набљудување во земји-членки на ЕУ, вклучувајќи го прислушувањето на телефонот на Меркел. Во една земја која е длабоко сомнителна кон набљудување од државата имаше огромна јавна реакција. Беше формирана комисија на Бундестагот, за да направи преглед на експлозивните откритија. Зголемениот антиамериканизам исто така помага за објаснување на неустрашивата опозиција на трансатлантското партнерство за трговија и инвестиции (TTIP), предложениот договор за слободна трговија на ЕУ-САД. Иако изборот на Трамп да значи дека договорот е всушност мртов, впечатливо е дека отпорот против него во Германија е толку силен – иако земјата е најголем извозник во Европа и огромен корисник во светската трговија. На овој фон издигнувањето на Трамп во Белата куќа е навистина нешто од германските кошмари. Германските гласачи аплаудираа по Меркел, кога таа го потсети на новоизбраниот претседател по изборната победа дека Германија ќе продолжи да соработува со САД врз основа на вредности како “демократија, слобода и почитување на правото и почитување на достоинството на човекот, независно од потекло, боја на кожата, религија, пол, сексуална ориентација или политички ставови.
” Независно од јавното мислење, сепак, германските политичари и Меркел – која изгледа ќе го освои четвртиот мандат подоцна оваа година – знаат дека тие ќе треба да се стремат кон тесни работни односи со САД, дури и со стиснати заби.
САД сега се најважниот трговски партнер на Германија. Во 2015 година тие внесоа стока во вредност 127,2 милијарди долари. Како земја ориентирана кон извоз, одржување на овие врски во време кога економскиот национализам е нова мода (прифаќање и од Трамп), која ќе остане најнапред меѓу приоритетите на Берлин. Заканата на Трамп за наметнување на 35% увозни давачки за германските автомобили испрати загрижувачки сигнал. Но, со оглед на превирањата и политиката на рускиот претседател Владимир Путин, кој упатува предизвик не само кон источните-членки на ЕУ, но и кон светскиот поредок, Германија знае дека не може да си дозволи да го загуби својот сојузник, особено со оглед на својата сопствена неподготвеност за воена интервенција. Најголемиот предизвик за Меркел е да жонглира со овие потреби на начин прифатлив за општеството, како кон германскиот електорат кој не е на пат наскоро да го надмине предизвикот од траумата Трамп . Со дополнителните испитувања на еврозоната, миграциската криза, Брекзит и преродба се Русија, Меркел ќе има доста работа.
———–
Нина Шик, CNN