Тие се помали, точни во маневрите, но се уште се во состојба да ги испровоцираат апокалипса. И поради својата предвидливост и т. н. способности за ограничување на последиците е каде каде поедноставно да ја замислиш реалноста за нивно спроведување.
Новата генерација нуклеарно оружје се подготвува за војна на светската сцена. Постепено застарените постоечки боречки празнења, кои веќе се на неколку десетици години, и новите воени стратегии, засновани на повеќе комплексни и непробојни системи за противвоздушна одбрана, ги поттикнуваат големите нуклеарни држави кон најголемото и радикално реновирање на арсеналот од последниот половина век. САД, Русија, Кина, Велика Британија и Франција (петте земји, кои официјално имаат значајно нуклеарно оружје) веќе фактички ја вршат модернизацијата на Арсенал – од сегашниот момент до 2080 година Целта е обезбедување на “сигурна и безбедна” опрема.
Што се однесува до земјите кои официјално не се изјасниле постоењето на нуклеарно оружје кај нив – Индија, Пакистан, Израел и Северна Кореја – тоа и тие веќе развиваат нов разновиден “тактички” потенцијал, кој покажува веројатност од неговата употреба на територијата на борбени дејствија во регионите.
Да се обидеме да го изразиме тоа со други зборови.
Во моментов, ОН ги започнуваат во Виена првите преговори за новиот Договор за целосна забрана на нуклеарното оружје, а земјите кои располагаат со нив, масовно се подготвуваат да инвестираат во нова генерација боеви глави мпотсетница на најмрачните периоди на Студената војна. Способни со своите технолошки карактеристики со одржување на познати доктрини ја менуваат т. н. рамнотежа на стравот, што само по себе е парадоксален начин кој ја прави поприфатлива можноста за термонуклеарна војна.
Никој не може да се смета за невин во почетокот на т. н. Третина атомска ера по првото “заемно загарантирано уништување” и вториот , срамежливо разоружување во почетокот на новиот милениум: ниту Русија на Владимир Путин, се обидет даго компензира економскиот пад, поддржувајќи релативно стратешко рамнотежа со САД; ниту Америка на Барак Обама, а уште помалку Америка, падната во рацете на Доналд Трамп го контролира тестостеронот,и е подготвена во наредните 30 години да инвестира милијарди долари за амбициозни ажурирање на своите нуклеарни одежди. Воопшто не е наивна ниту Кина, се стреми да стане комплетен ллидер и ја сметаат САД за репер за своето технолошки развој.
Соединетите Американски Држави Според податоците на стокхолмскиот Меѓународен институт за истражување на мирот (SIPRI) располагаат со околу седум илјади нуклеарни боеви глави, веќе монтирани на ракети и складирани во бункери. Доаѓаат на власт во 2009 година со ветување да го ослободат светот од нуклеарното оружје, Барак Обама започна програма за неговата модернизација, која претседателот на SIPRI Панс Кристенсен ја смета за “целосно спротивна на задачата за намалување на улогата на нуклеарниот компонента во стратегијата за американската безбедност” .
Администрацијата на Трамп не задоцни да го искористи тоа. Програмата предвидува реновирање на целата тријада на вооружување , земјени, транспорт по воздух и под вода: замена на 14-те подморници класа “Охајо”, модернизација на постојните бомбардери B-52 и B-2 и развој на нов напаѓач Во-21 со користење на технологијата скришум, а исто така и реновирање на системите Trident D-5 и Minuteman III. Исто така се комплетирани и вселенските системи за дигање на тревога, новите командни и контролни пунктови. Главна гордост на овој нов арсенал стана бомбата В61-12 која може да биде наполнета како со конвенционални, така и со нуклеарни боеви глави со променлива моќност и висока точност. Токму врз В61-12 која по верзијата на Пентагон ќе замени четири различни видови бомби, намалувајќи ја на тој начин нивната вкупна вкупната количина, се префрли критика при тоа од човек од кого најмалку се очекуваше да го стори тоа. Според Вилијам Пери, министер за одбранакај претседателот Клинтон, во дадениот случај станува збор за “скапите, но не е неопходно и особено дестабилизирачко” оружје – токму поради оваа причина дека тоа може да носи како нуклеарни и конвенционални боеви глави: “Под напад непријател секогаш ќе биде склон да го претпоставува најлошото и е способен да одговори со нуклеарно оружје на напад, кој што е од конвенционалните арсенал”.
Русија
Имаат 7290 боеви глави според податоци од 2016 година, Москва го поседува најголемиот нуклеарен арсенал во светот, иако не најсовремениот. Путин ја потврди суштинската улога на нуклеарниот компонента во руската воена доктрина, насочуваат можноста за неговото користење и насочување кон развојот на системи кои може да се полнат како со нуклеарни, така и со конвенционални боеви глави во зависност од потребата.
Според Кристенсен Русија се наоѓа “на половина од патот на големата модернизација, која ќе постави нови задачи пред меѓународната заедница, обезбедување контрола на вооружувањето”.
Во центарот на програмата се нови интерконтинентални ракети SS-27-2 или “Ярс”, кои можат да носат до четири боеви глави “МИРВ”, односно способни одделно да влегуваат во атмосферата и да нанесуваат удари по различни цели. Според САД овие системи го прекршуваат договорот по Договорот за намалување на стратешкото посамоуверено оружје III, потпишан од САД и Русија во Прага во 2010 година Покрај сето друго тогаш се забранува криење на боеви глави на веќе постоечки типови мобилни ракети. Само дека Русите можат да го скратат количеството на полнач, кој теоретски ги почитуваат постигнатите договори. Други видови оружја се во фаза на развој: SS-30 “сарма”, “Деца на сатаната” по квалификациите на НАТО, со десет борбени полнења ; нова генерација борбени подморници, кои ќе ги заменат сега важечките 11; модернизација на Бомбардерите Ту-160 и Ту-95МС.
Кина Пекинг, располага според податоците од 2016 година, со 250 нуклеарни боеви глави, и е поставена решително да го зголеми својот потенцијал. Неговите светски амбиции, стремежот да достигне нивото на САД, барем за технологија, конкуренцијата со соседните Индија и Русија, загриженоста, предизвикано од неконтролирано севернокорејски “сојузници” го поттикнуваат кинеското раководство кон големи инвестиции во истражување и развој на одбрамбени системи, односно на ракети, способни да пикират од вселената со суперсоничен брзина. Кина ќе ги замени своите моноблокови ракети со новата генерација со неколку видови боречки полнења и двигател на цврсто гориво. Волуменот на кинескиот буџет потрошен за овие потреби, не е познат, само дека степенот на програмата се прифатени како џиновски.
Франција
Нови борбени подморници, наследници на класа “Триумф”, треба да влезат во работа во периодот меѓу 2035 и 2048 година
Во тоа време Париз ги модернизира своите интерконтинентални ракети М51 и ASMP со среден дострел, транспортирани по воздушен пат од авионите Rafale.
Последните ќе бидат заменети до 2040 година, како и авиони “Шарл де Гол”. Французите продолжуваат да се ограничуваат до 300 (сегашното ниво) бројот на нуклеарните боеви глави, кои се наоѓаат на располагање.
Велика Британија
Пред една година Лондон располагаше со 215 нуклеарни боеви глави. Британската влада објави изградба на четири нови подморници за замена на оние од класата “Венгард”, за да покаже отпор на “зголемената количина потенцијални непријатели и модернизацијата на силите .” Инвестициите претставуваат 46 милијарди евра. На подморниците ќе бидат распоредени ракети Trident.
На крај за геополитичката слика
Геополитичката слика не ветува ништо добро. Силното забрзување на нуклеарната програма на Северна Кореја го носи во ситуацијата редниот елемент на нестабилност.
Покрај тоа, ако администрацијата на Трамп се откажа од договорот, принудувајќи го Иран да се воздржи за период од десет години од создавањето на атомска бомба, а сега за Техеран повеќе нема да има задржка за почитување на овој услов, што може да даде повод за невиден нуклеарна трка на Блискиот Исток, и, следствено, кон продлабочување на постоечката нестабилност.
Само што реалност за изгледите за нова трка во вооружување прво се создава за сметка на тензиите кои произлегуваат поради новата агресивна стратегија на Путин, која почна со кризата во Украина и пристапувањето на Крим, на кој се противат не секогаш предиспонирачки кон дијалог активности на НАТО , премногу фокусирани на “руската закана” источноевропски фронт, повеќе шпекулативен отколку реалност.
Уште поголема загриженост предизвикува тоа дека каква и да е надградба од една страна ќе биде сфатен како сигнал за преземање на потребните активности од друга, и тоа што другите земји (иако и денес немаат нуклеарно оружје, но да располагаат со техничка база за нивното создавање) од Германија до Јапонија и Саудиска Арабија ќе посакаат да се снабдат со свој воен арсенал на нуклеарно оружје.
—————
Паоло Валентино, “Кориере дела сера”