Српскиот претседател Александар Вучиќ се најде во центарот на меѓународен скандал откако се појави информација дека за време на неодамнешната посета на САД, тој се обидел да присуствува на донаторската вечера на Републиканскиот национален комитет под лажно име. Наводниот инцидент предизвика бурни реакции во Србија и во странство, со можни сериозни правни и дипломатски последици, пишува Нова.рс.
Вучиќ пристигна во САД со цел, според официјалните најави, да присуствува на настани поврзани со Републиканската партија, вклучувајќи ја и наводно закажаната средба со поранешниот претседател Доналд Трамп. Сепак, средбата никогаш не се одржа, а претседателот на Србија итно се врати во Белград два дена подоцна, со официјално образложение дека има здравствени проблеми.
Набргу потоа, социјалните мрежи и дел од опозициските медиуми во Србија беа преплавени со тврдења дека Вучиќ не само што предвреме ги напуштил настаните во САД, туку и дека бил „љубезно замолен да ја напушти земјата“ откако се обидел да влезе на донаторска вечера на републиканскиот кандидат за гувернер на Флорида, Бајрон Доналдс, под лажното име „Алекс Вучи“.
Овие наводи прв ги изнесе Александар Јовичиќ од организацијата „Србите за Трамп 2024“, а потоа ги пренесе и Движењето за обнова на Кралството Србија (ПОКС), чиј претседател Воислав Михаиловиќ тврди дека Вучиќ ги прекршил американските закони и ја посрамотил Србија на меѓународната сцена.
„Со учеството под лажен идентитет на политички настан во САД, претседателот на Србија се стави во позиција да прекрши неколку федерални закони. Америка не ги сфаќа таквите работи едноставно“, рече Михаиловиќ.
Правниот експерт Иван Ниниќ изјави дека целата операција може да биде поврзана со веќе позната криминална мрежа што дејствува во рамките на српската дијаспора во САД. „Феноменот „камионџиите на Вучиќ“ го истражува ФБИ долго време. Ако тие имаат директна врска со оваа операција во врска со кампањата на Трамп, забавата штотуку започнува“, рече Ниниќ во објава на мрежата X (поранешен Твитер).
Што вели американскиот закон?
Покрај политичките последици, можни се и сериозни правни. Имено, американскиот закон изрично забранува какво било финансиско или организациско вклучување на странски државјани, а особено на странски владини претставници во избори на сите нивоа, без разлика дали станува збор за федерални, државни или локални кампањи.
Според федералниот закон на САД, на странските државјани им е забрането:
Какви било донации, прилози или трошоци поврзани со изборни кампањи;
индиректно или директно учество во политичкото донесување одлуки;
обезбедување значителна помош при собирање средства или политичко рекламирање;
учество на кој било донаторски настан со цел политичко влијание.
Прекршувањето на овие одредби може да резултира со кривично гонење – вклучувајќи затворски казни до 5 години и парични казни до 250.000 долари. Користењето лажен идентитет дополнително ја влошува ситуацијата. Според член 52 од U.S.C. 30122, давањето прилог под лажно име е кривично дело.
Доколку лицето кое го користи лажниот идентитет е и странски службеник, последиците можат да бидат уште посериозни. Такво лице може да биде прогласено за „персона нон грата“, автоматски да го изгуби правото на влез во САД, а неговата земја може да биде изложена на дипломатски притисок, па дури и санкции.
Организаторите на донаторска вечера во Флорида, наводно, идентификувале обид за лажно претставување и одбиле да дозволат влез на лице со идентификација што не се совпаѓала со претходно дадените информации. Непотврдени извори тврдат дека менаџерката на кампањата на Трамп, Сузи Вајлс, оневозможила Вучиќ да добие пристап до настанот.
Засега нема официјални потврди од американска страна, но дипломатски извори потврдија за неколку меѓународни медиуми дека „српската делегација ги напуштила САД порано од планираното“.