Kissinger Associates: Проблемот на САД не е Путин, Русија ќе остане светски играч

од Vladimir Zorba

Воведувањето на нови санкции од страна на САД врз Русија ги фрли односите меѓу двете земји на најниско ниво, какви што не се забележани по крајот на Студената војна.

Ова го коментира Томас Греам, директор на Kissinger Associates, кој бил задолжен за Русија во Советот за национална безбедност на САД во 2004-2007. Неговата анализа е објавена во “Политико”.

Секоја страна ја обвинува другата и тврди дека бара подобри односи, така што се создава антагонизам.

Но, додека многумина во САД го обвинуваат за влошувањето на односите рускиот претседател Владимир Путин, вистината е дека односите меѓу двете земји секогаш биле нестабилни и периодите на соработка биле кратки.

САД не само што имаат проблем со Путин. Имаат проблем со Русија. Двете страни покажуваат рогови, откако САД се појавија како голема сила кон крајот на XIX век и почнаа да се натпреваруваат со Руската империја за влијание во Манџурија.

Развојот на настаните во светот може да е сменет и специфичноста на ривалството и технолошкиот напредок може да го зголеми ризикот. Но областите на несогласување останале постојани: Вредности зони на влијание, принципи на светскиот поредок.

Дури интервенција на Русија во американските внатрешни работи не е ништо ново. Тоа беше постојана закана за време на 74-тите години насоветско комунистичко владеење. Времињата во кои Вашингтон и Москва работеле заедно, се ограничени и никогаш не биле толку пријателски, како традиционално биле насликани.

Дури големата антихитлеристка унија за време на Втората светска војна, која Русите ја имаат оценета како олицетворение на соработката, беше подложна на сомневање. Војната се води повеќе паралелно отколку вкупно, а завршува со решавање што ќе се дели во Европа помеѓу двата конфликтни кампа.

Надежите за повеќе односи по смртта на Советскиот Сојуз брзо се покажаа илузорни. Водејќи се од размислувањето со недостаток на историски контекст, САД веруваат дека победата во Студената војна значеше дека Русија, како и сите други земји, нема друг избор освен да го прифатат либерално-демократскиот режим на слободниот пазар, кој довел до просперитет и мир на запад.

Апсорбирана од катастрофалниот социо-економска криза, Москва не толку ја поддржи колку се согласи со создавањето на Вашингтон. Но, бидејќи руската економија се опорави и традиционалните трендови во земјата се зацврстија со Путин, историските тензии повторно се појавија. Тоа заврши со ерупцијата на кризата со Украина пред три години и речиси целосен колапс на односите.

САД треба да започнат од тешката вистина: Русија наскоро нема да се претвори во либерална демократија, која се вклопува удобно во западните структури. Во исто време широката присуство на Русија на светската сцена е гарантирано од географската положба во срцето на Евроазија, нејзиниот нуклеарен арсенал и неспоредливо богатство од природни ресурси – да не зборуваме за постојано најспособните воени инсталаци, дипломатски кор од светска класа и креативена научна заедница, која е способна да користи најсовремена технологија за национална цел, ја сведочи новата руската моќ во сајбер-просторот. Иако прогнозите за понатамошен пад Русија нема да исчезне како главен играч.

Вашингтон нема друг избор освен да се занимава со Русија, и како го покренува прашањето: Како да управуваат со односите со една голема и моќна земја која е од клучно значење за секој траен режим на безбедноста во Европа, а која не ги прифаќа странски вредности и се натпреварува за влијание во други стратешки критични региони? Притвор под контрола, зајакнато со казна преку санкции, е една од можностите – и сегашната предност на политичката класа во САД.

Но, Вашингтон не може ефикасно да изолира една од најголемите економии во светот, особено кога им голем подем на незападните сили, особено Кина и Индија, кои не се подготвени да го следат водството на Америка. Санкциите, конечно, ќе разочараат – особено кога Русија верува дека нејзините витални интереси се загрозенои како во денешна Украина, и дека никакви чекори не можат да доведат до капитулација, односно би довеле до поништување на санкциите и предвид сеопфатен антируски дух во Вашингтон.

Подобра опција би била да се обврзуваме прагматично со Москва и да се фокусираме на управувањето на геополитичкто ривалство, за да го намалиме до минимум ризикот од целосен конфликт. САД треба постојано да ги заштитат виталните интереси, но да бидат подготвени да најдат компромис за други прашања, под услов да не ги загрозуваат основните принципи. Тоа би значело да се инсистира на целосна наплата на територијалниот интегритет и суверенитет на Украина, на пример, но да се посочи подготвеноста да се бараат алтернативи на евентуалното членство на Украина во НАТО, со оглед на цврста опозиција на Русија.

Слични содржини