Рускиот претседател Владимир Путин повторно повикува на воспоставување „безбедносна тампон зона“ по должината на границата со Украина, што властите во Киев го толкуваат како јасен знак дека Кремљ нема намера да бара мирно решение на конфликтот.
На состанокот со највисоките руски претставници одржан на 22 мај преку видео врска, Путин изјави дека Москва „донела одлука да создаде неопходна безбедносна тампон-зона“ по должината на украинската граница. Според него, руските сили веќе ги „неутрализираат клучните точки на непријателот“ со цел таа зона да стане реалност.
Иако не откри многу детали, руските државни медиуми подоцна објавија дека изјавата на Путин се однесува на регионите Брјанск, Курск и Белгород, кои граничат со украинските региони Чернигов, Суми и Харков на североистокот на земјата.
Медведев се закани со „тампон зона“ низ цела Украина
Заменик-претседателот на Рускиот совет за безбедност, Дмитриј Медведев, познат по своите радикални и заканувачки изјави, отиде чекор понатаму. Тој објави видео во кое речиси целата територија на Украина е прикажана како потенцијална „тампон зона“, со порака: „Доколку воената помош за режимот на Бандера продолжи, тампон зоната би можела да изгледа вака“.
Во следното соопштение, Медведев напиша дека целта на тампон-зоната е да го заштити Белгород од западно оружје како што се ракетите „Сторм Шедоу“, кои имаат дострел од околу 250 километри. „Со други зборови, Русија мора да биде присутна таму: 550 километри плус дополнителни 70 до 100 километри за безбедност“, напиша Медведев.
Аналитичарите во Институтот за проучување на војната (ISW) изјавија дека таквата зона би опфаќала приближно 587.459 квадратни километри украинска територија.
„Руските сили напредуваа во просек од околу 14,3 квадратни километри дневно во Украина во периодот од 1 јануари до 24 мај 2025 година. Со тоа темпо, на Русија ќе ѝ бидат потребни околу 91 година за да ја постигне таа цел“, напишаа тие.
Медведев, поранешниот претседател на Руската Федерација, во минатото веќе се закани дека ќе ги заземе Киев и Одеса, зборуваше за нуклеарни напади врз Западот, па дури и најави дека руските тенкови би можеле да стигнат до Берлин. Тој неодамна тврдеше дека Киев можеби никогаш нема да го доживее 10 мај, откако украинскиот претседател Володимир Зеленски го отфрли тридневното примирје предложено од Путин, кое Киев го смета за лажен и пропаганден маневар.
Украинските власти предупредуваат дека ваквите пораки од Москва, особено во време кога руските сили се обидуваат да се пробијат до Харков, претставуваат јасен сигнал за можна нова фаза на ескалација на војната.
Што стои зад приказната на Путин за „тампон-зоната“?
Руските претставници тврдат дека таквата зона треба да вклучува не три, туку дури шест украински региони вклучувајќи ги регионите Дњепропетровск, Николаев и Одеса во централна и јужна Украина, а не само пограничните области.
Еден од руските генерали, Виктор Соболев, изјави дека целта е да се стави територијата надвор од дострел на украинското оружје со долг дострел, како што е системот ХИМАРС.
„Мислам дека безбедносната тампон-зона треба да ги вклучува граничните области каде што се наоѓаат нашите нови региони (анектираните Запорожје и Херсон), меѓу другите. Тоа се делови од Черниговската, Сумската, Харковската, Днепропетровската, Николаевската и Одесската област“, рече Соболев.
Зошто Путин сега ја заострува својата реторика?
Изјавата на Путин доаѓа по зголемувањето на руските прекугранични напади, особено во Сумскиот регион, кој граничи со рускиот Курски регион. Украинските сили се повлекоа од одредени делови од Курската област уште во април, а оттогаш руските саботажни групи, со поддршка на беспилотни летала, ракети и воздушни бомби, се обидуваат да ја преминат границата.
Украинската безбедносна служба наведува дека граничната област кај Суми станала жариште. Во последниот месец, повеќе од 52.000 луѓе беа евакуирани, а руските сили дури и нападнаа возила за евакуација, вклучувајќи и цивилен автобус во близина на Билопиље.
Неколку дена пред неговата изјава, Путин го посети Курскиот регион, каде што локалните власти го повикаа „барем да го земе Суми“, а еден дури изјави дека „Русија треба да биде поголема“.
Колку често Путин ја споменува тампон-зоната?
Многу често. Од јуни 2023 година, Путин ја изнесе идејата најмалку осум пати – обично по украинските напади врз пограничните региони на Русија. Во секој случај, тампон-зоната послужи како изговор за нова воена офанзива, како онаа минатата година во близина на Харков.
Каква е ситуацијата на терен?
Западните аналитичари проценуваат дека нема значајни случувања. Од јануари, и покрај тврдењата за посилна офанзива, руските сили зазедоа само околу 0,15 проценти од украинската територија. Податоците покажуваат дека темпото на напредок е забавено од приближно 125 квадратни километри неделно на крајот на 2024 година на само 41 квадратен километар неделно.
И покрај ова, извори од украинската армија предупредуваат дека за време на летната офанзива, Русија би можела да се обиде да создаде тампон зона длабока 15 до 20 километри во рамките на Сумскиот и Харковскиот регион. Градот Суми е оддалечен само 25 километри од руската граница, а вклучувањето на областа во тампон-зоната би ја ограничило можноста на Киев да извршува артилериски напади и тактички напади со беспилотни летала против Русија.