За одржлив мир во оваа земја, потребно е и од витално значење за регионална автономија, е гарантиран висок степен на мултиетничка држава од тип на федерална или западна конфедерација-пишува некогашниот премиер на Албанија -Сали Бериша во колумна за албанското издание на Газета55.

SIP
Во пролетта на 1992 година, бев примен од новоизбраниот претседател во Елисејската палата од страна на претседателот Митеран. Во нашиот разговор на средбата стан збор за состојбата во поранешна Југославија. Се разбира, моите ставови врз основа на моето убедување беа дека југословенската федерација беше вештачка федерација , а изградена на најголемите неправди кои некогаш биле направени. Во таа дискусија, јас истакнав дека основниот проблем на Балканот е проблемот меѓу Албанците и Србите, чиј соживот во состојба на каков било вид е невозможен. Се разбира, јас го потсетив  на српските масакри во Босна, нападот на Дубровник и други хрватски градови, и изразив мислење дека кантонизација на Македонија може да и ја даде на оваа земја потребната стабилност.

Во меѓувреме, претседателот Митеран, можеби се уште продолжи да веруваат дека, во еден или друг начин, дека српскиот хегемонизам е корисно да  воспостави некои “правила” на полуостровот,врз основа на принципот  на коебеше основано, во првиот квартал на минатиот век, царството, по Втората светска војна, Федерацијата на Југославија. Се сеќавам дека претседателот Митеран, во принцип, не се согласуваше и не ги поддржуваше моите размисли,

 

Спомените не се од поголемо значење, но јас мислам дека само спроведувањето на секој член на Охридскиот договор, нема да го реши клучниот проблем на продлабочување на етничките тензии меѓу Македонците и Албанците од сегрегација. Уставно- унитарната Македонија е уште еден моќен механизам за Албано-фобија кој како дамаклов меч виси над автономнијата, која треба да ја уживаат општини населени со Албанци. Таа е правна основа за македонските националистички власти да воведуваат на општините во претежно албанска централна субординација и буџетска дискриминација. Мислам дека тоа е од суштинско значење дека уставот на оваа земја треба да биде ослободен од поимот за унитарна држава. Отстранување на единствената македонска држава со уставот треба да се сфати не како концесија за Албанците, туку како голем интерес на мирот и стабилноста на оваа земја.

Знам, македонското раководство  живее во страв од дезинтеграција на земјата, и унитарна држава го гарантира нивниот однос. Но, тоа е сосема неоправдано. Во Македонија, вистината е друга. Паралелниот живот на главните етнички групи е највпечатливата реалноста на оваа земја. Тврдењето дека федерализмот не може да работи, бидејќи во општините со доминантно албанско и македонско население, исто така има и претставници на другите заедници, тоа е апсурдно. Во слободни земји, овој принцип не е наменет да обезбеди етничка чистота, туку спротивно, присуството на другите заедници во дадена област, на пофункционална федерација. Во заклучокот, мислам дека се од витално значење елаборираните правни механизми што гарантираат највисока автономија на регионите населени со Албанци. Моделите на мултиетнички општества и држави на, здруженија и сојузи, Европа и на Западот, не недостасуваат. Само примената храбро на овие европски стандарди, без страв и сложена рамка на функционална држава може да ја гарантира стабилност во соседна Македонија и нејзино претворање во пример за нашиот регион, многу важно за мирот и стабилноста во регионот.

 

Оригиналниот текст ТУКА

Слични содржини