Дали знаевте дека вашата ментална состојба може да се поврзе со изборот на кариера? Според податоците собрани од над 400.000 работници од САД и Велика Британија, постои јасна врска помеѓу занимањето и генетската предиспозиција за одредени психијатриски состојби и особини, вклучувајќи АДХД, аутизам, депресија, шизофренија и анксиозност.
Истражувачите од Школата за медицина Icahn на Mount Sinai откриле дека психолошките карактеристики можат барем делумно да влијаат на тоа кои работни места ги избираат луѓето. Сепак, овие корелации се далеку од детерминистички.
Георгиос Волудакис, водечки автор на студијата, истакна: „Невропсихијатриските нарушувања се и вообичаени и многу наследни, но сепак тие остануваат силно стигматизирани. Сакавме да истражиме дали одредени генетски варијанти, кои го зголемуваат ризикот од овие нарушувања, исто така може да понудат потенцијални предности во одредени професии.”
Тој додаде дека истражувачите сакале да ги истражат не само придобивките, туку и пречките со кои може да се соочат луѓето со поголема генетска предиспозиција за овие особини.
Што покажува анализата за професиите?
Биле анализирани 20 различни професионални области, а резултатите покажале:
* Уметниците и дизајнерите имаат најголема генетска предиспозиција за психолошки состојби како што се анорексија, биполарно растројство, аутизам, шизофренија и депресија.
* STEM експертите (наука, технологија, инженерство и математика) најчесто се поврзуваат со аутизам.
* Социјалните работници покажуваат најголема поврзаност со шизофренијата.
* Наставниците и воспитувачите почесто се поврзуваат со анорексија.
Од друга страна, професиите како архитектура, инженерство, здравство, земјоделство, финансии, канцелариска администрација, менаџмент и продажба покажаа најмала поврзаност со менталните состојби, што укажува на нивната релативна стабилност, пишува The Post.
АДХД и образовниот систем
Професиите кои најчесто се поврзуваат со АДХД имаат тенденција да бараат пониски нивоа на образование, што укажува на потенцијална пристрасност во образовниот систем.
„Откривме дека одредени асоцијации со АДХД беа значително посредувани од нивото на образование, што значи дека систематските предрасуди во образованието може несразмерно да влијаат на лицата со повисока генетска предиспозиција за АДХД, дури и ако тие никогаш не добијат формална дијагноза“, рече Волудакис.
Генетиката не е сè
Иако резултатите од студијата, објавени во списанието Nature Human Behaviour, се статистички значајни, истражувачите нагласуваат дека генетските маркери за ментална болест претставуваат само 0,4% од факторите кои го одредуваат изборот на кариера. Многу поголемо влијание имаат возраста, полот и животните, социјалните и личните фактори.
„Овие наоди не значат дека можеме да предвидиме нечија работа врз основа на генетиката“, објаснува Волудакис. „Тие само ги истакнуваат суптилните трендови на групно ниво. Луѓето со повисоки генетски предиспозиции за одредени особини може да имаат само малку поголема веројатност да се занимаваат со одредени занимања“.
Иако генетиката може да игра мала улога во обликувањето на нашите кариери, таа во никој случај не е одлучувачка. Многу поважни се личните избори, социјалните услови и можностите што ни се даваат. Оваа студија не потсетува дека менталното здравје не треба да се стигматизира; може да донесе уникатни перспективи и вештини кои ги збогатуваат различните професии.