Новиот коронавирус, чие брзо ширење започна во јануари, го затекна светот целосно неподготвен. Сепак, шест месеци подоцна, научниците знаат многу повеќе за вирусот САРС-КоВ-2.
Препораките на јавноста на почетокот на пандемијата беа збунувачки за многумина, вклучително и советите да не се носат маски. Шест месеци подоцна, научниците знаат многу повеќе за ширењето на вирусот и контролата на епидемијата.
Еве девет работи што ги знаеме за Ковид-19 сега, а не ги знаевме на почетокот на епидемијата.
Како се пренесува вирусот
Порано: Прво се советуваше миење на рацете, дезинфекција на површини и кивање во рака. Се сметаше дека коронавирусот се шири главно со ракување, преку загадени површини и преку близок контакт со заразени лица.
Сега: По неколкумесечни научни дискусии и студии, како и некои збунувачки пораки, сега постои консензус дека вирусот се пренесува и преку мали капки наречени аеросоли. Можно е да се зарази на растојание помало од два метра, особено на затворени места со слаба вентилација. Светската здравствена организација се согласува со научниците за тоа. Ризикот на отворено е помал, но сепак постои.
Маските се клучни за контролирање на пандемијата
Порано: „Во раните месеци на пандемијата, здравствените работници фаворизираа миење на рацете и физичко растојание, додека маските не беа главна препорака затоа што немаше доволно маски за здравствените работници, а основните начини на пренесување на вирусот не беа јасно дефинирани.
Сега: здравствените власти јасно препорачуваат да носиме маски за лице. Покрај тоа, се препорачува да се избегнуваат големи собири, широк спектар на тестирање, следење на контакти…
Ковид-19 влијае на целото тело, не само на белите дробови
Порано: Трите главни препознати симптоми на коронавирус беа треска, кашлица и останување без здив, но само во првите недели од пандемијата. Меѓутоа, како што одминуваше времето, постојано се откриваа нови симптоми.
Сега: Во февруари, студиите покажаа дека вирусот предизвикува болки во телото, гадење и дијареја кај некои луѓе. Следеа вести за губење на чувството за вкус и мирис. Инфекции на мозокот се исто така можни, како и некои реакции на имунолошкиот систем кои предизвикуваат згрутчување на крвта, срцев удар и влијаат на другите органи.
Помладите луѓе и децата, исто така, се разболуваат
Порано: Од почеток се знаеше дека ковид-19 е поопасна за постарите луѓе. Можеби се направи впечаток дека младите и децата не се изложени на ризик.
Сега: Ризикот од смртност кај деца е сè уште мал, но постои. Точно е дека ризикот се зголемува со возраста, но лекарите забележуваат дека има тешки случаи кај деца, тинејџери и помлади возрасни.
Вирусот ги игнорира сезонските времиња
Порано: Грипот е помалку активен во текот на летото, па се шпекулираше дека новиот коронавирус би се однесувал слично.
Сега: Топлото време има мало или никакво влијание врз вирусот. Зголемениот број случаи во јуни и јули укажува на тоа дека летото нема да придонесе за исчезнување на вирусот.
Ковид 19 е многу посмртоносен од грипот
Порано: Американскиот претседател Доналд Трамп, на пример, рече дека нема причина да се грижите, бидејќи се сметаше дека вирусот е сличен на грипот. Во исто време, епидемиологот Ентони Фаучи истакна дека Ковид-19 е десет пати посмртоносен од сезонскиот грип.
Сега: Стапката на смртност од коронавирус останува нешто нејасно затоа што се верува дека има многу случаи кои не се потврдени. Некои научници во Америка велат дека починува еден на секои 200 пациенти , а еден на 1.000 умира од грип. Но, кај Ковид-19, смртноста драматично се зголемува кај постарата популација.
Вирусот нема да исчезне сам од себе
Порано: Епидемиолозите и лекарите предупредуваа во февруари и март дека сме на почетокот на пандемија, претседателот Доналд Трамп повтори дека коронавирусот ќе исчезне.
Сега: Америка е прва во светот по бројот на смртни случаи, а претседателот Трамп ја смени приказната. „Веројатно ќе биде уште полошо, пред да се подобри“, рече тој, повикувајќи ги луѓето да носат маски.
Луѓето го шират вирусот несвесно
Порано: И во јануари, кога имало 300 познати случаи во Кина и само еден во САД, здравствените работници станаа свесни за глобалната закана и дека вирусот лесно се пренесува. Ентони Фаучи рече: „Времето ќе покаже како“.
Сега: Познато е дека голема улога во пренесувањето на вирусот ја играат луѓето пред да искусат симптоми, како и асимптоматски пациенти. Жариштата можат да бидат создадени од луѓе кои имаат многу благи симптоми.
Вакцината е скоро сигурна
Порано: Од почетокот на кризата, има претпазлив оптимизам кога станува збор за вакцината. Се веруваше дека ќе се развие, но експертите предупредуваа дека ќе трае со години и дека нема гаранција дека тоа всушност ќе се случи.
Сега: Владата на САД инвестираше многу во развојот на вакцините, а неколку истражувачки тимови ширум светот ги засилија своите напори. Десетици кандидати за вакцина се во различни фази на тестирање. Оптимизмот скоро се зголеми кога екипи од Кина, САД и Велика Британија објавија дека нивните тестови се успешни и дека е предизвикан имунолошки одговор кај волонтерите. Овие вакцини треба да поминат низ уште пообемни тестирања, по што следи производство.