Добро е познато дека може да се дискутира за многу работи. Но, секако е неспорно дека внесувањето на хранливи материи (микронутриенти), како што се витамини и минерали, е од суштинско значење за функционирањето на имунолошкиот систем. Ова е веќе доволна причина за многу научници да започнат со истражување на микронутриенти – за да утврдат дали насочената употреба на одредени може да го олесни текот на инфекцијата со Ковид-19, да спречи тешки последици или дури и смрт на пациентот.
Витаминот Д е еден од најпопуларните предмети на истражување. Некои студии звучат ветувачки. Како што е работата на шпанскиот пулмолог Марта Кастиљо.
„Ова е една од студиите што постојано се користат за докажување на ефектите од витамин Д“, вели Мартин Смолих, фармаколог и професор на Институтот за нутриционистичка медицина при универзитетската болница Шлезвиг-Холштајн во Либек, цитиран од ДВ.
Смолих истражува и в и додатоци во исхраната. Во време кога влијанието на витамините и минерали, било од идеолошки или економски причини, е многу претерано или омаловажувано и исмејувано, професорот Смолих се обидува да обезбеди диференцирана слика.
Врз основа на научни докази
Резултатот од студијата на истражувачот Кастиљо е оптимист на прв поглед: од 50 пациенти со Ковид кои примале витамин Д, само еден завршил на одделот за интензивна нега. Во втората група што беше предмет на истрага и во која не примија витамин Д, 50 проценти од пациентите мораа да одат на интензивна нега.
„Првиот важен чекор во ваквите студии е да се погледне како се составени групите“, вели Смолих. И за да се одговори на прашањето за ефектите на витаминот Д, групите ќе мора да се формираат идентично.
Методолошки чисто?
Но, токму тоа е проблемот. Студијата наведува неколку фактори на ризик и дава информации за тоа колку пациенти страдаат од одредени болести, како што е дијабетес тип 2.
„Само шест проценти од пациентите кои примале витамин Д биле дијабетичари, но 19 проценти од дијабетичарите биле во групата што примале плацебо“, објаснува Смолих.
Разликата е уште поголема кај пациенти со висок крвен притисок: 57 проценти од пациентите кои не примале витамин Д имале проблеми со висок крвен притисок. Во втората група, само 24 проценти од учесниците во студијата имале висок крвен притисок.
„Што значи дека во групата што не примала витамин Д имало и поболни пациенти“, сумира фармакологот. И таквите хетерогени групи на крајот го нарушуваат резултатот.
Но, не е само тоа значајно: „Во случај на Ковид-19, знаеме дека дијабетесот и високиот крвен притисок се фактори на ризик кои влијаат на потешкиот тек на болеста“, вели Смолих. „Значи, не е ни чудо што пациентите од групата што не е витамин Д, најверојатно, ќе завршат на интензивна нега.
Таквата студија, која не е методолошки чиста, не може да одговори на прашањето дали пациентите завршиле на интензивна нега затоа што немале витамин Д или поради претходни болести. Бројни други студии и прегледи заклучиле дека внесувањето на витамин Д нема значајно влијание врз Ковид-19.
Но…!
Дијабетес тип 2 и хипертензија имаат повеќе заедничко. Тие не се само фактори на ризик за тешки инфекции со Ковид 19, туку и за болести поврзани со исхраната. Значи, сите оние кои сметаа дека диетата и статусот на хранливи материи немаат никаква улога во пандемијата на корона-вирусот, се лажат. Тоа е токму спротивното.
„Хранливите материи се важни за различни нивоа на имунолошкиот систем“, вели Аника Вагнер, професор по нутриционизам и имунолошки систем на Универзитетот во Гисен. Недостаток на хранливи материи ги ослабува различните одбранбени механизми на имунолошкиот систем и го олеснува нападот на патогени.
Дали треба да се земаат додатоци во исхраната?
Покрај прашањето колку се важни хранливите материи за превенција на болести, се повеќе се дискутира дали нашиот имунолошки систем е задоволен со здрава исхрана или му требаат дополнителни состојки за да функционира на највисоко ниво. Одговорот е: зависи. „Во принцип, препорачувам хранливите материи да бидат покриени на дневна основа“, вели Вагнер, нагласувајќи дека тоа е „дефинитивно можно“. Но, врз основа на зголемувањето на стапката на дебели луѓе, постои сомневање дека практиката на здрава исхрана не се спроведува во доволна мера. Тука, се разбира, недостасува соодветно снабдување со хранливи материи.
„Дебелите луѓе често консумираат премногу храна богата со енергија, но со малку хранливи материи“, вели Вагнер. Ова се засладени пијалоци, готови јадења и слатки. Дебелите луѓе развиваат предиспозиција за дијабетес и висок крвен притисок.
Недостаток на хранливи материи го ослабува имунитетот, а дебелината, дијабетесот и високиот крвен притисок го отвораат патот за тешки болести поради Ковид-19.
Тука, витаминот Д повторно влегува во игра: недостаток на витамин Д е често над просекот кај болести и услови за живот, што го зголемува ризикот од инфекција со Ковид-19, односно кај постари лица, дебели или лица со дијабетес тип 2 “, напиша Мартин Смолих во неговиот професионален блог „Медицина за исхрана“.
Игнорирање на врската помеѓу исхраната и болестите
Маѓепсан круг кој не е ниту нов ниту непознат. „Многу болести што се релевантни за короната може да се спречат со превенција“, објави Германското здружение за дијабетес (ДДГ) во мај годинава.
Покрај тоа: „Во Германија, врската помеѓу исхраната и болестите честопати целосно се игнорира. Тоа е многу драматично за мене, имајќи предвид дека може да се модифицира “, вели Смолих. „Наместо тоа, пандемијата на коронавирус влијаеше на општество во кое болести поврзани со диета се нормална состојба.
Друга група може да има корист од приоритет на хранливите материи за здравјето – постарите лица. „Знаеме дека имунитетниот систем не функционира толку добро во староста и дека се намалува можноста за синтеза на витамин Д“, вели Аника Вагнер. Додатоците навистина треба да се разгледаат овде.
Конечно, тука е Германскиот федерален институт за ризици (BfR), кој препорачува додавање на витамин Д на постари лица и хронични пациенти, особено ако луѓето се упатени на медицинска нега.
Фармакологот Смолих во својот блог пишува дека е поважно од земањето одредени микроелементи да се фокусираме на основната оптимизација на статусот на хранливи материи, со цел да се спречат разни болести. „Соодветната политика за исхрана и здравје е поважна од кога било во однос на пандемијата на коронавирус.