Најважните парламентарни избори во Европа во 2017 година. завршијо во неделата во Германија. Ангела Меркел освои доволно за да се обиде да стане канцелар четврти последователен мандат. Но, победата на конзервативната ХДЗ / ХСУ Унија е многу помала од претходните избори од 2013 година. а тоа ќе влијае на иднината на земјата и на Европската унија.
Еве ги главните моменти на изборите во Бундестагот во неделата:
ТВ предвидувања во 24 часот на 24 септември ( во загради е резултат на 2013 година, а потоа разликата во бодовите од 2017 година ):
ARD / INFRATEST DIMAP
ХДЗ / ЦСУ – 32.9 (41.5) -8.6
СПД – 20,6 (25,7) -5.1 Зелените – 8.9 (8.4) +0.5 “Слободни демократи” – 10.6 (4.8) +5.8 Левата партија – 9.1 (8.6) +0.5 “Алтернатива за Германија “- 13,0 (4,7) +8,3
ЗДФ / ИЗБОРНА ИСТРАЖУВАЧКА ГРУПА
ХДЗ / ЦСУ – 32.9 (41.5) -8.6
СПД – 20.7 (25.7) -5.0
Зелените – 9.1 (8.4) +0.7
“Слободни демократи” – 10.4 (4.8) +5.6
Левата партија – 8.9 (8.6) +0.3
“Алтернатива за Германија “- 13,0 (4,7) +8,3
Ангела Меркел може да биде рекордер од четвртиот квартал (само Хелмут Кол и Конрад Аденауер постигнале таков успех).
ХДЗ и Баварските партнери од ЦСУ заедно освоија 218 пратенички места од вкупно 631. Конзервативниот блок останува најголемиот во Бундестагот, но значително се намалува популарноста од 41% пред четири години до најлошиот резултат од 1949г. наваму. Во поранешна Западна Германија падот на поддршката е со 8.2 поени, а во поранешната ГДР – со 12.2 поени. Резултатот е фрустрирачки и на Меркел и дава ограничени можности во внатрешната и надворешната политика.
СПД на Мартин Шулц се распадна до едвај 20% и 138 пратеници. Досегашниот коалиционен партнер во владата побрза да објави дека излегува во опозиција. Социјалдемократската партија губи во западните провинции речиси 6 поени од поддршката во 2013 година., А на исток – 3.4 поени. Тоа е најслабиот нејзин резултат во повоената историја на Германија и по крахот на француските социјалисти и недовербата кон британските лабуристите се зацврсти трендот на сериозна криза во европската традиционална левица.
Антиимигрантската “Алтернатива за Германија” не само што за првпат влегува во парламентот , туку и со освоени 13% од гласовите ќе биде трета сила со 87 пратеници, откако досега имаше само претставници во 13 од 16-те сојузни покраини, но не и во Бундестагот. Ова е сериозно разместување на слоевите во германската политика и иако никој не сака да прави сојуз со AfD, таа може да го промени тонот и динамиката во федералниот парламент. Партијата повлече над 2 милиони избирачи од традиционалните партии лево и десно, како во земјите на поранешната ГДР стана втора по популарност по конзервативците и додаде таму 15,6 поени кон досегашните резултати. На запад, за Африка, гласаа 6,5 процентни поени повеќе гласачи.
Либералните “Слободни демократи” заземаат само над 10 отсто и 69 пратеници. Тие гоинтензивираа резултат од изборите во 2013 година., Додадоа 5.3 поени во провинциите на исток и 6.3 поени на запад, се вратија во парламентот и заедно со Зелените (9% и 61 пратеници) и даваат шанса за тројна коалиција, бидејќи заедно со Меркел ќе се собере толкав број на пратениците за да бидат над прагот на мнозинството – 316 гласови. Таквата заедница е пробана на провинциско ниво, но никогаш на национално ниво.
Зелените се разочарани , бидејќи практично гоповторија резултатот од пред четири години, додавајќи околу 1-1.3% во источните и во западните провинции. Една од причините е тоа што се обидоа да водат левичарска политика во момент кога СПД ги напушти левоцнтристичките позиции и обиди да се врати на вообичаеното место во левиот дел на политичкиот спектар.
Шестата партија во новиот парламент ќе биде Левичарската партија на поранешните комунисти на ГДР и радикалните леви групи од Западна Германија. Со околу 9% од гласовите, ќе има 57 пратеници. Иако отсекогаш била политичка сила со гарантиран, носталгичен електорат, сега ќе треба сериозно да ги анализира изборите, бидејќи изгуби речиси половина милион гласачи во корист на “Алтернатива на Германија”. Додека во западните провинции дури и пријавиле подобрување од 1,4 поени во стариот резултат, во поранешната ГДР, каде што неговата базна база, изгуби 6,2 поени.
Во социјалните мрежи веднаш се роди движење “87Prozent”, симбол дека таков процент од гласачите не ја поддржале “Алтернатива за Германија” и остануваат противници на расизмот, ксенофобијата и неонацизма и приврзаници на толеранцијата и “разновидна Германија”.
Преговорите за тројна коалиција ХДЗ / ХСС- “Слободни демократи” -Зелените може да се покажат како комплексни , но не и невозможни за постигнување на успех. Сите тројца ќе мора да направат сериозни компромиси, но ова во моментов е единствениот начин да се справат со алтернативата за предвремени избори. Покрај тоа, искушението да се управува со најголемата економија во Европа е доволно силен мотив за помалите партии.
Во дебатата на лидерите по изборите AfD вети дека ќе биде “конструктивна опозиција”, додека пред седиштето на партијата во Берлин стотици демонстрираа со плакати “Нацистите се вратија во парламентот”.
Мартин Шулц беше ту во одбрана, ту во напаѓачка позиција и инсистираше новата влада да не и отстапува ништо на Велика Британија за Брекзит, вклучувајќи за двегодишниот транзитен период кој премиерот Тереза Меј побара од своите колеги во петокот.
Кристијан Линднер, лидерот на “Слободните демократи”, категорично ја отфрли иницијативата на францускиот претседател Емануел Макрон да се реформира еврозоната со вкупен буџет и фискални трансфери помеѓу земјите членки, достигнувајќи 60 милијарди. Евра.
Одѕивот оваа година (според ЗДФ) беше дури и поголем од претходниот – 76,5% наспроти 71,5%.
Се очекува курсот на еврото да биде под притисок, а на почетокот на азиската трговија, единствената валута се намали за 0,4 отсто, главно поради очекувањата дека Меркел тешко може да собере коалиција и дека ќе трае цел мандат.
Водечките индустриски здруженија во Германија повикаа на брз почеток на преговорите за коалиција и стабилна влада за да добијат компаниитејасни сигнали за новата насока и да се избегне оштетување на деловната клима.