Политико: „Не затворајте ја вратата за Западен Балкан, тоа би било стратешка грешка“

од Nikola Popovski

Извештаите од Брисел сугерираат дека лидерите на ЕУ повеќе не го поддржуваат патот кон членство на Западен Балкан. Несомнено, ЕУ ги повикува на своите граници оние кои не ги споделуваат нејзините норми и вредности и нејзиниот културен и географски простор. Ова би било пресврт во ветувањето дадено одамна и на кое се потпираа земјите од Западен Балкан. Тоа исто така би било стратешка грешка, наведуваат група автори, меѓу кои и Кетрин Ештон, поранешната висока претставничка на ЕУ за надворешни работи, во авторски текст за „Политико“.

Текстот објавен на сајтот „Политико“ е пренесен во целост:

„Крвавите балкански војни во 1990-тите, предизвикани од распадот на Југославија, беа силен потсетник за опасностите од национализмот. Страдањата на десетици илјади бегалци и сцените како оние на уништеното Сараево – помогнаа да се зајакне политичката волја во Европа, отворајќи го патот за тие земји да влезат во ЕУ.

Со завршувањето на Студената војна, се отвори вратата за унифицирана интеграција на народите од Централна и Источна Европа во заеднички европски економски и политички проект. Така, во 2004 година, десет земји се приклучија кон ЕУ. Ова ги вклучуваше Вишеградската четворка – Полска, Унгарија, Чешка и Словачка, трите балтички земји Естонија, Летонија и Литванија, како и Словенија. Три години подоцна, им се придружија Бугарија и Романија, а во 2013 година Хрватска.

На другите од Западен Балкан – Србија, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Албанија, Северна Македонија – им беше понудена силна европска перспектива истовремено со Хрватска, уште во 2003 година. Тоа е она што сега е под закана, и покрај членството на Албанија, Црна Гора и Северна Македонија во НАТО во последните години.

Како што се појави заморот од проширувањето, ставовите во ЕУ се променија со текот на времето. Трошоците за финансиската криза во 2009 година и спасувањето на Грција се истрошени. Земјите од Западен Балкан, исто така, беа особено бавни и нерамни во реформите, а долгогодишната загриженост за корупцијата и антидемократските трендови ги натера многумина да бидат претпазливи во увозот на нови потенцијални проблеми.

Ставовите против мигрантите и фискалниот конзервативизам, исто така, се зајакнаа низ цела Европа. И Брегзит ги поткопа претпоставките за заедничката судбина на Европа. Ова не се прашања што треба да се игнорираат.

Не може да се негира дека предизвикот за интеграција расте со текот на годините, а одговорот бара обновување на трпението, самодовербата, имагинацијата и енергијата. Но, влогот е голем.

Алтернативата е да се вратиме назад кон поделена Европа, опкружена со сили кои немаат ниту свои интереси ниту вредности во срцето. Оставањето на Западен Балкан во постојана зона на самракот на маргините на Европа би било стратешки пораз и неизбежно. ЕУ не треба да отстапи од овој регион. Наместо тоа, треба да ја потврди понудата упатена до граѓаните на Западен Балкан. Администрацијата на американскиот претседател Џо Бајден треба да биде силен партнер во постигнувањето на таа цел.

Сега е време да покажеме обновена доверба во силна Европа и да промовираме демократски вредности кои продолжуваат да инспирираат многумина во регионот и во целиот свет, се наведува во текстот.

Слични содржини