Самитот на Европската унија-Западен Балкан ќе се одржи во вторник и среда, на 5 и 6 октомври, во Брдо кај Крањ, Словенија и ќе ги собере шефовите на држави на ЕУ и лидерите на Западен Балкан.
Самитот се смета за можност за реафирмирање на европската перспектива на Западен Балкан и негова понатамошна интеграција во Унијата, но и давање дополнителен поттик за имплементација на Европскиот инвестициски и економски план.
Домаќин на самитот ќе биде премиерот на Словенија Јанез Јанша, а состанокот ќе го води претседателот на Европскиот совет Шарл Мишел, кој заедно со претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лејен ќе ја претставува ЕУ.
На собирот ќе присуствуваат лидери на сите земји -членки на ЕУ и Западен Балкан – Албанија, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Косово, Северна Македонија и Србија.
Идејата за проширување на Европската унија
Самитот ќе се одржи преку две одделни сесии; на првата ќе присуствуваат лидерите на земјите -членки на ЕУ, а на втората ќе им се придружат лидерите на земјите од Западен Балкан.
Фокусот на состанокот ќе биде реафирмација на европската перспектива на Западен Балкан, која, како што посочуваат во ЕК, е од заеднички стратешки интерес и останува заеднички стратешки избор.
Урсула фон дер Лејен ја пренесе таа порака како одговор на зголемените критики и скептицизам во регионот кон стратегијата за проширување на ЕУ за време на нејзината посета на Западен Балкан минатата недела, повторувајќи ја нејзината поддршка за Западен Балкан да се приклучи на Унијата.
Исто така, непосредно пред состанокот на европските лидери на кој се разговараше за проширување на Унијата, Словенија, која во моментов претседава со Советот на ЕУ и е домаќин на состанокот, ја објави идејата за приклучување на Западен Балкан кон Унијата до крајот на деценијава, вклучувајќи ги Србија и Босна и Херцеговина.
Предлогот беше даден на состанокот на амбасадорите во Брисел и, наводно, ги изненадило другите земји -членки, додека некои го оценија како целосно нереален, со оглед на економските и политичките предизвици во регионот.
Десетици милијарди евра грантови
На Самитот во Словенија, исто така, ќе се разговара за подобрување на соработката насочена кон социо-економско закрепнување на регионот од последиците од пандемијата Ковид-19, како и имплементација на Економскиот и инвестициски план (ЕИП) во вредност од 30 милијарди евра, што ќе обезбеди финансиска помош за ЕУ во следните седум години за регионот.
ЕУ, исто така, ќе обезбеди грант од 9 милијарди евра преку 10 клучни инвестициски проекти.
Темите на состанокот ќе бидат интензивирање на регионалната соработка, како и потенцијалот за понатамошна соработка за политички и безбедносни прашања од заеднички интерес.
На пленарната сесија ќе се придружат лидерите на ЕУ од претставници на Европската инвестициска банка (ЕИБ), Европската банка за обнова и развој (ЕБОР), Светската банка и Советот за регионална соработка (СРЦ).
Се очекува земјите -членки да усвојат декларација на крајот од самитот, со согласност на земјите од Западен Балкан.
Самитот е дел од стратегискиот ангажман на ЕУ со Западен Балкан, во согласност со Стратешката агенда 2019-24, а му претходеше Самитот ЕУ-Западен Балкан 2018 во Софија и Самитот ЕУ-Западен Балкан 2020 година во Загреб, кој се одржа во онлајн формат.