Фотографијата насловена како „Кревање на знамето над Рајхстагот“ прикажува војник на Црвената армија како поставува црвено советско знаме на покривот на зградата на Рајхстагот во Берлин, главниот град на нацистичка Германија, на самиот крај од Втората светска војна во Европа.
Направена за време на Битката за Берлин на 2 мај 1945 година, оваа фотографија стана еден од најпрепознатливите симболи на Денот на победата, празник што се слави во поранешниот Советски Сојуз на 9 мај за да се одбележи воената победа над нацистичка Германија. Фотографијата стана историска слика од крајот на војната низ целиот свет, иако идентитетите на војниците и самиот фотограф Евгениј Халдеј честопати беа предмет на дебата поради тогашната таинствена советска медиумска политика.
Битката за Берлин и важноста на Рајхстагот
Битката кај Берлин беше последната голема офанзива во војната. Започна на 16 април 1945 година, кога Црвената армија ја проби германската одбрана и брзо напредуваше кон запад. Најжестоките борби се водеа во самиот Берлин од 20 април до 2 мај, а Рајхстагот беше клучен симбол на нацистичката моќ и затоа една од најважните цели.
Зградата на Рајхстагот, изградена во 1894 година, била историско седиште на германскиот парламент. За време на нацистичкото владеење, Рајхстагот, по пожарот во 1933 година, ја изгуби својата функција, но за Советите тој остана симбол на фашистичкиот режим.
Кој прв го крена знамето?
Подигнувањето на знамето беше неизвесно поради хаотичните околности на битката. Првите обиди за кревање на знамето вклучуваа негово спуштање од авион на покривот на зграда, додека некои извештаи велат дека војниците Михаил Бондар и капетанот Виктор Маков можеби го поставиле знамето уште на 30 април. Најпознатата верзија вели дека Рахимжан Кошкарбаев и Григориј Булатов биле првите што стигнале до покривот на 30 април во 14:25 часот, додека група предводена од Михаил Минин поставила знаме на скулптурата „Божица на победата“ на западната страна од Рајхстагот доцна навечер. Најпознатото знаме, она што е прикажано на познатата фотографија, било кренато околу 3 часот наутро и било единственото што го преживеало последователното гранатирање.
Потеклото на легендарната фотографија
Фотографот Евгениј Халдеј пристигна во Рајхстагот на 2 мај, носејќи со себе големо црвено знаме сошиено од чаршав што му го подготвил неговиот чичко. Според Халдеј, тој побарал од тројца војници кои се нашле во близина да му помогнат воисценирањето на фотографијата. Главниот на сликата беше Алексеј Ковалев од Казахстан, поддржан од Абдулхаким Исмаилов од Дагестан и Леонид Горичев од Минск. Фотографијата е направена со фотоапарат „Leica III“ со објектив од 35 мм.
Контроверзии и обработка на слики
Кога фотографијата била објавена на 13 мај 1945 година во списанието „Огонџок“, уредниците забележале дека Исмаилов носел два часовници на сликата, што би можело да сугерира грабеж, строго казниво дело. Халдеј извади еден од часовниците од негативот. Подоцна тврдел дека „вториот часовник“ всушност бил компас. Фотографијата беше дополнително обработена за да се нагласи драматичниот ефект на чадот во позадина, а рамката беше прилагодена за објавување.
Бидејќи Халдеј работел за советската новинска агенција ТАСС, авторските права на фотографијата ѝ припаѓале на таа агенција. Според рускиот закон, авторските права за оваа фотографија истекоа на 1 јануари 2016 година. Дури и денес, фотографијата останува еден од најмоќните симболи на победата над фашизмот и крајот на војната во Европа.