По повеќе од три децении во кои производството на автомобилската индустрија ја надмина побарувачката, за време на пандемијата на коронавирусот, ситуацијата целосно се промени. На производителите им недостигаат чипови, има проблеми во синџирите на снабдување, а цените на суровините растат. Производството е заглавено, купувачите на возила веќе не можат да сметаат на големи попусти, а нарачаните автомобили ги чекаат многу подолго од претходно, анализира ДВ.
„Сеопфатното закрепнување веројатно ќе се случи дури во 2023 година“, вели експертот за автомобилската индустрија Фердинанд Дуденхефер од Германскиот центар за автомобилско истражување (CAR) во една актуелна студија.
Во 2019 година, односно годината пред корона-кризата, во Германија се продадени 3,6 милиони автомобили, а веќе во 2020 година таа бројка падна на 2,9 милиони. Според прогнозите на Центарот за автомобилски истражувања, годинава може да се очекува да бидат продадени 2,69 милиони. И покрај мислењето на CAR, Дуденхефер очекува дека во првата половина на следната година, германските производители ќе продолжат да се борат со последиците од недостигот на чипови, продажбата сепак треба да се зголеми на околу 3,01 милиони автомобили.
Дуденхефер очекува враќање на нивото од пред панемијата, односно целосно закрепнување на автомобилскиот пазар во Германија дури во втората половина на 2023 година. Дури тогаш, вели, може да се очекува стабилизирање на понудата на пазарот. Според тој експерт, на крајот на 2023 година просечната старост на возилата регистрирани во Германија ќе биде над десет години, а тоа може да доведе до „подмладување“ на возниот парк, односно до зголемена набавка на нови автомобили. Овој процес на обновување првенствено го поттикнуваат електричните автомобили, кои се повеќе се бараат на германскиот пазар.
Индија пред Германија
Дуденхефер го привлекува вниманието на уште еден феномен: по 2020 година, во која доминираше короната, проблемите и нарушувањата во производството во автомобилската индустрија, што е од клучно значење за германскиот БДП, исто така го забавија растот во првите два квартали од 2021 година. Важни пазари како што се САД , Русија и Бразил забележаа пораст на прометот во истиот период.
„Последицата е прераспределба на автомобилскиот пазар на глобално ниво. „Во 2021 година, за прв пат, повеќе автомобили ќе се продаваат во Индија отколку во Германија“, објави Дуденхефер. И во 2022 година, според прогнозите, Индија ќе биде пред Германија.
Анализата на податоците на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ) покажува дека Индија може да очекува високи стапки на раст на продажбата на автомобилскиот пазар. Меѓу земјите на БРИК (Бразил, Русија, Индија, Кина), благодарение на зголемената индустријализација, Индија може да се позиционира веднаш зад Кина. Ниту Бразил, ниту Русија не можат да сметаат на значителен економски раст следната година.
Лесно закрепнување на пазарот на автомобили
Во 2019 година, годината пред пандемијата, на светскиот пазар беа продадени околу 80 милиони нови возила. Во 2020 година, продажбата падна за повеќе од 14 проценти, на 68,6 милиони. Според прогнозите на германскиот центар за автомобилски истражувања, во 2021 година може да се очекува благ пораст на продажбата до 70,5 милиони, а во 2022 година дури и мал скок на 75,2 милиони. Дури и во 2023 година (каде се предвидува продажба од 78,8 милиони автомобили), нема да се достигне нивото пред пандемијата. Едвај во 2025 година можеме да очекуваме враќање на бројките што автомобилската индустрија ги забележа пред короната.
„За закрепнувањето од пандемијата е потребно време“ – ова е внимателен заклучок на експертот Дуденхефер врз основа на прогнозите на неговиот Центар за автомобилски истражувања. Мора да се реорганизира процесот на создавање додадена вредност, а да се создадат дополнителни капацитети кога е во прашање производството на чипови, вели германскиот експерт.
Дуденхефер верува дека до 2023 година нема да се надополни сè што е пропуштено за време на пандемијата, особено не кога станува збор за продажба на возила. Сепак, има простор за оптимизам: „Стареењето на возниот парк на заситените пазари сугерира дека може да се очекува долгорочен раст на глобалниот автомобилски пазар“.
Не е се така црно…
И покрај кризата, не беше се така црно за автомобилската индустрија во минатото. Според резултатите од истражувањето на аналитичарите на британската консултантска компанија „Ернст и Јанг“, 16-те најголеми светски производители на автомобили во третиот квартал од 2021 година заедно оствариле оперативен профит од околу 23 милијарди евра. Тоа е раст од 11 проценти и во исто време – нов рекорд.
Иако продажбата на патнички автомобили паднала за 16 отсто (според аналитичарите, поради недостаток на чипови, околу единаесет милиони возила воопшто не можеле да се произведат) и 13 производители продале помалку возила отколку во истиот период пред една година, но сите 16 компании заедно остварија промет од 371 милијарда евра, што всушност е пад од 1,6 отсто.
Сепак, профитот значително се зголеми бидејќи чиповите што беа достапни беа инсталирани во скапи модели на возила, каде што производителите имаат поголема маржа. Овие модели беа првенствено достапни за купувачите, а освен тоа, речиси и да немаше попуст при купување нови автомобили, бидејќи побарувачката беше поголема од понудата.
Исто така, повеќето компании успеаја да ја зголемат својата берзанска вредност во текот на годината, а пред се американскиот производител на електрични автомобили Tesla.
Проблеми во Кина
Сепак, аналитичарите во „Ернст и Јанг“ посочуваат дека се можни нови „тесни грла“ во автомобилската индустрија: проблеми и прекини во синџирите на производство и снабдување“.
Кина е најпогодена од вакви турбуленции. Во третиот квартал од оваа година најголемиот светски автомобилски пазар забележа пад на продажбата од дури 26 отсто.