Додека руските сили ја преминуваа границата со Украина во раните моменти на инвазијата, веќе беше во тек втор, помалку видлив напад – сајбер напад што го осакати интернетот поврзан со сателитска комуникациска мрежа. Таа технолошка офанзива – започната од Русија еден час пред почетокот на копнениот напад во февруари 2022 година – имаше за цел да ја наруши командата и контролата на Киев во клучните рани моменти од војната, велат западните влади, пишува Си-ен-ен.
Сајбер нападот, кој ги погоди модемите поврзани со комуникациски сателит, имаше далекусежни последици – исклучување на турбините на ветер во Германија и прекин на интернетот за десетици илјади луѓе и бизниси низ Европа. По нападот, Украина бараше други начини за пристап до интернет.
За националните влади и безбедносните аналитичари, сајбер нападот покажа како сателитите – кои играат сè поважна улога во распоредувањето војници, одржувањето на комуникациите и лансирањето или откривањето оружје – може да станат главна цел за време на војната.
Додека нациите и компаниите градат соѕвездија од сателити, се поголем број влади се натпреваруваат за технологија која може да го попречи или дури и уништи ривалот – не само на копно, како во наводниот сајбер напад на Русија – туку и во вселената.
Тоа е местото каде што се воведува заглавување и измама на сигналот, ласери со голема моќност за заслепување на сензорите на сликите, антисателитски проектили и вселенски летала со капацитет да заглават други во орбитата – толку анти-вселенски технологии за кои аналитичарите велат дека водечките сили како САД, Русија и Кина би можеле да ги користат за таргетирање на ривалските сателити.
Русија развива противвселенско оружје?
Екстремниот пример на потенцијално анти-вселенско оружје се најде во фокусот на почетокот на оваа година, кога американското разузнавање сугерираше дека Русија се обидува да развие вселенско, антисателитско нуклеарно оружје – тврдење кое Москва го негираше.
Таквото оружје може да има далекусежни и разорни ефекти – на пример, отстранување на сателитите на кои светот се потпира за временска прогноза и одговор при катастрофи, или дури и потенцијално влијание врз глобалните навигациски системи што се користат за сè, од банкарство и до итна помош.
Минатата недела, САД ја обвинија Русија дека лансирала сателит „веројатно способен да нападне други сателити во ниската орбита на Земјата“, за што американските власти рекоа дека е продолжение на претходните руски лансирања на „анти-вселенски системи“ во 2019 и 2022 година.
И Русија и Кина постигнаа напредок во последниве години во развојот на технологија што може да се користи за такви цели, додека САД работат на поврзани вселенски истражувања и способности, според експертите и извештаите. И како што геополитичките ривалства на Земјата се интензивираат, експертите велат дека Пекинг и Москва се повеќе се заинтересирани да најдат начини да им ја ускратат способноста на САД – како земја со најмногу копнени способности поврзани со вселената – да ги користат.
Американска надмоќ
Од падот на Советскиот Сојуз, Америка стана доминантна сила кога станува збор за можностите во вселената поврзани со спроведување воени операции на Земјата, велат аналитичарите. А Русија и Кина се надеваат дека ќе ја променат оваа ситуација.
Се верува дека Русија ја бришела прашината од антисателитските истражувачки програми од времето на Студената војна, како што е развојот на „воздушен ласерски систем“ за заглавување на слики од сателити за извидување, се вели во годишниот извештај на американската Фондација Секјур Ворлд (СВФ) објавен во март.
Новите докази сугерираат дека Русија, исто така, работи на проширување на своите можности за електронско војување на земја со развој на вселенска технологија за заглавување на сателитски сигнали во орбитата, според извештајот составен со користење на разузнавачки информации со отворен код.
Во последниве години, Русија лансираше и вселенски летала кои се чини дека можат да следат странски сателити. Со оглед на големата брзина и сугестијата дека можат да испуштаат аеросоли, постојат индикации дека тоа би можело да се тестови на оружје.
Кина ги објави своите анти-вселенски амбиции во 2007 година кога лансираше проектил на околу 800 километри во вселената за да собори еден од нејзините застарени временски сателити. Овој потег го прекина децениското затишје по Студената војна во таквите деструктивни тестови на антисателитски ракети „директно искачување“, проследени со слични операции од САД, Индија и Русија.
Аналитичарите веруваат дека оттогаш Кина извршила повеќе недеструктивни ракетни тестови кои би можеле да ја подобрат нејзината способност да гаѓа сателити. Последниот беше спроведен во април минатата година, според СВФ, иако Пекинг го опиша како тест на технологијата за пресретнување на проектили. Вселенските сили на САД, исто така, веруваат дека Кина развива заглавувачи за цел на широк опсег на сателитски комуникации и има повеќе ласерски системи на земја.
Откако ја нападна Украина, Москва го обвини Западот дека користи комерцијални сателитски системи за воени цели и предупреди дека „квазицивилната инфраструктура може да стане легитимна цел на одмазда“. Русија, исто така, беше обвинета за сајбер напади врз најголемата комерцијална сателитска констелација Старлинк, управувана од американската компанија СпејсИкс, а ја користи украинската војска.
Нуклеарното оружје во вселената би било потенцијално последно средство поради неговиот потенцијал да избрише широк дел од сателити, иако неселективно.
Ако Русија развие такво оружје, нејзината загриженост за американските соѕвездија како Старлинк веројатно ќе биде клучен мотивационен фактор, според Тонг Жао, висок соработник во тинк-тенкот Карнеги фонд за меѓународен мир во Вашингтон.
„Употребата на нуклеарно оружје во вселената може да уништи големи сателитски соѕвездија, потенцијално создавајќи долготрајни отпадоци и радиоактивен отпад што ги прави орбитите неупотребливи за воени и цивилни цели“, рече Жао. Исто така, може да зададе незамислив удар за зачувувањето на просторот како заеднички домен на идниот човечки развој.
Кинеските истражувачи, исто така, ги разгледаа последиците од нуклеарна детонација во вселената, а посебна група од Институтот за нуклеарна технологија минатата година објави истражување за компјутерски симулации на ефектите од таквите експлозии на различни височини, истакнувајќи дека може да има потенцијални ефекти врз сателити и други вселенски летала