Сензационалните вести за знаењето на тајните служби за вирусот корона се шират со денови. Дали е тоа друга теорија на заговор? Што навистина велат новите документи на тајните служби?
Во извештајот на сојузот на тајните служби на пет големи земји што зборуваат англиски јазик (САД, Велика Британија, Канада, Австралија и Нов Зеланд, наречени „Пет очи“) се зборува за непознат кинески вирус од лилјаци, кој бил истражуван во Вухан, Кина. Извештајот за тајната служба е доставен до австралискиот весник „Дејли телеграф“. По нејзиното објавување, статиите за „вирусот создаден од маж во лабораторија во Вухан“ значително се зголемија. Покрај тоа, се вели дека светот изгуби драгоцено време во борбата против вирусот затоа што Кина ги криеше информациите. Ваквите обвинувања не само што ги изговори американскиот претседател Доналд Трамп, туку и некои германски таблоиди. Дали е ова навистина гигантски скандал?
Прво она најважното нешто: вирусот корона не бил создаден вештачки од човекот, ниту пак бил плански пуштен во светот. За глупости од ваков вид, за кои теоретичарите на заговор ширум светот поттикнуваат слични неодржливи тврдења, како за потеклото на вирусот ХИВ во 1980-тите, нема докази во извештајот на тајната служба. Напротив, американскиот директор на тајните служби, на кои им се подредени сите 17 американски тајни служби, издаде соопштение за печатот во кое објаснува: како и повеќето научници, американските тајни служби немаат причина да претпостават дека Ковид-19 е создаден од човек или генетски модифициран. Во исто време, американските тајни служби сè уште истражуваат дали вирусот им се пренел на луѓето од животни или излегол од лабораторија во Вухан за време на несреќа.
Со оваа изјава, која беше објавена минатиот четврток од поранешниот американски амбасадор во Берлин, познат по неговите недипломатски изјави, и кој е новиот координатор на тајните служби во Белата куќа, Ричард Гренел, американските тајни служби направија сензационален исклучок од правилото да не ги коментираат тековните настани.
Само неколку дена по оваа официјална објава, беше објавен напис во австралискиот „Сатрдеј телеграф“. Дури и овде, во извештајот, кој очигледно доаѓа од австралиската тајна служба АСИС, нема докази дека пандемијата со коронавирус е предизвикана од човек.
Несомнено највозбудливиот аспект од извештајот на австралиската тајна служба, кој досега беше занемарен, е информација за истражувањето на вирусот корона. Затоа што, скоро 15 години, пишува „Сатрдеј телеграф“, кинески тим на виролози предводена од д-р Ши Зенгли, директор на Центарот за заразни болести на Институтот за вирологија во Вухан, истражуваше вируси на коронавируси кои се појавуваат во лилјаци. Постојат над 5.000 видови на такви вируси, од кои д-р Ши има истражувано најмалку 50. Но, тоа не е некаков кинески таен проект. На пример, тим научници соработувале со лабораторијата за здравје на животни Комонвелтската „Commonwealth Scientific and Industrial Research Organisation” ЦСИРО во Австралија, каде д-р Ши и неговиот соработник Пенг Џоу поминале неколку години таму, а Универзитетот во Северна Каролина во Соединетите држави бил партнер во истражувањето.
Целта на истражувањето била да се изолираат вирусите што се појавуваат кај лилјаците и да се провери дали тие можат да бидат пренесени на луѓето. Во ноември 2015 година, скоро точно четири години пред избувнувањето на сегашната пандемија, студија на д-р Ши од универзитетот во Северна Каролина дошла до заклучок дека вирусите слични на САРС може да поминат од лилјак на човек и нема лек за тоа. Во 2019 година, следната нивна студија заклучи: „Многу е веројатно дека идните инфекции со коронавируси како што се САРС или МЕРС, ќе доаѓаат од лилјак и дека е многу веројатно дека тоа ќе се случи во Кина“.
Научниците исто така експлицитно го споменаа високиот ризик од нивно истражување во случај на несреќа и вируси што избегаа од лабораторијата. Еден од ризиците е безбедносните стандарди во лабораториите. Имаше извештаи на американски дипломати во Кина кои во декември 2019 година зборуваа за – досега непотврдени – безбедносни недостатоци во лабораторијата во Вухан.
Извештајот на австралиската тајна служба експлицитно се спротивставува на неоснованите шпекулации и обвинувања. Затоа ставот на австралиската влада е дека вирусот потекнува од пазар во Вухан со 95 процентна сигурност. Но, останува мал, пет-процентен ризик дека вирусот би можел да ја напушти лабораторијата во несреќен случај – без човечка намера. Со тој заклучок, кој исто така го поддржува објавувањето на американските тајни служби, Австралијците заземаат сосема спротивна позиција од владата на Трамп. Државниот секретар на САД (и поранешен началник на ЦИА) Мајк Помпео во неделата зборуваше за „вонредни докази дека вирусот потекнува од лабораторија во Вухан“.
Чувствителниот дел од извештајот на австралиската тајна служба е нешто друго: австралиската тајна служба АСИС јасно опишува во документ од 15 страници како Кина криела информации и ги уништила потребните примероци за појава на епидемија на вирусот корона во декември минатата година. Случајот со Хуанг Јан Линг, соработник во научната лабораторија во Вухан, е особено тежок. Според првите извештаи во кинеските медиуми, таа била првата личност која била заразена со вирусот корона. По кратко време, таа исчезнала, целосната биографија, која била на Интернет, и била поништена, и до ден-денес, нема ни трага од таа научничка.
Исто така во јануари, голем број лекари во Вухан, кои зборуваа за појава на нова вирусна инфекција, беа уапсени за „ширење гласини“. Освен тоа кинеската влада на онлајн пребарувачите им наложила да се укинат поимите SARS variation”, “Wuhan seafood market” и „Wuhan unknown pneumonia”. Овие се јасни индикации за цензурата со која комунистичкиот режим се обидувал да ги контролира сите информации за појава на пандемија. Најсериозното обвинување е дека Кина веќе во декември знаела дека вирусот може да се пренесе од личност на личност, но најпрво тоа го негирала и дури потоа ја известила Светската здравствена организација (СЗО) на 20 јануари 2020 година. Но, со оглед на јавно достапните и добро познати резултати од истражувањето на д-р Ши, за кое детално се наведува тајните служби, тоа веќе не било изненадување.
Негирање, апсење и цензура се типични за реакциите на диктаторските режими на неочекувани кризи. Инфекциите, природните непогоди или несреќите претставуваат голема опасност за веќе постојано загрозениот монопол на моќта во диктатурите. И кризите од ваков вид откриваат долгогодишна лоша состојба. Комунистичката партија, без разлика дали е Советска по катастрофата во Чернобил во 1986 година или Кина 2020, не сака да ризикува. И тоа и претходно и денес имало катастрофални последици врз животот на луѓето.
Извештаите од тајните служби од Австралија и САД исто така покажуваат дека обидите да се припише одговорност за обемот на пандемијата само на Кина не се точни. Факт е дека научното знаење за коронавирусите и опасностите од нив е јавно достапно со години. Вежби за помош при катастрофи со слични сценарија беа спроведени пред неколку години.
Во Германија, во 2012 година, „Анализа на ризик во заштита на населението“ разви сценарио на пандемија на вируси. Резултатот е: недоволна подготовка, недостаток на капацитет и заштитна опрема, како и недостаток на контролни планови за сузбивање. Покрај тоа, дури и на крајот на јануари – се чини дека беше многу, многу одамна – ниту една влада во Европа или САД не презеде сериозни мерки. Само што кога смртоносната скала на пандемијата на коронавирус стана видлива во Италија започна избрзаното воведување мерки. Затоа, постои оправдано сомневање дека различна информативна политика на Кина во декември минатата година и добиениот месец за борба против пандемијата би променила нешто значително.