Иако многумина во ЕУ се на мислење дека единствената можна реакција на банкрот на Грција е заминувањето на еврозоната, тие ги игнорираат правните основи на ЕУ и единствената валута, пишува Оливер Панеке за EUObserver.

драхма

Додека заминувањето од ЕУ е јасно регулирано од договорите за Унијата, нема механизам за заминувањето на еврозоната, наведува тој. Еврото ја заменува претходната валута при спроведувањето на дадени критериуми, а пристапот и членството во еврозоната се јасно дефинирани, но ниту една спогодба или протокол не дозволуваат метод за извлекување на земјата од единствената валута при прогласување на банкрот, додава авторот.

Во 2009 година ЕЦБ во својот извештај наведува дека “законски е невозможно земја да биде протерана од ЕУ или од европската монетарна унија”. Бидејќи нема законска обврска тоа да се случи и ниту една институција не располага со можноста да ја принуди Грција да ја напушти, тогаш зошто се зборува за Grexit, прашува Панеке.

Ако Атина на крајот банкротира, владата нема да може да ги плаќа внатрешни трошоци и надворешните обврски. Според некои единствен излез е земјата да се врати својата поранешна валута и да напечати колку пари што и се потребни, што ќе ја зголеми конкурентноста на земјата. Други, пак, посочуваат дека драхмата ќе пречи на трговијата со еврозоната и ќе ја направи увезената стока поскапа, што на крајот ќе ја спречи земјата да го отплати долговите со драхми.

Панеке е на мислење дека повеќе рационално решение е Атина да го задржи еврото дури и по банкротот, и наведува дека Црна Гора, Косово, Ватикан, Сан Марино и Андора ја искористат единствената валута, иако формално не членуваат во еврозоната.

Предвид дека Грција не може да биде протерана насила од еврозоната, логично е да се претпостави дека банкротираната Грција не може да биде вметната во полоша ситуација од овие земји, кои никогаш не биле во еврозоната и никогаш не ги исполнувале критериумите за учество во неа, вели авторот.

Тој смета дека Еврогрупата и Грција може да се договорат за престанок на правото на Атина да гласа за поврзани со еврото прашања и забрана да печати пари, додека не ги исполни повторно критериумите за членство во еврозоната.

Според Панеке тоа е единствениот сценарио во кое не се прекршуваат договорите за ЕУ, затајување се проблемите околу враќањето на драхмата, Грција задржува пристапот до пазарите на ЕУ и веројатно би била во можност да плати дел од долгот.

Единствените кои ќе изгуби во овој случај, се оние кои веќе се обложуваат дека Грција ќе ја напушти еврозоната и ќе ја врати драхмата, која драстично ќе девалвира, наведува авторот. Назад, ЕУ ќе дејствува согласно договорите, според кои целта му е заштита на мирот, вредностите и благосостојбата на народите во него.

Задржувањето на Грција во еврозоната е најсоодветното нешто што ЕУ може да направи, за да се постигнат целите дефинирани во договорите за Унијата, и елиминирање на дискриминацијата кон Грција во споредба со земјите кои го користат еврото, а не се дел од еврозоната, е добар почеток, завршува Панеке.

Слични содржини