На луксузна адреса во Москва, на неколку блока од канцеларијата на рускиот премиер, има деловен комплекс со ограда. Се наоѓа на северниот брег на реката Москва, во близина на познатиот хотел „Украина“, кој го изградил Сталин, а на неколку минути пешачење од еден од најпознатите украински ресторани во Москва.
Внатре во комплексот кај „Краснопресненскаја 12“ се наоѓа досега тајното седиште на меѓународната шпионска мрежа која се инфилтрирала во самиот врв на владата на украинскиот претседател Володимир Зеленски.
Операцијата ја водел Владимир Сивковиќ, бизнисмен кој некогаш беше заменик-шеф на Советот за национална безбедност на Украина. Тој побегнал од Киев пред десет години поради обвинувањата дека наредил убиство на речиси стотина демонстранти кои го соборуваа прорускиот режим на тогашниот шеф на државата Виктор Јанукович во 2014 година.
Сивковиќ работи за ФСБ.
Украина сега тврди дека Сивкович работи за ФСБ, главниот руски наследник на советската КГБ. Тој е обвинет дека организирал мрежа на руски агенти кои дејствуваат во Украина, Велика Британија и САД за да го вратат Киев под контрола на Кремљ.
Еден од неговите агенти, за кој се вели дека е најдобар во тимот, сега е на судење за велепредавство во Киев. Олех Кулинич изгради успешна кариера во украинската безбедносна служба СБУ, искачувајќи се на позицијата висок командант, а исто така имаше висока позиција во партијата „Слуги на народот“ на Зеленски.
„Кулинич беше највредниот агент на руската ФСБ во Украина“, изјави висок функционер на украинската контраразузнавачка служба.
„Неговите активности може да се споредат со оние на Ким Филби, кој го уништи МИ6 одвнатре. „Неговата позиција му овозможи пристап до клучните тајни информации за одбранбените способности“, додаде тој, мислејќи на најпознатиот британски двоен агент кој тајно работел за Советите со години.
Откриена е низа за пораки
Лондонски „Сандеј тајмс“ откри голем број детали за шпионските активности на Сивковиќ и Кулинич, а како што пишува новинарот Максим Такер, приказната се заснова на пресретнати пораки до кои имал пристап преку американски извор, документи пронајдени на компјутер запленет во Москва, разговори со поранешни високи украински функционери на Зеленски, поднесоци за лобирање активности од американското Министерство за правда и американско Министерство за третификација.
Доказите сугерираат дека руски агенти се инфилтрирале во изборниот штаб на Зеленски додека тој ја водел својата претседателска кампања. Таму имаа свој човек на многу важна советничка позиција, а по изборната победа успеаја да го турнат Кулинич на клучната позиција шеф на СБУ за окупираниот Крим, од која можеше да знае практично сè за какви било украински подготовки за можна руска инвазија. Во исто време, како човек со влијание, тој можеше активно да ги поткопа сите украински активности насочени против руската страна.
Во април 2018 година, американски адвокат тргнал пеш во Виена за да се сретне со ВИП клиент за кој пристигнал во Австрија од Лос Анџелес. Адвокатот Маркус Коен беше токму она што го бараше Владимир Сивковиќ: тој требаше да собира информации од американските судски власти за истрагите за корупција и перење пари што се водат во САД против него и неговите соработници од Москва, со цел на крајот да се договорат и да се избегне гонење.
Коен предизвика сомнеж
Меѓутоа, како што списокот на клиенти се прошири за да вклучи сè поголем број соработници на Сивковиќ, адвокатската канцеларија на Коен почна да се сомнева дека тој всушност собира компромитирачки информации против луѓе кои не биле негови клиенти и за кои немал овластување. Овие сомнежи не беа докажани, а Коен поднесе оставка од адвокатската канцеларија.
Во август 2018 година, Коен повторно се сретнал со Сивковиќ во Виена, кој овојпат го донел и Кулиниќ. Тој им го предал извештајот што го нарачал на водечкиот украински обвинител за антикорупција, чија упорност му отежнувала на Кремљ да купи влијание во Киев.
Потоа испратил порака до експертот за финансиски криминал кој го подготвил извештајот. „Во моментов седам со „поранешен“ генерал на КГБ и командант на СБУ“. И двајцата се импресионирани од резимето. Ви благодарам многу“, напиша тој. Сивкович бил резервен генерал во КГБ за време на советската ера, а Коен употребата на наводници околу зборот „поранешен“ сугерира дека тој верувал дека има работа со активен руски разузнавач.
Обвинителот принуден да поднесе оставка
Две години подоцна, обвинителот за кого Коен го состави извештајот беше принуден да поднесе оставка. Украинското разузнавање подоцна пронашло уште 15 датотеки за него на компјутер на ФСБ до кој можеле да пристапат во Москва. Во 2019 година, Сивковиќ на својот американски адвокат му платил најмалку 300.000 долари, според разузнавачките податоци собрани од СБУ и потврдени од адвокатите на Кулиниќ.
Коен одби да ги коментира овие наводи. Адвокатите на Кулиниќ и Сивковиќ потврдија дека се сретнале со разузнавачи, но тврдат дека тие само соработувале со американските правосудни власти за да помогнат во истрагата за корупција.
Додека врската меѓу Коен и Сивкович се продлабочуваше, тогаш младата телевизиска ѕвезда Володимир Зеленски брзо влегуваше на украинската политичка сцена благодарение на неговото политичко сатирчно шоу „Слуга на народот“.
Претседателската кампања на Зеленски во 2019 година ги комбинираше ветувањата за борба против корупцијата со шансата за постигнување мир со Владимир Путин во Донбас. Неговиот тим водеше жестока кампања против тогашниот претседател Петро Порошенко. Сите искусни лица кои сакаа да помогнат беа примени во штабот без детална проверка.
Бесплатни услуги за лобирање
Коен потоа го обиколи Киев нудејќи бесплатни услуги за лобирање. Според адвокатите на Кулиниќ, токму Коен го претставил во изборниот штаб на Зеленски, како политички експерт кој би работел про боно. Според извештајот на „Сандеј тајмс“, Кулинич успеал да се инфилтрира и во администрацијата на Порошенко, каде што работел како советник на неколку негови министри и добил висока позиција во државната агенција за нуклеарна енергија, што само го зголемило неговиот кредибилитет кога Коен го претставил кај Зеленски.
И двајцата на крајот завршија во изборниот штаб, помагајќи му на Зеленски да победи на изборите и да воспостави врски во Вашингтон. Коен ангажирал лобисти и безбедносни консултанти, а според адвокатите на Кулиниќ, овие консултанти Сивковиќ ги плаќал преку фиктивни фирми регистрирани во Москва, но тие инсистираат дека во тоа нема ништо спорно.
Меѓу документите што ги виде „Сандеј тајмс“ е и договор од 185.250 долари со лондонска „Глобал Аналитика“ од март 2019 година. На хартија, фирмата вработила истакнати британски експерти за безбедност за да му обезбедат „лична заштита на Володимир Зеленски, кандидат на претстојните претседателски избори во Украина“, вклучително и „сајбер заштита“ и набавка за Зеленски и неговиот тим седум безбедни „паметни телефони“. Сепак, никој од тимот на идниот претседател не забележа дека споменатата компанија е регистрирана дури во март 2019 година, само еден месец пред потпишувањето на договорот.
Пријател од детството на претседателот
Откако Зеленски убедливо победил на изборите во април 2019 година, тој го назначил својот шеф на кампањата и пријател од детството Иван Баканов за шеф на СБУ. Во документот за лобирање поднесен до Министерството за правда на САД, Коен изјави дека работел на кампањата Зеленски и сега работи за Баканов, како и за украинската влада воопшто.
Тој тврдеше дека потрошил 70.000 долари од сопствените пари ангажирајќи лобистичка фирма во Вашингтон за да организира средби со членовите на тогашната администрација на Трамп за луѓето од кругот на Зеленски. „Сандеј тајмс“ пишува дека Кулинич му помогнал во тоа, а упатени извори наведуваат дека влијанието на двајцата, што резултирало со одредени средби во американската престолнина, наишло на прилично позитивен одговор од самиот Зеленски.
Наградата на Кулинич дојде во 2020 година кога стана шеф на одделот за Крим на СБУ. Се очекуваше дека од оваа позиција тие ќе можат брзо да го алармираат штабот во Киев за каков било знак дека Русија се подготвува да нападне северно од окупираниот полуостров.
Наместо тоа, како што тврдат обвинителите во судскиот процес за предавство, тој ја поткопа одбраната на Украина со охрабрување на корупцијата и пренасочување на ресурсите од контраразузнавачките служби. „Кулинич успеа да ја дестабилизира работата на таа експозитура на СБУ. Тој ја уништи нивната контраразузнавачка работа. Во април 2021 година, тој започна големи антитерористички вежби во регионот Керсон, кои ги искористи за да ги идентификува слабостите во одбраната на Украина“, тврди претставник на СБУ.
Според пораките што ги пресретнала СБУ, наводно испратени од Кулинич, тој собирал информации за движењата на Зеленски и им ги пренесувал на Русите. Но, тој не бил доволно внимателен и неговото однесување почнало да предизвикува сомнеж. Службеникот на контраразузнавањето на СБУ, Васил Маљук, истакна дека Кулинич редовно патувал во странство во исто време со Сивкович, кој со години бил следен од украинските разузнавачки служби. Затоа и тие почнале да го следат Кулиниќ.
Во јануари 2022 година, британската влада го именуваше Сивкович како еден од четворицата поранешни украински политичари во контакт со руските разузнавачки служби, додека САД го санкционираа, тврдејќи дека тој бил „ангажиран во активности за дестабилизација на Украина под директна контрола на руската влада“.
Инкриминирачки документи
Еден месец подоцна, во раните утрински часови на 24 февруари 2022 година, Путин го изврши најголемиот напад врз европска земја од Втората светска војна. Тој ја нападна Украина од север, исток и југ. Кулинич знаел за планот за инвазија од Крим, но спречил Киев да биде информиран за тоа, тврдат обвинителите.
„За време на првите часови од инвазијата, тој го блокираше секој обид да се информира раководството на СБУ за реалната ситуација во регионот. Тој не презел мерки за заштита на државниот суверенитет и одбивал наредби, повлекувајќи го својот персонал во друг регион. „Тој дури и одзел оружје од службениците на СБУ“, рече претставник на СБУ. Тој беше разрешен.