Според весникот „Шпигел“, Комитетот за буџет на германскиот Бундестаг пресметал дека само минатата година, во 2019 година, германските министерства платиле вкупно околу половина милијарда евра на разни надворешни експерти и консултантски компании за нивните услуги.
Овој скандал започна со откритието дека сегашната претседателка на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, кога станала германска министерка за одбрана, скоро веднаш предизвикала скандал што сега го нарекуваат „афера советник“. Но, Буџетскиот комитет утврдил дека Министерството за одбрана во никој случај не е единственото, дури ниту Министерството што платило најмногу на консултантски компании, пишува Дојче веле.
Политичарката од редовите на ЦДУ, Урсула фон дер Лајен била избран за претседател на Европската комисија во 2019 година, веднаш штом започнаа да пристигнуваат официјалните извештаи за исплати до Министерството за одбрана за советодавни служби. Една година откако станала министер во 2013 година, таа ја назначи Катрин Судер за државен секретар во тоа министерство со задача да ги реформира структурите во германската армија.
Додуша, задачата била крајно тешка: со децении, Бундесверот развивал паралелни институции и институции на кои сè уште им било тешко да запомнат која е нивната цел, но сите гранки на војската инсистирале на „своите“ позиции. Новата секретарка повикала консултантска фирма во која работеше до неодамна: Меккинзи.
Но, со текот на времето, тоа се претворило во огромна сума што ја доби консултантската компанија бидејќи се слушнало дека некои од тие советници добиваат хонорари до 2.000 евра на ден. Особено проблематичен бил фактот што децата на министерот Фон дер Лајен исто така работеле во Меккинзи во тоа време.
Со аферата официјално се занимавала Анкетната комисија на Бундестагот, која презентирала огромна количина документи: 4600 матични книги, но на олеснување на демохристијаните, открила дека фон дер Лајен практично никогаш не потпишал налог за консултантска фирма. И покрај ова, опозициските партии ја повикуваат на одговорност за она што се случи во нејзиното министерство, но нејзината инаугурација во Брисел не стави крај на скандалот околу исплатите на разни консултантски компании.
Скандал, но без епилог
Не само за сегашниот претседател на Европската комисија, бидејќи Анкетната комисија утврдила и дека се избришани голем број пораки во официјалните телефони на министерката. Таа минатиот февруари изјавила дека „имало надзор“, но сепак инсистира на оправдување за ангажирање на консултантска компанија. Државната секретарка Судер, по сопствено барање, го напуштила Министерството за одбрана на крајот на 2018 година, а министерката Фон дер Лајен ѝ доделила одликување за нејзините услуги на збогувањето. Денес, таа има водечка позиција во Дигиталниот совет на германската влада.
Но, истражната комисија исто така утврдила дека Министерството за одбрана, во меѓувреме, има „незамисливо нормално деловно работење“ без услуги на советници. „Шпигел“ и другите медиуми постојано предупредуваат во последните месеци дека ваквите консултантски фирми веќе ги поткопуваат основните принципи на парламентарната демократија, бидејќи тие не само што „советуваат“, туку и водат проекти, управуваат со процеси, па дури и пишуваат закони во други министерства – иако е тешко утврди не само компетентност, туку и експертиза и непристрасност на овие „советници“.
Доста е сега!
Како што забележа Буџетскиот комитет минатата недела, оваа практика не запре ниту по скандалот: не само што германските министерства и другите државни тела платија околу половина милијарда евра во 2019 година за услугите на консултантски компании, туку 186 милиони евра беа исплатени во првите шест месеци за услуги на надворешни консултанти. Тој веќе не е предводен од Министерството за одбрана, туку од Министерството за внатрешни работи на Хорст Зехофер (ЦСУ), кој потрошил 79,8 милиони евра за вакви трошоци, но и министерот за финансии, Олаф Шолц (СПД), кој платил 48,2 милиони евра за советници.
Заклучокот на Комитетот за буџети е краток: германската влада мора да претстави мерки во наредните месеци со кои „значително ќе се намали“ ангажманот на надворешните советници. До средината на јуни следната година, секое министерство мора да достави извештај за тоа какви мерки преземаат. Инаку, Буџетскиот комитет на Бундестагот е исто така одговорен за средствата доделени на министерствата и каде потоа може да се направат корекции, пишува Дојче веле.