Американскиот потпретседател Џеј-Ди Венс изјави дека Соединетите Држави дале „многу јасен предлог“ до Русија и Украина за можно мировно решение, нагласувајќи дека е „време тие да се согласат, или САД ќе се повлечат од процесот“.
Американскиот предлог подразбира дека Украина ќе треба да се откаже од значителен дел од својата територија.
„Овие сегашни борбени линии, или некаде околу нив, ќе бидат местото каде што на крајот ќе се повлече новата граница на конфликтот“, изјави Венс пред новинарите во Индија, по обиколката на Таџ Махал. Тој додаде дека вакво решение би значело и Украина и Русија да се откажат од делови од териториите што моментално ги контролираат.
Замрзнувањето на конфликтот долж постоечките линии на фронтот би значело значително поголема отстапка за Украина, која настојува да си ја врати целата територија на истокот и југот на земјата, вклучувајќи го и Крим – територии што Русија ги зазеде од 2014 година, особено по целосната инвазија во февруари 2022 година.
Според претходни извештаи на Блумберг, САД се подготвени да ја признаат руската контрола врз Крим и да ги олеснат санкциите кон Москва како дел од евентуален мировен договор. Претседателот Володимир Зеленски вчера изјави дека Украина нема да ја признае руската окупација на Крим, која меѓународната заедница сè уште ја смета за украинска територија.
„Ќе мора да има одредена размена на територии“, рече Венс, додавајќи дека новата граница можеби нема строго да ја следи сегашната линија на фронтот, но дека за да се прекине крвопролевањето, потребно е двете страни да „го остават оружјето, да го замрзнат конфликтот и да се посветат на градење подобра Русија и подобра Украина“.
Американскиот претседател Доналд Трамп минатата недела изјави дека е подготвен да се повлече од сите мировни напори доколку наскоро не се постигне договор. Неговиот пратеник, Стивен Виткоф, ќе отпатува во Русија на крајот на неделата, по веќе три одржани средби со рускиот претседател Владимир Путин. Последната средба, како што изјави Виткоф, била „убедлива“.
Венс рече дека е „оптимист“ за преговорите и нагласи дека досега сите страни преговарале со добра волја.
Планираните разговори за денеска во Лондон меѓу највисоките претставници на САД, Украина и клучните европски држави биле намалени на техничко ниво, откако американскиот државен секретар Марко Рубио го одложил своето пристигнување.
Реакција од Кремљ
Портпаролот на Кремљ, Дмитриј Песков, изјави дека Русија сè уште ја гледа американската иницијатива како дел од „посредничкиот напор“, што го поздравува, но нагласи дека е потребен посуптилен пристап.
„Америка продолжува да се обидува да посредува и ние тоа секако го поздравуваме“, рече Песков на редовна прес-конференција, додавајќи: „Но, потребни се нијансирани дискусии за предлозите ако навистина сакаме да ги надминеме разликите.“
Што направи Америка досега за постигнување примирје?
Откако Доналд Трамп повторно ја презеде претседателската функција во јануари 2025 година, САД активно се обидуваат да ги обноват мировните преговори меѓу Украина и Русија.
Според Ројтерс, за време на една од средбите меѓу Виткоф и Путин, Русија сигнализирала подготвеност да го замрзне конфликтот на сегашните борбени линии, со можност за откажување од дел од територијалните амбиции – но под услов Украина да се откаже од членство во НАТО и да го признае рускиот суверенитет над Крим. Украина досега ги отфрла ваквите предлози како неприфатливи без конкретни безбедносни гаранции и целосно повлекување на руските сили од окупираните територии.
АП објави дека администрацијата на Трамп предложила 30-дневно привремено примирје како почетна фаза на поширок мировен договор. Иако предлогот наиде на интерес кај европските партнери, Русија сè уште не го прифатила, а украинскиот претседател Зеленски останува на ставот дека замрзнувањето на конфликтот на постоечките линии би значело наградување на агресијата.