Засега нема совпаѓање на биолошки траги од автомобилот во кој кобниот ден се возеле Срѓан Јанковиќ и Дејан Драгијевиќ, инаку осомничен за убиството на двегодишното девојче Данка Илиќ и само една коса без корен, која бил пронајден во возилото, останува да се пријави. Во интервју за Нова.рс, познатиот генетичар Оливер Стојковиќ открива какви податоци може да се добијат со вештачка анализа на влакно без корен, но ДНК-трагата може да се прочита само ако споменатата коса има корен.
ДНК анализата долго време се користи како моќно оружје во борбата против криминалот и често претставува непобитни докази пред судот бидејќи го поврзува обвинетиот со жртвата. Човечката ДНК се наоѓа насекаде, во крвта, потта, солзите, плунката, косата, затоа е важно да се собере секоја трага и секој доказ, а тоа го прават луѓе во бели заштитни одела, со маски на лицето, за да нема мешање на биолошки траги и контаминација на докази.
Речиси секој барем еднаш во животот гледал епизода од серијата за истражителите, во која форензичарите користат зрно песок или прамен коса за да ги решат дури и најкомплицираните случаи. Сепак, животот не е телевизија, а науката напредувала, но сепак не е семоќен. Од што зависи дали со помош на толку мала трага, како прамен човечка коса, ќе се идентификува лицето од чија глава паднало или е извадено, понекогаш жртва, а понекогаш криминалец?
Според професорот по генетика на Медицинскиот факултет во Белград, Оливер Стојковиќ, се зависи од квалитетот на собраниот примерок.
„Не може од секое влакно да се извади биолошка трага, ДНК, што би било корисно во некоја доказна постапка. Секое влакно има свој циклус, раст, клеточна смрт и опаѓање. Најдобро е кога ДНК се зема во анагена фаза, кога „расте“. ДНК може да се прочита само од коренот на косата, на пример, ако жртвата се бранела и извадила прамен коса од напаѓачот, тогаш е можно да се изврши соодветна ДНК анализа и да се споредат тие резултати со нечија ДНК пронајдена во базата на податоци. Доколку нема корен од влакното, од кое би се земала биолошката трага, таа коса е неупотреблива за ДНК анализа“, објаснува Оливер Стојковиќ.
Не е возможно да се извлечат биолошки траги од исечена коса или коса која е испадната, на која не е задржан коренот, но можно е да се добијат други информации.
„Косата расте приближно еден сантиметар месечно и во неа остануваат траги. На пример, ако некој користел наркотици, можно е да се видат тие траги од праменот на косата. Исто така, доколку лицето било отруено, така во косата на Наполеон биле пронајдени олово и арсен. Исто така, можно е со голема веројатност да се одреди полот на личноста на која му припаѓа косата, поради хромозомите х и ипсилон, па се знае дали косата е на жена или на маж“, објаснува генетичарот Стојковиќ.
Но, она што не може да се одреди од ниту едно праменче е возраста на личноста од чија глава паднала или е скината.
„Дури и да сте имале прамен коса од лексикон и треба да споредите едно влакно со него, не можете со целосна сигурност, како што велат 100 проценти, да кажете дека и двата примероци припаѓаат на иста личност. Исто така, влакната не растат исто на сите места на главата, на пример на круната и над ушите“, објаснува професорката по генетика на Медицинскиот факултет во Белград.
Само едно праменче може да биде пресудно во случајот со двегодишното девојче Данка Илиќ од Бор, кое на 26 март исчезна од семејниот имот во Бањско Поље. За нејзиното убиство обвинети се Срѓан Јанковиќ и Дејан Драгијевиќ, работници на ЈКП „Водовод“ од Бор, кои тој ден работеле на отчитување на водомери во Бањско Поље.
Тие се обвинети дека прво со службен автомобил „фиат“ ја удриле девојката, а потоа ја внеле во возилото. Кога девојчето се освестило, еден од осомничените ја убил, велат од МУП.
Токму затоа тоа возило било клучно за истрагата. Од внатрешноста беа земени примероци од стотици биолошки траги, вклучително и прамен коса за кој инспекторите се сомневаат дека и припаѓа на Данка Илиќ. Досегашните ДНК анализи не доведоа до совпаѓање со биолошката трага на Данка, а она што останува да се објави е праменот од косата кој бил пронајден во службениот автомобил.
Меѓутоа, проблемот е што, како што веќе напиша Нова.рс, на изолиран прамен коса нема корен.