„Мини Шенген“ е голема работа за регионот, а идејата за „Голема Албанија“ е глупост сама по себе, рече албанскиот премиер Еди Рама во интервју објавено денес за „Еуроњуз Србија“.
Запрашан за мислење за најавата на Приштина дека ќе покрене тужба за геноцид против Србија, албанскиот премиер не одговори директно, велејќи дека станува збор за многу комплицирано прашање од аспект на правната содржина и дека неговата позиција е да се концентрира на решавање на конфликтот и иднината.
Тој особено истакна дека некои одлуки не треба да се носат само затоа што некој мисли така, „но тие мора да бидат донесени со консултации и слушање на она што го кажуваат и партнерите и сојузниците“.
„Досега не сум чул некој да ја поддржува таа идеја“, додаде Рама.
Според него, „Голема Албанија“ никогаш не постоела во албанскиот јазик, учебниците, но тоа е термин што потекнува надвор од Албанија и тој е „глупост само по себе“.
„Да, но и Голема Србија е нешто што секогаш се споменуваше. Но, идејата за обединување во рамките на Европската унија е идеја што ги надминува етничките поделби“, додаде Рама.
Тој признава дека дијалогот меѓу Белград и Приштина е многу тешко прашање.
„Потребна е многу волја, бидејќи многу време е изгубено. Велам дека ние, народите од Западен Балкан, никогаш не сме биле подобри. Албанците никогаш не биле подобри. Пред 10-20 години, овие работи што ги сметаме дека се нормални денес, не можевме ни да ги замислиме “, рече Рама.
Според него, решавањето на прашањето меѓу Белград и Приштина е императив и е навистина клучно за ослободување на потенцијалот што постои во односите меѓу Србија и Албанија.
Тој повтори дека српското признавање на Косово е „нешто што доцни“ и дека не е во интерес на Србија и српскиот народ да ја продолжи оваа ситуација „во која тие, на некој начин, прифатија дух од кој не можат да се ослободат“.
На прашањето дали разбира што им значи Косово на Србите, тој рече дека тоа е „само митологија“.
„Што се однесува до наследството, во ред. Наследството е нешто неспорно“, рече албанскиот премиер.
На заклучокот дека властите во Приштина сакаат да го избришат српското наследство на Косово, тој направи споредба со православната црква во Албанија, која некогаш беше дел од грчката црква.
„Сега, можат ли Грците да дојдат и да кажат „ова се грчки цркви и ова е грчка територија“? Не можат. Но, повторно, тие имаат целосно право да кажат дека тоа е дел од наследството на нивната црква. Каде е проблемот? Ако сакаме да правиме проблеми, секогаш можеме, но ако сакаме да ги решиме проблемите, тогаш тоа е заедничко наследство. Секако, до степен до кој зависи од српската православна заедница и Српската православна црква, се разбира дека тие имаат право на тоа “, рече Рама.
Тој исто така е на мислење дека Приштина треба да се приклучи на УНЕСКО и дека Србија треба да го поддржи тоа, бидејќи оваа организација може да ја гарантира безбедноста на наследството и, според него, сите би имале корист во тој случај.
Говорејќи за „Малиот Шенген“, албанскиот премиер рече дека тоа „мини“ не го сака во тој израз, бидејќи тоа е голема работа за Западен Балкан и дека тој претпочита „регионален Шенген“ – „простор каде што можеме сите да применуваме четири европски слободи, а во меѓувреме индивидуално да го имаме нашиот пат во насока на европска интеграција “.
Според него, бидејќи станува збор за смел потег што води кон подобра иднина, разбирливо е дека постојат сомневања, како што е оној во Босна и Херцеговина и Црна Гора, каде се плашат од проектот, бидејќи сметаат дека тој е алтернатива на ЕУ членство.
Вели дека останува на ЕУ да одлучи кога ќе бидат подготвени да им ја отворат вратата на другите, а во меѓувреме, регионот не може да застане и да чека да се отвори вратата, бидејќи Западен Балкан им припаѓа на неговите граѓани, а Европската унија не може да кажува што можеме да сториме, а што не.
Тој се осврна на зборовите на Жан-Клод Јункер, кој претходно рече дека има две алтернативи на Западен Балкан, целосна интеграција или војна, и ја поврза својата изјава за обединување на Албанија и Косово, која тој ја нарече анализа, а не некоја своја програма или желба.
Албанците и Србите би можеле да ги имитираат Французите и Германците по Втората светска војна, иако сосема друга димензија може да биде слична во однос на волјата да се преброди историјата, да се решат споровите, да се изгради нова основа и на идните генерации да се остави различно наследство, заклучи Рама.