„Како е можно Италија да има скоро 85.000 заразени и над 9000 мртви денес? Или за Шпанија да има 72.000 заразени и над 5.600 мртви и Франција скоро 33.000 заразени и 2.000 мртви? Или дури и за Швајцарија, една од најуспешните држави на кој било од светските рангови?“
Причините за тоа, сепак, стануваат сè повеќе јасни за науката “, пишува истакнат хрватски епидемиолог, Игор Рудан за „Вечерњи лист “.
Ви ги пренесуваме најважните делови од текстот.
„Најпрво, веројатно имаше предвремено опуштање за КОВИД-19 во Европа. Избувнувањето на епидемијата на крајот на февруари веќе беше доста слично на онаа што се гледаше претходно за САРС и МЕРС. Во тоа време, примарното жариште беше задушено, а во повеќе од 25 земји вирусот беше запрен веќе на првата линија од одбраната. Кој крајот на февруари 2020 година беше јасно дека КОВИД-19 ќе биде успешно потиснат во основното жариште Вухан и веќе беше стопиран во првите редови во уште триесет провинции и околните држави. Потоа, на 28 февруари беа објавени првите проценки за стапката на смртност, велејќи дека станува збор за болест со стапка на смртност значително пониска од онаа за САРС и МЕРС.
Во тоа време, беше разумно да се очекува дека епидемијата наскоро може да престане. Како резултат, Светската здравствена организација ја одложи изјавата за пандемија до 11 март, а светските берзи се зголемија за околу 10 проценти од 27 февруари до 3 март. Но, за секој непознат вирус, предвремената релаксација е многу опасна, како што ќе се покаже подоцна со КОВИД-19.
Второ, случајот на италијанските власти и Европската унија за феноменот на масовна имиграција на кинеските работници во северна Италија дојде „на наплата“. Тие таму работеа дење и ноќе во текстилната индустрија, произведувајќи модни предмети, кожни торби и чевли со брендот „Made in Italy“. Според некои проценки, Италија можеби дозволила до 100.000 кинески работници од Венцо и Вухан, лоцирани јужно и западно од Шангај, да работат во тие фабрики.
Некои од нив можеби биле таму нелегално. Како резултат на овој развој, беа воведени ефтини директни летови помеѓу Вухан и Милано. За овој феномен пишуваше новинарот Д. Т. Макс во април 2018 година за реномираното списание „The New Yorker“.
Откако се вратија од кинеската Нова година на средината на февруари, италијанските власти строго ги проверуваа овие работници на нивната „прва линија на одбрана“ на аеродромите. Но, тие дознале за тоа, па некои почнаа да влегуваат во Италија од други места, преку други аеродроми во ЕУ каде контролите не беа толку ригорозни. Значи, зад грбот на италијанската „предна линија на одбраната“ најверојатно ќе започне епидемија КОВИД-19 која остана непрепознаена во првите недели.
Трето, многу заразени лица од северна Италија ги поминуваа викендите во европските скијачки центри. Иако не знаеме дали потоплото време ќе го запре преносот на коронавирус, она што можеме да претпоставиме е дека студот помогна да се прошири. Затоа европските ски-центри станаа вистински расадници за коронавирус кон крајот на февруари и почетокот на март. На овој начин, повеќе заразени лица се појавија зад првите линии на одбрана во Франција, Швајцарија, Шпанија, Белгија, Австрија, Данска и Португалија. Нивните први линии на епидемиолошка одбрана беа насочени кон воздушниот превоз од Азија, а не на нивните сопствени граѓани.
Четврто, многу важно за раниот развој на епидемиолошката состојба во секоја земја е во кои подгрупи на населението започнал да се шири вирусот. Северна Италија имала многу голем број на многу стари луѓе. Во раните фази на епидемијата, вирусот почнал да се шири во болници и домови за пензионирање. Тие немаа скоро доволно капацитет да помогнат во тешки случаи. Меѓу веќе болните, постарите и имунокомпромитирани лица, вирусот се шири полесно и побрзо и имаше значително повисока стапка на умирање.
Во некои други земји, поголемиот дел од пациентите во рана фаза, на возраст меѓу 20 и 50 години, биле повратници од скијање или деловни луѓе. Затоа, ваквите земји имаат значително пониска стапка на смртност кај првите заразени.
Петто, и најважно да се разбере дека моменталната состојба во Италија, мора да биде меѓу неуспехот на италијанските епидемиолози да ги следат математичките параметри на епидемијата, или можеби нивниот недостаток на јасна комуникација на опасностите до властите во северна Италија, или неодлучноста на властите да донесат мерки за изолација за населението.
Тешко е во овој момент да се знае која од овие пет причини е најважна, а можна е комбинација од сите“.