Под влијание на согорувањето на фосилните горива, планетата забрзано се загрева. А животот на толку жешка планета станува сè потежок.
Тоа најмногу се чувствува за време на пеколните лета, како што е сегашното во Македонија, кое би можело да биде најтоплото лето досега забележано кај нас. Поради феноменот на урбаните топлински острови, градовите се особено погодени од горештините.
Имајќи го тоа на ум, градовите ширум Европа и светот се обидуваат да најдат начини да ја направат жештината поподнослива. Меѓу другото, како решенија беа наметнати зелените и белите покриви.
Зелените покриви буквално никнуваат бидејќи се покриени со вегетација, додека за бели покриви во суштина бараат молери и боја.
Иако и двете веќе се покажаа како ефикасни во намалувањето на температурите во минатото, останува прашањето: дали е подобро да се „засади“ или „префарба“ покривот?
„Сеопфатно тестиравме повеќе методи кои градови како Лондон би можеле да ги користат за да се прилагодат и да ги ублажат зголемените температури“, објасни главниот автор на новата студија, која нуди интересна перспектива на дилемата, д-р Оскар Брус од Универзитетскиот колеџ во Лондон.
„Откривме дека т.н ладни покриви се најдобриот начин за намалување на температурата во екстремно топлите летни денови. Другите методи имаа различни важни споредни придобивки, но ниту еден не беше во можност да ја намали надворешната урбана топлина на речиси исто ниво“.
Заедно со тим научници од Лондон, д-р Оскар Брус ги анализираше податоците за температурата на различни површини на покривот и во различни живеалишта низ главниот град на Велика Британија во текот на два жешки летни денови во 2018 година.
Поточно, белите покриви се еден од типовите на ладни покриви кои имаат рефлектирачка обвивка на нивната површина.
Според резултатите од истражувањето, ако студените покриви се шират низ Лондон, тие би можеле да ги намалат температурите во просек за 1,2 °C, а на некои локации и до 2 °C.
Но, настрана тоа…
Тие всушност имаат двојна придобивка: не само што ја ладат урбаната средина, туку и внатрешноста на самите згради, бидејќи благодарение на рефлектирачката обвивка како што е белата боја, тие ја одбиваат топлината наместо да ја апсорбираат.
И како, во овој случај, конкурентните зелени покриви се покажаа во еден вид тест?
Покривите обраснати со растенија во текот на денот придонесуваат за ладење на Лондон. И како што е наведено, нивната поширока примена може да ги намали урбаните температури во просек за 0,5 °C, но само во најтоплиот дел од денот.
Меѓутоа, кога ќе се стемни, сликата станува поинаква. Наместо ефект на разладување, зелените покриви го загреваа градот, приближно исто колку што го разладуваа во текот на денот.
Имено, кога сонцето заоѓа се ослободува топлината што вегетацијата ја складирала во текот на денот.
Клучот е во транспирацијата, односно во процесот на испуштање вода од површината на растенијата, што ги лади.
„Преку транспирација – што за нас е како потење – растенијата испуштаат повеќе топлина во форма на латентна топлина, топлина што не можете да ја забележите, така што во основа е водена пареа“, изјави д-р Оскар Брус за Euronews.
Поради тоа, поради ноќното загревање на просторот, се поништува дневното ладење и се добива просечно „нула“ намалување на температурата.
Заклучокот од студијата е дека белиот покрив е подобар од зелените ако целта се попријатни летни температури во градот.
Сепак, не треба да заборавиме дека зелените покриви носат и други придобивки како што се побогат биодиверзитет, намалување на загадувањето и апсорпција на вода при екстремни врнежи кои, исто како и топлината, во позадина на климатските промени, стануваат се почести и поинтензивни.