Ердоган ја користи промената на американската политика, како и неодлучноста на ЕУ, изјави за Дојче веле турскиот експерт Гинтер Зејферт.
Според извештаите на медиумите, повикот на Ангела Меркел во вторникот едвај спречил почеток на војна меѓу Грција и Турција.
Оружјето ѕвечка се погласно и погласно по објавувањето на Анкара дека ќе го испрати истражувачкиот брод „Орук Раис“ во близина на грчкиот егејски остров Кастелоризо, кој е на само три километри од турското копно. Таму, според најавите, турскиот брод треба да ги испита потенцијалните подводни наоѓалишта на природен гас и нафта за еден месец.
Грција ја смета оваа област како нејзина територијална вода и зона во која има ексклузивно право да го истражува и експлоатира морското дно.
Армиите на обете држави се на готовс и, според „Билд“, само со посредство на германската канцеларка Ангела Меркел спречија отворен конфликт во вторникот вечерта. Според весникот, турските воени авиони прелетале над Кастелорико, грчките исто така биле во воздухот, а само телефонскиот контакт на канцеларот со Ердоган и грчкиот премиер Киријакос Мицотакис сопрел воен судир.
Преговорите се единственото решение
„Може да се претпостави дека Ердоган ќе ја продолжи својата политика за воен удар“, рече Гинтер Зејферт од Берлинскиот центар за применети турски студии за ДВ. Тој е убеден дека турскиот претседател нема да се откаже од дупчењето во областа што Грција ја рекламира за своја, исто како што влегол во областа на која кипарците полагаат права.
„Дали тоа е причината зошто ќе има војна зависи од тоа како се однесува Грција: дали ќе и понуди на Турција преговори или не“, продолжува Зејферт. „И зависи од тоа како ќе се постави ЕУ и пред се САД. На крајот, и Грција и Турција се членки на НАТО, а големите членки на НАТО треба да се вклучат како посредници“.
Зејферт смета дека преговорите се единственото решение за спротивставените толкувања на поморското право. Додека Грција верува дека морето околу нејзините острови припаѓа на грчките територијални води – иако островите се веднаш до турскиот брег – Турција тврди дека тоа не значи дека има ексклузивно право за екстракција.
Неодлучноста на ЕУ и САД
Додека ЕУ досега се ограничи на изјави и закани за санкции против Турција, Соединетите држави се наоѓаат во тешка позиција, смета Гинтер Зајферт. „Од една страна, тие имаат многу конфликти со Турција – само помислете на купувањето од страна на Турција на рускиот противракетен систем С-400. Од друга страна, Соединетите држави се обидуваат да го потиснат влијанието на Русија во источниот Медитеран и Либија со помош на Турција. Тие сакаат првенствено да се позиционираат против Русија или првенствено да ја дисциплинираат Турција “.
„Ердоган широко ја искористи американската промена на политика, како и неодлучноста на ЕУ“, заклучи Зајферт.
Зајферт, поранешен дописник на весници од Турција и предавач на универзитетите во Истанбул и Никозија, потсетува дека ЕУ некогаш имала кохерентна политика кон Турција во рамките на преговорите со таа земја за влез во Унијата. „Бидејќи овој процес беше многу нормативно организиран – имено според спроведувањето на демократските реформи во Турција – сите земји на ЕУ може да застанат зад него“, вели Зајферт.
Но, тоа не успеа. „Многу индивидуални теми сега се во преден план – прашањето за бегалците, енергетската политика, улогата на Турција во Сирија и Либија. Во сите овие теми, одделните земји на ЕУ имаат различни позиции во согласност со националните интереси“, додаде Зајферт.
Целта на Ердоган е „Голема Турција“
На прашањето на новинарите од ДВ дали е случајно што првата исламска молитва се одржа во истиот ден (петок, 24 јули) во Аја Софија, која беше претворена во џамија, тој планира да остави турски брод во близина на грчкиот остров и да ја одбележи годишнината од договорот од 1923 година, кој ја дефинирана границата меѓу Турција и Грција, Зајферт вели:
„Ова не е случајност. Политиката на г. Ердоган е насочена кон создавање голема Турција. Тоа е Турција која не е ориентирана кон Западот како турскиот Кемал Ататурк, туку Турција што е проникната од историјата и империјалната величина на Отоманската империја“, рече експертот.
Мотото на Ердоган, како што рече тој, е Турција да стане најголема моќ во регионот во вакуумот создаден со повлекувањето на САД и слабоста на ЕУ и за Турција да ги претставува интересите на сунитските муслимани на Блискиот исток.
„Практичните последици од оваа политика се вооружување на турската армија и милитаризација на надворешната политика во источниот Медитеран. Оваа политика има и големи симболични димензии, како што е трансформацијата на Аја Софија во џамија“.