Русија денес ја одбележа 80-годишнината од поразот на нацистичка Германија во Втората светска војна со грандиозна воена парада на Црвениот плоштад, на која присуствуваа претседателот Владимир Путин и странски лидери, меѓу кои и кинескиот претседател Си Џинпинг и бразилскиот претседател Луиз Инасио Лула да Силва.
Денот на победата, кој се слави во Русија на 9 мај, е најважниот секуларен празник во земјата. Парадата и другите свечености ги истакнуваат напорите на Москва да ја проектира својата глобална моќ и да ги зајакне сојузите што ги изгради, барајќи противтежа на Западот во услови на конфликтот во Украина, кој сега е во четвртата година.
Втората светска војна, позната во Русија како Голема патриотска војна, е ретко прашање во поделената историја под комунистичкото владеење за кое постои широк консензус, а Кремљ го користи тоа чувство за да ја зајакне националната гордост и да ја потврди улогата на Русија како светска сила. Советскиот Сојуз изгуби околу 27 милиони луѓе во војната, што остави длабок белег врз колективната свест.
Зборувајќи на парадата, Путин ги пофали руските војници кои се бореа во Украина, велејќи: „Горди сме на нивната храброст и решителност, на нивната духовна сила што секогаш ни носеше победа“.
На парадата учествуваа повеќе од 11.500 војници и повеќе од 180 воени возила, вклучувајќи тенкови, оклопни борбени возила и артилерија што се користи на украинското бојно поле. Како потсетник за нуклеарната моќ на Русија, низ Црвениот плоштад поминаа и лансери на интерконтинентални балистички ракети од типот „Јарс“.
Авионите на акробатските тимови на руската авијација прелетаа над Црвениот плоштад во тесна формација, а потоа по нив следеа авиони кои оставаа чад во боите на руското знаме.
Оваа парада беше најголемата откако Москва испрати војници во Украина во февруари 2022 година, а исто така беше забележан и најголем број странски лидери во последните десет години.
По парадата, Путин се ракуваше со руските воени офицери кои ги водеа единиците и разговараше со група високи севернокорејски офицери, дури и прегрна еден од нив.
Минатиот месец Путин ѝ се заблагодари на Северна Кореја за борбата заедно со руските трупи против украинските сили, додека Пјонгјанг за прв пат ја потврди својата вмешаност.
Руските и севернокорејските изјави за зајакнување на воената соработка дојдоа откако Русија соопшти дека нејзините трупи целосно го вратиле Курскиот регион, кој украинските сили го зазедоа за време на ненадејната офанзива минатата година.
Овогодинешните свечености беа засенети од нападите со беспилотни летала на Украина врз Москва, кои предизвикаа сериозни прекини во сообраќајот на главните аеродроми. Руската авиокомпанија „Аерофлот“ откажа повеќе од 100 летови и одложи повеќе од 140 други, додека воените сили ги одбија нападите.
Властите ги засилија безбедносните мерки пред парадата, а пријавени се и прекини во мобилниот интернет поради електронски контрамерки за спречување на нови напади.
На 7 мај, Путин еднострано прогласи 72-часовно примирје по повод Денот на победата, но предупреди дека руските сили ќе одговорат на секој напад. Москва го отфрли американскиот предлог за 30-дневно примирје што Украина го прифати, условувајќи го со прекин на испораките на западно оружје во Украина и прекин на мобилизацијата, што Киев и неговите западни сојузници го отфрлија.
Во петокот, украинските власти известија за десетици руски напади во кои беа убиени најмалку две лица во регионите Херсон и Запорожје, а бројни згради беа оштетени.
Додека во Москва се одржуваа паради и други свечености, десетици европски претставници се собраа во Лавов, западна Украина, за да го поддржат формирањето на специјален трибунал за гонење на руски функционери обвинети за воени злосторства.