Ердоган никогаш не направил толку многу грешки во своите говори. Не сјае со какви било визии за иднината. И наскоро тој не бил успешен. Турските експерти се сомневаат во неговата победа на изборите, укажува Дојче Веле.

На 24-ти јуни  во Турција ќе се одржат парламентарните и претседателските избори . Според сегашните анкети, меѓу 45 и 55 отсто турски гласачи имаат намера да гласаат за сегашниот претседател на земјата, Реџап Тајип Ердоган. Сепак, во реалноста, поддржувачите на Ердоган може да се најдат многу помалку. Шефот на социолошкиот институт SONAR Хакан Бајракч  вели дека турските владетели создале атмосфера на страв и поради тоа, според него, е премногу можно околу 10% од анкетираните граѓани да не се осмелуваат да ја кажат вистината. “И ова ја искривува вистинската слика за предизборните ставови”, вели Бајрак.

По одобрената во април 2017 година уставни реформи, турските гласачи имаат право на два гласа: едниот одредува кој ќе биде новиот претседател на земјата, а другиот – кои партии ќе влезат во парламентот. За Ердоган, кој во последните 16 години не губел избори, претстојното гласање може да се покаже како најтешката во неговата политичка кариера. Неговата исламистичка конзервативна Партија на правдата и развојот (АКП), која од 2002 година целосно доминира во политичкиот живот во Турција,  и таа исто така ќе се сретне со тешкотии.

Проблемите на Турците се влошуваат

Од 25 години Јозер Сенчар од социолошкиот институт Metropoll ја следи кариерата на Ердоган. Според него, ова е најголемата изборна кампања на Ердоган досега. “Тој веќе не поставува дневниот ред, ниту пак од неодамна блеска со визии за иднината. Во предизобрните настапи тој изгледа прилично кул и слаб.” Никогаш порано Ердоган нема нетолеранции  и толку многу грешки во своите предизборни говори “, додава набљудувачот и споделува дека се сомнева во неговата победа.

Ердоган управува веќе 16 години и долго време беше сметан за најголемата сила во турската политика. Најважниот му успех несомнено е економскиот пораст на земјата: во последните 15 години, просечниот годишен приход во Турција се зголеми од 3500 на 10 000 илјади долари, а земјата доживеа градежен бум.

Меѓутоа, денес турската економија се соочува со сè поголеми тешкотии: по неуспешниот обид за државен удар во јули 2016 година и ситуацијата по вонредна состојба, турската лира загуби повеќе од 30 отсто од својата вредност. Во земјата речиси и да нема странски инвестиции, а довербата на меѓународните пазари во турската економија паѓа. Ердоган, кој поради религиозни причини ги задржа каматните стапки, мораше да поднесе остстапки  откако турската Централна банка неодамна ја зголеми својата основна каматна стапка. Така, Турција моментно е рангирана на четвртото место со земјите со највисоки каматни стапки – по Аргентина, Венецуела и Иран.

“За прв пат од 16 години Ердоган не постигнува нови успеси. Тој веќе не е во можност да се управува економијата. Се зголемуваат и проблемите во образованието и здравството”, вели Јозер Сенчар и додава дека турските граѓани веќе ја чувствуваат економската криза на грб . “Затоа и на предизборните настани на Ердоган веќе не се забележува оној плам од минатото”, додава тој.

Дополнителен поттик за опозицијата

Gulfem Санвер, исто така, верува дека пораките на Ердоган се сè потешки за луѓето. Според неа, Ердоган Едно-маж-шоу се сврте против него. “На состаноците и за време на неговите говори, Ердоган се чини  е сам”, вели Санвер, кој ја бранеше дисертацијата за “Изборните успеси на Партијата за правда и развој”.

Во исто време, поддршката за номинацијата на Републиканската народна партија Мухарем Инџ веќе надминува 30 отсто. И ова уште повеќе ја мотивира опозицијата да победи на овие избори. Ердоган е свесен за ова. “Тој сега игра со страв од десничарски турски гласачи”, вели Санвер. Затоа честопати зборуваше за воената операција против ПКК во северен Ирак во неодамнешните изборни говори. Значи, тој ги плаши стравувањата кај гласачите. Преплашен гласач стравува од можна промена на моќта и би гласал за сегашниот претседател, додаде експертот.

Според последните сондажи, и покрај сето Ердоган би можел да победи на претседателските избори во вториот круг. Но на парламентарните избори бидејќи Т.н. “Републиканска алијанса” – сојузот меѓу владејачката АКП и националистичката МХП (Партија на националистичка акција) – би можел да загуби мнозинството во турскиот Меџлис. И тоа ќе ја загрози моќта на Ердоган во парламентот. Ако дојде дотаму силниот  претседателски систем, која опозицијата го дефинира како диктатура, би останала далечен сон за Ердоган, велат експертите.

“Ако АКП го изгуби мнозинството во турскиот парламент, на Ердоган му претстојат тешки времиња”, убедена е Гјулфем Санвер. Одвратна воведе вонредна состојба, претседателот управува со декрети и декрети. “Дали   неговата партија би го изгубила мнозинството во парламентот, дури Ердоган да биде избран, тој ќе загуби дел од сегашната власт и веќе нема да е така ефикасна како претседател. И тогаш ќе му се наложи да признае власта на парламентот”, вели експертката.