Опкружувањето на Владимир Путин го славеше резултатот од изборите во Америка, додека не почна да сфаќа што се случува. Така сметаат Иван Крастев и Стивен Холмс. Написот е објавен во списанието. “Форин полиси”, foreignpolicy.com.
Во 2016 година висок претставник на руската администрација објасни пред група странци вака зошто владата одлучила да не ја одбележуива претстојната 100-годишнината од болшевичката револуција. Навистина револуцијата е пресвртна точка во историјата на Русија, објаснува тој, навистина претседателот Владимир Путин ја гледа денешна Русија како наследник истовремено и на царска, и на болшевичката Русија. Но прославата на револуција ќе испрати погрешна порака кон општеството. Денес Кремљ е цврсто против “промената на режимот”, објасни тој на гостите, и од таа причина нема желба да се велича 1917 година. Наместо тоа, владата планира да ја искористи стогодишнината, за да обрне внимание на катастрофалните последици од примената на револуции како средство за решавање на социјалните и политичките проблеми.
Она што руската влада го очекуваше најмалку, беше 2017 година да го постави лице во лице не со револуција од минатото, а со револуција од сегашноста – радикалната промена на режимот, што се случуват во САД по изборната победа на Доналд Трамп. Постигнатата преку избори револуција на Трамп е онаа која ја плени имагинацијата и ги распалува стравувањата на руските елити денес.
Барањето на клучот кон заканувачките и хетерогени политички испади на Трамп се фокусира првенствено на неговата збунувачка хаотична, злобна, симплистичка, нарцистичка, несигурна и на моменти склона карактеристика на самољублива личност, исклучоци од ова го прават само заговори, подготвени да го видат во него нешто како “Манџуриски кандидат” (1) или марионета на Кремљ. Повеќето набљудувачи почнаа премногу доцна да се свесни за степенот до кој, маскиран зад маската на шоумен, Трамп гледа на себеси како на револуционер и бунтовник, чија мисија е да го уништи “стариот режим” во Америка.
Тактиката на Трамп без сомнение е зафатена од класичните револуционерни прирачници. Менаџерскиот стил е да шири шок и ужас и да го потресе Конгресот, фаќање на противникот неподготвен за да може да ја стабилизира својата позиција во војната против елитата. Намерно ја подгрева од него крајната поларизација и му овозможува да избегне склучување на опортунистички алијанса меѓу елитата на Републиканската и Демократската партија во заштита на уставниот систем, што му гарантира дека опозицијата ќе остане во голема мера немоќна. Според зборовите на главниот стратег на Белата куќа Стивен Банон, Трамп се позиционира како светски лидер на антиглобалисткото движење кое е антиелитно, антиинституционално, антилибералное и националистичко. “Денес сме сведоци – посочува Банон за” Вашингтон пост “- на раѓањето на нов политички поредок и колку поагресивна станува раката на медиумски елити, толку посилен станува овој нов политички поредок.”
Опседнати со стравот од “обоените револуции”, руските политички стратези веројатно се подобро подготвени од американските и европските да ја сфатат радикалната природа на политичка промена, зафатена во Вашингтон.
И навистина, кога станува збор за револуцијата на Трамп, положбата на руските политичари наликува тоа на германскиот Генералштаб пред еден век. Во 1917 година Владата на Германија доаѓа до заклучок дека Германија ќе има најголеми шанси да победи во Првата светска војна, ако во Русија експлодира револуција. Затоа и тоа им дозволува на некои од лидери на болшевичката партија, меѓу кои и Ленин, да поминат низ Германија и да се вратат во Русија. Со надеж дека евентуална револуција во Русија ќе ја извади земјата од војната – и овој план проработва. Но во почетокот на 1918 година Владата на Германија веќе почнува да ја мачи вирусот на револуцијата, чие ширење од Русија тајна е стимулирана, може да се врати назад и да ја погуби самата Германија.
Разговорите со руските политичари и експерти покажуваат дека тие веќе се соочуваат со слични стравови и сомнежи.
Нема начин да дознаеме дали руската интервенција одигра клучна улога за победата на Трамп. Но ќе биде чесно да се посочи дека Кремље гледа во овој резултат дар од Бога. Бидејќи барем од 2011-2012 година, кога Русија беше сведок на масовни протести и особено по востанието на украинскиот “Мајда” – настани кои беа пофалени и поттикнати од тогашниот државен секретар Хилари Клинтон – руските лидери беа уште убедени дека нејзиниот избор ќе биде катастрофа за Русија и дека може да ги доведе односите дури до работ на војната. Затоа Русите направија она што можеа да го спречат влегувањето на Клинтон во Белата куќа. Но, макар и да го поздравија нејзинот пораз, тие се покажаа целосно неподготвени за последователната промена на режимот во Вашингтон.
Сега, кога Трамп е веќе на власт, политичките елити во Москва престанаа да се радуваат. Признаваат дека положбата на Русија премногу се усложнила.
Навистина изборот на Трамп ја отвора можноста за “нормализирање” на односите на Русија со Западот, започнувајќи со ограничување или дури намалувањето на санкциите. Овој избор, исто така потврдува многу од идеолошките критики кон либералниот ред, заштитен и од Русија, можеби дури навестува политички пресврти, на кои Москва одамна се надева: од повлекувањето на Вашингтон од кризата во Украина до раскинување на западната алијанса од ерата на Студената војна. Русите се задоволни и од нерафинираните говорите на Трамп кои се земаат како достојни за пофалба и откажување од американското лицемерие и попустливост.
Но револуцијата на Трамп става почетокот на период на нестабилност и несигурност, вклучувајќи и на веројатноста од саморуништувачки трговски војни. Уште трауматизирани од распадот на Советскиот Сојуз, овој прирачник на Русија не сечувствува глад кон глобалната нестабилност.
Освен тоа, со влегувањето на Трамп во Белата куќа Путин загуби монополот врз геополитичката непредвидливоста. Вештината на Кремљ да го шокираше светот, преземајќи иницијативата и уништувајќи вообичаените меѓународни норми и правила, им овозможи на Русија да има поголема од улога во меѓународните односи и да нанесува удари од тешка категорија. А сега Путин треба да ја дели опасноста од вадењето на светот од рамнотежа со новиот американски претседател, кој е значително помоќен од него самиот. Повеќето светски лидери очекуваат со загриженост каков ќе биде следниот чекор на Трамп, а не следниот потег на Путин. Во исто време користа од антиамериканизмам како идеолошка патерица е сè помала, откако американскиот електорат избра за претседател човек, јавно сочен за “марионета на Путин.”
Денес Кремљ стравува најмногу од тоа Трамп да не биде соборен или дури убиен. Неговото паѓање, сметаат внатрешни луѓе во Кремљ, би ннаправилао акутна и двопартиска антируски кампања во Вашингтон. Парадоксот затоа се состои во тоа дека Путин стана заложник на опстанокот и успехот на Трамп. Ова сериозно ги ограничува геополитичките можности на Русија. Кремљ е целосно свесеи дека демократите би јае искористиле Русија, за да ја компромитираат или дури да го соборат Трамп, додека републиканските елити би сакале да користат Русија за го дисциплинираата Трамп. Руската влада се плаши не само од можното паѓање на Трамп, туку се плаши и од евентуален кривина кон тврда антируски линија која ќе им овозможи на претседателот да склучи мир со јастреб меѓу републиканските лидери во Конгресот.
Забележително е дека во првиот телефонски разговор меѓу нив Путин се воздржува да врши притисок над Трамп за укинување на санкциите или за запирање на американската поддршка за Киев. Москва одлучи да ги игнорира и некои остри антируски изјави на претставниците на новата администрација. Обновувањето на борбите во источна Украина може да изгледа како пример за спротивното, но Кремљ се колне дека виновно за тоа е Владата на Петро Порошенко, а целта му е да го привлече вниманието на антируски настроените членови на американскиот Конгрес и да им даде силен аргумент против помирувањето на Трамп со Путин. Во секој случај Русија бара начини да го смири претседателот на САД, вклучувајќи потврдата од одбивањето на Белата куќа да признае дека амбасадор Сергеј Кислјак разговарал укинувањето на санкциите со Мајкл Флин (2) уште пред инаугурацијата на Трамп, како и обелоденување подготвеност да се разговара за бараното од Трамп создавање на зони за безбедност во Сирија – предлог кој првично беше отфрлен од Русите.
Управувањето на Трамп ги усложнува и односите на Москва со Кина и Иран. Москва има интерес од нормализирање на односите со Западот, но не и со цената на влез во предводена од Вашингтон антикинескаа коалиција, каква Трамп изгледа склон е да постави. Заедно со тоа во Путинова Русија живеат 20 милиони муслимани, поради што тој не може да подлегне на радикалната антиисламска реторика, прифатена од Трамп.
Но особено опасно од гледна точка на Кремљ е дека некои националистички кругови во Русија се фасцинирани од немирите пристапи на Трамп. Во јануари, за прв пат по враќањето во Кремљ во 2012 година, Путин не беше најчесто цитираната име во руските медиуми: надмината беше од Трамп. И иако повеќето од руските обожаватели на Трамп, како Александар Диги е, да остануваат лично лојални на Путин, тие исто така сонуваат за прочистување на глобалистките елити кои ги населуваат соседните на претседателот ординации.
Секој, поминал некое време во Москва, веднаш може да почувствува дека обичните Руси, за разлика од поголемиот дел од Европејците, доживуваат изненадувачка симпатии кон Трамп. Една од причините е дека тие се исцрпени од конфронтацијата на Русија со Западот. Другата е дека тие ја делат циничната и граничната со апокалиптична слика на Трамп за меѓународниот поредок. Исто како Трамп и тие никогаш не верувале дека има политика од која да ќе заработаТ сите заинтересирани.
Но најинтересно е дека тие ГО споредуваат Трамп со раниот Борис Елцин – импулсивен, харизматичен, кој се доверува само на семејството и е подготвен да ГО бомбардира парламентот, ако тоа ќе помогне да се вкорени во власта. Проблемот на Кремљ е во тоа дека Елцин беше револуционерен лидер, а Путин одлучи да посвети 2017 година на осудата, а не на прославата на револуциите.