На екранот во импровизираниот команден центар на украинската 155-та механизирана бригада се појавуваат густи облаци од чад снимени во живо од украински беспилотни летала, како летаат над периферијата на градот Покровск во регионот Донецк, една од најжешките точки на бојното поле.
Би-Би-Си беше сведок на украинската артилерија како ги гаѓа руските позиции. Руските војници се движеле кон важен пат што води до градот. Барем еден од нив беше ранет, можеби дури и убиен.
Сликите се шокантни. Тие потсетуваат на крвавата реалност на војната што ја започна Русија и во која веќе загинаа стотици илјади луѓе – „бесконечно крвопролевање“, како што го опиша сегашниот американски претседател Доналд Трамп.
Во скромна куќа претворена во команден центар, на само неколку километри од артилериските позиции, војниците го следат уништувањето на терен. Куќи и згради беа срамнети со земја, многу е полошо отколку пред шест месеци. Покровск, важна сообраќајна точка, со денови се брани од руски напади.
И покрај сè, оваа недела се појави тивка надеж, дипломатскиот притисок од САД, Европа и Турција конечно може да доведе до директни преговори меѓу Русија и Украина, за прв пат по три години. Дури и најтвродокорните војници признаваат дека се надеваат.
„Можеби ова е почетокот на крајот“
„Мислам дека нешто може да се случи, особено затоа што сега Русија побара разговори. Тие одбиваат каков било контакт од 2022 година“, рече еден офицер кој се нарекува Козак.
„Сакам да верувам дека ова е почетокот на крајот на војната. Успеавме да ги уништиме нивните задни позиции и линии за снабдување. Тие веќе ја немаат силата што ја имаа на почетокот. Мислам дека нешто ќе се промени“, додава тој.
Јуриј (37), кој работел во технолошка компанија пред инвазијата, исто така се согласува со него. „Мораат да почнат да зборуваат. Ние, војниците, сакаме крај на војната. Но, не можеме сами да ја спречиме, ние дури ни не ја започнавме“, вели Јури додека ги следи движењата на непријателските војници на екранот и ги пренесува координатите до артилеријата.
„Сега имаме и нова закана беспилотни летала со оптички кабли кои се одмотуваат додека летаат. Не можеме да ги детектираме, а камоли да ги собориме. Секако дека ги има повеќе отколку што мислиме“, вели Јуриј.
„Русите ќе ја искористат секоја можност“
Сè е подготвено на позицијата. Војници полнат француска самоодна хаубица „Цезар“. Од почетокот на војната, Франција испорача десетици вакви системи на Украина и се обидува да го забрза производството.
„Воодушевен сум од прецизноста. Можеме да користиме широк спектар на муниција, а таа многу брзо се воведува во борба. Многу е поефикасна од советската опрема што ја користев претходно“, вели Козак.
Тие испукаат четири гранати, и секој истрел е оглушувачки. Во далечината се слушаат и руски гранати. Битката продолжува. „Непријателот постојано напаѓа. Ни треба многу муниција за да го запреме. Се надеваме дека нашите меѓународни партнери ќе ни обезбедат сè што ни треба, бидејќи ако треба да избереме што да гаѓаме, Русите ќе ја искористат секоја можност“, вели Козак.
Кога ги прашале за можни отстапки кон Русија во замена за мир, војниците не го кријат своето негодување. „Секако дека сакам да си одам дома. Имам осумгодишна ќерка, многу ми недостига. Но, не верувам дека би престанале ако им дадеме парче земја. Би се вратиле за неколку години и би почнале одново“, вели Јуриј.
„А оние што дури и не стапнале тука, вие од фотелјата, зборувате за тоа како треба да се предаде територијата и дека сè ќе биде готово. Никогаш нема да разберат колку браќа и пријатели изгубивме. Не смееме да се откажеме ниту од сантиметар“, вели цврсто Козак.
„Не сакам да живеам под окупација“
Низ целата земја, последиците од тригодишната војна се видливи, фотографии од паднати војници, украсени со знамиња и цвеќиња, стојат покрај патиштата, на ѕидовите на градските плоштади и над свежи гробови.
Во Запорожје, Јана Степаненко вози до гробиштата на својот син Владислав, 22-годишен оператор на дрон кој почина на 21 февруари. Таа му носи топло чоколадо и чоколадно колаче кое тој го обожаваше. Заедно со нејзината ќерка Никол, таа го мете гробот, но набрзо тие се расплакнуваат.
За Јана, најавата за директни преговори не носи надеж. „Ми се чини дека оваа војна ќе трае вечно. Секако дека се надевам на мир бидејќи луѓе умираат и тука и таму. Но, Путин е алчен. Неговата глад за нашата земја нема граници“, вели Јана.
„Се надевам дека моето дете не умре залудно“
Дел од Запорожјето е под руска окупација, а Москва постојано ги бараше целите региони Запорожје, Луганск, Донецк и Херсон како услов за мир.
„Нема шанси. Сакам да живеам во Украина, а не во Русија. Видовме што направија под окупација, што направија во Буча, нивната суровост и тортура“, вели Јана. Тој покажува кон кратерот во близина на гробот: „Дури и го погодија ова гробишта.“
Со солзи во очите, тој заклучува: „Се надевам дека моето дете не умре залудно. Дека сепак ќе победиме. Дека цела Украина ќе биде слободна.“