Претстои промена на парадигмата, истакна претседателот на Eurasia Group професор Јан Бремер.
Светот е пред прагот на создавање на нови економски модели, каде што САД веќе нема да играат таква значајна улога, а за уништување на Бретон-Уудскиот систем се виновни самите САД, кои премногу упорно диктираат правила кон други држави.
Таквото мислење го изрази претседателот на Eurasia Group професор Јан Бремер од Универзитетот на Њујорк во својот извештај “Одбројување од нула. Надминување на поделбата”.
Извештајот е претставен на сајтот на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), како појаснување од Фондот се наведува дека извештајот ги изразува ставовите на авторот, а не на самата финансиска институција.
Јан Бремер е американски политиколог, специјализиран за надворешна политика и глобалните политички ризици.
Тој е основач на Eurasia Group и под негово раководство работат 40 аналитичари и менаџери за продажба во Њујорк, како и 480 организациски и истражувачи од 65 држави.
Меѓу неговите клиенти се ExxonMobil, Morgan Stanley и хеџ фондот Caxton. Светскиот ред кои преовладува од крајот на Втората светска војна, се уништува.
Дебалансите изби во расклатената рамнотежа внатре во државите, регионите и на меѓународната политичка сцена. Резултатот е еден свет на нула ниво, карактеристичен со растечкиот вакуум на глобалното управување. Но тоа не може да трае вечно. Порано или подоцна главниот на нивото ќе отстапи место на новиот светски поредок “, убеден е Бремер.
Промена на парадигмата
Според него не е мала улогата во уништувањето на оваа парадигма и игра на премногу јавното лидерство на САД, кои последниве години исповедаат принципи на “воената економија” и политика на санкциите.
Експертот особено ги доведува во прашање зборовите на министерот за финансии на САД Џејкоб Лу, кој признава дека “ако (американските санкции) се мешаат прекумерно во паричните текови во целиот свет, финансиските операции ќе може да ја лизнат САД, со што може да се загрози централната улога на САД “.
Директните загуби и трошоци во потрага по алтернативни патишта кои компаниите ги трпат поради политичките ризици веќе секојдневно и штетат на светската економија, а сериозно страда довербата во финансискиот систем, предводен од САД и тројката најголеми во светот рејтинг агенции (Fitch, Moody’s, S & P) .
Како резултат на тоа земјите формираат нови Алијанса и создаваат алтернативни финансиски институции и рејтинг агенции. На пример, Кина презеде иницијативата за создавање на “Азиската банка за инфраструктурни инвестиции”, со која веќе е подготвена да соработува ММФ, а и кон неа се приклучија многу држави, потсетува експертот.
Во светот нема држава лидер
Тој додава дека политизацијата на економија веќе предизвикува незадоволство во Европа, на која сакаат да и наметнуваат “економско НАТО” со трансатлантски договор за партнерство во сферата на трговијата и инвестициите (TTIP). И првата ластовичка на незадоволството е одлуката на Велика Британија да ја напушти ЕУ.
Споменувајќи го НАТО експертот забележува дека алијансата доживува тешки времиња и “откривањето на очигледни пропусти во секој оддел на Алијансата би значело за него повеќе живот отколку кризата во Украина”.
За карактеристиката на другиот американски проект – Транстихоокеанското партнерство (ТТП) – Бремер користи формулацијата на Кина: тоа е искуство “да се напишат правилата за трговија”, за да не се почитува Светската трговска организација (СТО).
“Падот на СССР, со кој беше ставен крај на 40-годишното идеолошка борба, ги крена влоговите на Бретон-Уудскииот ред”, пишува Бремер.
“Во позадината на настаните следствесно на кризата се обновува и паралелно се зголемувае на геополитичката и економска улога на Кина, а најскапите интервенции на Американците на Блискиот Исток за проширување на влијанието го ублажија влијанието на Вашингтон”, пишува експертот.
Тој забележува дека таквите зајакнување на пазарите нао “Индија и Бразил едвај ќе сакаат да живеат во свет каде што би командувале Кина или Русија, но Делхи и Бразил се подготвени да соработуваат со секој кој ќе им помогне да се намали американската доминација”.
И додава дека дури европските приврзаници веќе не се толку солидарни, но “кога САД ги повлече на своја страна, тие со жалење разбираат дека Вашингтон не трпи алтернативно мислење”.
“Резултатот е започнат од нула броење на новиот светски поредок, во кој никој не управува. Тоа не е повеќе светот на Америка, но не и на кој и да е друг. Ние живееме во сложена геополитичка неутрална зона во која еднополарността заврши, но останува нејасно кој ќе го замени “, резимира политикологот.