Падот на настрешницата во Нови Сад стана трагичен симбол на системска корупција, непотизам и несоодветни контролни механизми кои треба да ги заштитат граѓаните, а не го прават тоа, изјави известувачот за Србија, Тонино Пицула, во својот прв извештај за Србија во Европскиот парламент. Медиумите генерално не се слободни или достапни за секого, РЕМ не функционира, судството ја дели правдата селективно и ги изложува оние кои посочуваат проблеми на јавни напади, ја опиша тој политичката ситуација во Србија.
Пицула рече дека го напишал својот извештај во услови што вклучувале недипломатски практики, неосновани обвинувања, манипулации и лични напади, објави Н1.
„И покрај ова, пристапив кон оваа работа професионално, со најдобри намери, цврсто верувајќи во отвореноста на заедничкиот европски проект, трансформирајќи го потенцијалот за приклучување кон Европската Унија и придобивките што тоа ги носи за граѓаните на земјите-членки, како и за земјите-кандидатки“, рече тој.
Тонино Пицула ја презентираше својата анализа на актуелната политичка реалност во Србија.
„И таа политичка реалност е исклучително сложена веќе долго време, особено во последните шест месеци. Падот на настрешницата во Нови Сад, кога 16 граѓани ги загубија животите, стана трагичен симбол на системска корупција, непотизам и несоодветни контролни механизми што треба да ги заштитат граѓаните. Денес разговараме за ситуацијата во земја во која изборното законодавство има сериозни недостатоци. Медиумите генерално не се слободни или достапни за сите, во која регулаторното тело за медиумите не функционира, судството ја дели правдата селективно, а оние што посочуваат проблеми се изложени на јавни напади“, рече Пицула.
„Против нив се користат неидентификувани нелегални средства, кои потоа ги истражуваат руските служби. Граѓаните на Европската Унија се притвораат и протеруваат од земјата поради нивниот статус на социјалните мрежи, а земјите-членки на Европската Унија и нивните претставници се обвинети дека стојат зад таканаречената обоена револуција“, рече тој.
Покрај тоа, Србија упорно одбива да се усогласи со геополитичката ориентација на Европската Унија и да воведе санкции против Русија, додаде тој.
„И покрај одреден напредок, пред сè во областа на кластерот за конкурентност и инклузивен раст, Србија сè уште се соочува со големи пречки што мора да ги надмине. Подобрување на внатрешниот политички дијалог, владеењето на правото и борбата против корупцијата, постигнување сеопфатен договор за нормализација со Косово и целосно усогласување со надворешната политика на Европската Унија. Недостасува обезбедување на независноста на клучните институции, вклучително и РЕМ, и целосно спроведување на сите препораки на ОБСЕ и Советот на Европа за изборна реформа, во транспарентен и инклузивен процес. Секако, пред новите избори, што би било од клучно значење, што Комисијата го нагласува во својот план за реформи“, рече тој.
Економските податоци, доколку се подобрат, не можат да бидат единствената мерка за успех, бидејќи Европската Унија не е само заеднички пазар, рече Пицула.
„Во последната деценија, ЕУ инвестираше милијарди евра во Србија, но јавната перцепција, па дури и комуникацијата на лидерите на Србија, во најголем дел, не го одразуваат ова. Економскиот раст често се базира на нетранспарентни договори, кои се ослободени од примената на законот за јавни набавки. Ваквите договори, покрај економските, имаат и директно политичко влијание“, додаде тој.
За ваква ситуација, Европската Унија мора да преземе и свој, секако помал дел од одговорноста, рече Пицула.
„Од политички пораки за напредокот на владеењето на правото, билатералните трговски договори на најголемите членки, до многу ниските стапки на инвестиции на европски пари каде што тоа носи најголема трансформативна придобивка, зајакнување на судството и борба против корупцијата“, истакна тој.
„Во исто време, изјавите на српскиот лидер за формална посветеност на европските интеграции звучат навистина неверојатно, додека оваа недела тој планира патување во Москва и нови енергетски договори со Русија, а на повидок нема никакви потребни реформи што се клучни за успешен европски пат. На крајот на краиштата, пристапувањето кон Унијата е првенствено одговорност на земјите-членки, а не алиби за да се избегне сопствената одговорност за проблемите во земјата“, рече Пицула.
Тој им се обрати на српските студенти кои трчаат во Стразбур, а потоа во Брисел.
„Ја ценам нивната жртва и борба. Јасно ги слушам нивните пораки од самиот почеток, а во извештајот ги нагласувам истите цели за кои се залагаат. Бидејќи тие, како млади луѓе, ја претставуваат иднината на својата земја, ставот на владата кон нив кажува многу повеќе за иднината отколку која било партиска програма. Европскиот парламент, како институција што гласа за пристапниот договор на крајот од процесот, ќе остане најгласниот гласен гласник за проширувањето. Но, ние сакаме тој процес да се базира на заслуги, вистински реформи и јасна усогласеност со европските вредности и геополитичките позиции на Европската Унија“, заклучи тој.