Воздишка на олеснување кај научниот тим на американската вселенска агенција НАСА, која управува со роверот „Perseverance“ во истражувањето на Марс.
Истражувачите сега се сигурни дека го испратиле роботот до местото каде што најверојатно ќе најдат траги од живот.
Роверот слета во кратерот Езеро во февруари оваа година и оттогаш испраќа илјадници фотографии на Земјата.
Толкувањето на фотографиите наскоро ќе биде објавено во форма на првиот научен труд на оваа тема во професионалното списание Science (овонеделно издание на Science Magazine).
Анализата потврди дека роверот моментално се наоѓа на дното на некогашното големо езеро во кое течела меандрирана река од запад.
Зборуваме за настани од пред 3,5 милијарди години, кога климата на Црвената планета била далеку поумерена.
Врз основа на материјалот собран од роверот Perseverance, научниците сега се сигурни дека водата се забавила на спојувањето на реката и езерото, па таложењето формирало делта – еден вид речен остров какви што има насекаде низ планетата Земја.
Можно е микроорганизми да живееле во такви услови и нивни траги да се зачувани.
„Луѓето ме прашуваат што има ново тука, зарем не знаевме порано дека има делта во кратерот Езеро – и одговорот е дека не знаевме, може да претпоставиме само врз основа на слики од орбитата, но сега кога сме на лице место, апсолутно сме сигурни“, вели професорот Санџив Гупта од Империјалниот колеџ во Лондон, еден од коавторите на научниот труд.
„Можно е да е алувијална лепеза“, вели тој.
Тоа е акумулација на седименти во форма на лепеза – врвот е точка на извор на седименти, и се формира благодарение на природните феномени како што се силните, брзи поплави.
Сепак, тоа не е соодветна средина за живеење.
Микробите на Марс, под услов да постојат, би претпочитале да живеат во помирни води, да речеме околу делта.
Роверот Perseverance слета на Марс неколку километри од главната делта, и оттаму има примамлив поглед преку телескоп, особено во правец на ридот наречен Кодиак.
Ридот е класичен пример за формирање на делта со седиментација.
Има хоризонтални слоеви, направени од ситни седименти што реката ги предизвика кога успеа да стигне најдалеку од устието на езерото што се наоѓаше во кратерот Езеро.
Покрај тоа, постојат „пречки“ во форма на вдлабнатини со кои седиментите наидоа кога се спуштаа по падината на делтата, која станувала поголема.
Понатаму во височина, постојат „горни слоеви“, исто така хоризонтални, составени од седименти што реката ги предизвикала по проширувањето на делтата.
Има многу карпи на врвот на Кодиак и главната делта во кратерот Езеро.
Тие сведочат за поплавите што се случиле одамна, веројатно кога водата штотуку се појавила во кратерот.
„Нешто се променило во хидрологијата [на Марс], можеби имало врска со климата, но ние не го знаеме тоа“, вели професорот Гупта.
„Меѓутоа, карпите можеле да се поместат само со нешто како поплава, можеби имало леднички езера од кои надојдените води се влеваат во кратерот Езеро“, додаде тој.
Како што потсетува, поплави на глацијални езера се случуваат и на Земјата, на пример, на Хималаите.
„Во сливот на Ганг во Индија, карпите се мешаат со речен песок на места каде имало поплави како оваа“, објаснува тој за Би -Би -Си.
Тимот научници кои управуваат со роверот „Perseverance“ пушти робот во подножјето на главната делта за да ја дупчи почвата, за која се верува дека е составена од ситно исечени карбонатни карпи.
Роверот исто така ќе го истражи прстенот од карбонатни карпи околу работ на кратерот Езеро, за кој се верува дека го претставувал брегот на езерото во време кога бил најдлабок.
„Perseverance“ сега има задача да собере и спакува повеќе од дваесетина примероци од камен од различни локации.
Карпите ќе пристигнат на Земјата во раните 2030 -ти, кога ќе бидат тестирани во лаборатории.
Тогаш конечно ќе го имаме одговорот на прашањето дали има микроскопски траги од живот на површината на Марс.
Потфатот за носење камења од Марс е планиран, многу однапред.
НАСА и нивните партнери од Европската вселенска агенција ќе испратат уште еден ровер, произведен во Британија, со задача да земат примероци од местото каде што ќе ги остави роверот „Perseverance“.
Ќе ги земе карпите и ќе ги пренесе во ракета што ќе биде лансирана во орбитата на Марс, каде што ќе чека товарен вселенски брод за да ги донесе на Земјата.
„Се соочуваме со највозбудливата фаза од истражувањето на Марс“, рече Сју Хорн, директор за истражување на вселената во Британската вселенска агенција.
„Сонот за тестирање примероци од Црвената планета наскоро ќе стане реалност, а тестирањето на системите за движење на роверот што ќе ги подигнат од Марс ќе започне следниот месец“, додаде тој.