Во римско време, судиите би прашале: cui bono – кој има корист? На прашањето за хаотичната надворешна политика на Доналд Трамп, одговорот е вознемирувачки. Најголем победник од неговата доктрина „Америка на прво место“ е Русија, а не САД.
Самиот критериум на Трамп дава лоши резултати.
Тешко е да се процени дали тој повторно ја направи Америка голема. Но, дефинитивно му недостасуваат специфични цели, пишува Едвард Луз за „Фајненшал тајмс“. Трговскиот дефицит на Америка со Кина минатата година беше за една петтина поголем од последната година на Барак Обама.
Трговскиот дефицит со светот минатата година беше 148 милијарди американски долари повеќе отколку што беше во 2016 година. Во меѓувреме, трошоците за германската одбрана се на пат да паднат, додека учеството на Америка во буџетот на НАТО е непроменето на 69%.
Ваквите резултати не даваат многу основа за фалење. Истото важи и за дипломатските пробиви што Трамп се обидува да ги направи.
Најголемите се нуклеарниот договор со Северна Кореја на Ким Јонг Ун, нов договор со Иран за замена на она што го постигна Обама и „договорот на векот“ меѓу Израел и Палестинците. Секој од нив е во застој.
Северна Кореја соопшти дека ќе ги продолжи ракетните тестови со долг дострел, доколку САД не ги укинат санкциите кон Пјонгјанг до крајот на годината. Трамп ќе биде под притисок да се спротивстави на диктаторот со кого разменува „љубовни писма“. Иран не покажува знаци на потклекнување на санкциите на САД. Претседателот Хасан Рохани ги отфрли обидите за средба.
Слично на тоа, првиот обид да се предизвика регионален интерес за арапско-израелскиот договор не успеа во Бахреин оваа година. Според Трамп – и како што тој изјави на Генералното собрание на ОН – неговото претседателство е најуспешно во историјата на САД.
Ова е секако точно од гледна точка на Русија. Двете актуелни кризи на Трамп – последиците од повлекувањето на американските трупи од Сирија и постапката за импичмент против него – се подарок за Москва. Тешко е да се замисли подобар ПР ефект за Владимир Путин од ненадејното повлекување на Америка од Северна Сирија.
Руските телевизиски фотоапарати се фокусираа на знаците за „излез во итен случај“ и недојадената храна во евакуираните американски бази. Курдите, најлојалниот регионален сојузник на Америка, брзо ја пренесоа својата верност на Русија.
Башар ал Асад сега може да ја конкретизира својата контрола врз Сирија бидејќи Турција се приближува кон Русија (и поблиску до напуштање на НАТО). Во однос на термините од шахот, Трамп штотуку му отстапи на Путин ловец.
Курдите се само пион. Битката на Трамп против импичментот е едноставно политичка криза во САД, но таа е егзистенцијална за Украина. Поранешниот Советски сојуз не е прва мисла во Вашингтон, но е во првите редови на руските умови.
Една недела по избувнувањето на „украинагејт“, украинскиот претседател Володимир Зеленски ги поддржа изборите во Донбас, источниот регион на земјата, кој е раководен од руски прокси сили. Досега, Украина се спротивставуваше на овој потег, тврдејќи дека не може да има слободни избори без повлекување на Русија. Отстапката го ослабна самиот почеток на претседателството на Зеленски и ги повреди шансите на Украина независно да постои.
Сепак, Трамп го остави Киев со малку избор.
Украина граничи со Русија. Може да се спротивстави само со помош на Америка. Според руски очи, Украина е далеку поголема шаховска фигура од Сирија. И двата настани се случија во последните неколку недели.
Севкупно, претседателството на Трамп е огромен напредок за Русија. Во август, тој рече дека Москва треба да се врати на Г7. Русија беше протерана во 2014 година по анексирањето на Крим.
Највредниот профит од анексијата е стратешки, а не географски. За Трамп, Соединетите држави изгледаат како голема сила која повеќе не бара ексклузивност. Како што неодамна напиша Вилијам Брнс, поранешен висок дипломат и шеф на фондацијата „Карнеги“, „Трамп го потврди долгогодишното убедување на Путин – споделено од автократите ширум светот – дека Американците се користољубиви и обземени од себе, откако се лицемерни. Трамп само престана да се преправа“.
Многу Американци се убедени дека Путин има компромат против Трамп. Ова е можно.
Тоа ја објаснува неамериканската надворешната политика на претседателот. Ова е, исто така, најсмирувачка теорија. Алтернативата е несоница.
Наместо да претрпи девијација, што може да се поправи со отстранувањето на Трамп, Америка се претвора во нормална голема сила. Без оглед на објаснувањето, Русија е среќна што може да го искористи ова.