Европа подготвува своја армија, Макрон сака на чело на Унијата

од Vladimir Zorba

Мигрантската криза што се разгоре на полско-белоруската граница, како и хаотичното повлекување на цивилите од Авганистан ова лето, ги наведоа земјите-членки на Европската унија да сфатат дека не можат да се потпрат на воената поддршка од САД или НАТО во кризни ситуации. Формирањето на европската армија стана реална можност, што е потврдено и во документот, до кој дојде Си-Ен-Ен.

Оригиналниот нацрт на овој план беше претставен пред земјите-членки на ЕУ оваа недела.

Главниот предлог е ЕУ да добие капацитет за брзо распоредување до 5.000 војници за справување со голем број потенцијални кризи. Наместо постојаните сили да му поднесуваат извештај на командантот во Брисел, овие групи ќе ги соберат војниците од сите земји-членки и ќе се формираат за решавање на конкретен проблем. Со нив ќе командува самата Европска унија.

Овие задачи може да се движат од мисии за евакуација, како што беше случајот во Авганистан, до мировни мисии на границата или хуманитарни мисии.

Во документот се зборува и за потребата од заеднички пристап кон набавките, истражувањата и разузнавањето во одбраната.

Не е неопходно сите земји-членки постојано да формираат тимови кои ќе ја сочинуваат војската, но сите ќе бидат обврзани да го сторат тоа кога е потребно.

Многу европски претставници се согласуваат дека овој потфат можеби не е остварлив во моментов, но дека е многу неопходен.

Неостварениот сон на Макрон

Овој план несомнено најмногу и одговара на Франција. Не е тајна дека претседателот на оваа земја – Емануел Макрон – сонува за силна Европа која е интегрирана со соработка во надворешните работи. Тој дури повика на формирање „вистинска европска армија“ за да се намали потребата на Европа да го заштити НАТО, предводен од САД.

Сегашната цел е усогласување на „Стратешкиот компас“ во март. Најважно е што некои земји во источна Европа, како Полска, Естонија и Литванија, се поддржувачи на овој план, но само доколку во формалниот договор конкретно се спомене заканата што Русија, а во помала мера и Кина, ја претставуваат за Европа.

Документот во моментов се занимава со влошувањето на односите на ЕУ со Русија, но исто така вели дека „заедничките интереси и заедничката култура всушност ги поврзуваат ЕУ и Русија“ и дека таа ќе продолжи да соработува со таа земја за некои конкретни заеднички приоритети.

Дипломати и официјални лица од скандинавските земји сметаат дека овој дел од светот е изложен на реален ризик од Русија и јасно ставаат до знаење дека „трансатлантскиот сојуз треба да се зајакне како дел од секој поширок план на ЕУ“.

Сепак, оваа идеја не им се допаѓа на сите, па Данска целосно ја отфрли, а не им се допаѓа ниту на Холандија, Австрија и Шведска.

Официјални лица во овие земји изразија загриженост дека војниците доделени во тимовите за брзо распоредување никогаш нема да бидат искористени, дека на акцијата ќе биде ставено вето и дека целата работа може да заврши како „потрошени пари“.

Се чека одлука од Германија

Последното парче од сложувалката останува Германија. Најбогатата земја од ЕУ се уште е во преговори за формирање коалициска влада, па не се знае кој ќе ја извршува функцијата министер за одбрана и во која насока ќе оди неговата политика.

Германски дипломат за Си-Ен-Ен изјави дека е извесно дека социјалистите нема да седнат на таа фотелја.

„Тие би биле подготвени да дадат пари за тие работи, без да ги вработат во странство, на пример во Франција. Тоа може да предизвика многу несогласувања“, рече тој.

Додава дека и покрај сите потенцијални замки, постои искрен оптимизам дека овие разлики може да се премостат доколку сите станат реални и сериозни.

Раса Јукневичиене, пратеник во Европскиот парламент и поранешен министер за одбрана на Литванија, вели дека „само ЕУ може да ги реши“ хибридните закани на непријателските актери од Русија и Кина. Сепак, таа вели дека постои опасност се да се претвори во обичен муабет доколку блокот не се договори за прашањата поврзани со сајбер безбедноста, воените капацитети, „пореално гледање на Русија“ и пред се – потрошувачката.

Сепак, највисокиот врв во Брисел останува оптимист и верува дека ќе постигнат компромис и ќе избегнат ваква раздразливост, бидејќи на маса се многу пари, а во прашање се политички капитал, дипломатски врски, интегритет и многу повеќе.

Слични содржини