Бидејќи климатските промени предизвикуваат зголемување на температурите ширум светот, нова студија предупредува дека екстремната топлина може да го забрза процесот на стареење кај постарите возрасни лица.
Постарите возрасни лица изложени на долги периоди на екстремна топлина покажале знаци на зголемено биолошко стареење, според студијата објавена во списанието „Science Advances“.
Истражувачите од Универзитетот во Јужна Калифорнија испитувале податоци од повеќе од 3.600 луѓе на возраст од 56 години и постари низ Соединетите држави, споредувајќи ги нивните биолошки маркери со температурните модели во нивните локални средини.
Нивните наоди? Оние кои живеат во области со чести денови над 32°C – класифицирани како „екстремна претпазливост“ или повисоки од Националната метеоролошка служба на САД, имале забрзано биолошко стареење, понекогаш и за повеќе од една година.
Што е биолошко стареење и зошто е тоа важно?
За разлика од хронолошката возраст, која брои години од раѓање, биолошката возраст го одразува абењето и кинењето на телото на клеточно и молекуларно ниво. Повисоката биолошка возраст од хронолошката возраст е поврзана со зголемен ризик од болести и прерана смрт.
За студијата, научниците анализирале примероци од крв собрани во период од шест години од 2010 до 2016 година, вклучувајќи примероци од учесници во жешки региони како Аризона.
Научниците потоа ја мереле нивната возраст користејќи епигенетски часовници – алатки кои ги следат промените во ДНК со текот на времето и ги споредиле резултатите со податоците за локалниот индекс на топлина, кои ги земаат предвид и температурата и влажноста, пишува „Euronews“.
Резултатите покажале дека оние во потоплите клими имале побрз епигенетски часовник, дури и откако биле земени предвид факторите на животниот стил како што се вежбањето, пушењето и консумирањето алкохол.
Скриените опасности од топлина и влажност
Додека високите температури сами по себе се штетни, влажноста дополнително ги зголемува негативните ефекти.
„Тоа е навистина комбинација од топлина и влажност, особено за постарите луѓе, бидејќи постарите возрасни лица не се потат на ист начин“, објаснува Џенифер Еилшир, професор по геронтологија на USC и виш автор на студијата.
„Почнуваме да ја губиме способноста да имаме ефект на ладење на кожата што доаѓа од тоа испарување на потта.
Во влажни услови, потта испарува побавно, со што се намалува способноста на телото да се лади. Треба да ги погледнете и температурата и влажноста за навистина да го разберете вашиот ризик“, додава Ејлшир.
Климатските промени, урбаната топлина и ранливите популации
Со зголемувањето на глобалните температури, резултатите ја нагласуваат итната потреба да се заштитат ранливите популации, особено постарите лица од здравствените ризици поврзани со топлината.
Според Светската метеоролошка организација (СМО), 2024 година била најтоплата година досега, околу 1,6 °C над прединдустриските нивоа. Топлотните бранови исто така стануваат се почести и поинтензивни.
Претходните истражувања ја поврзуваа екстремната топлина со кардиоваскуларниот стрес, проблемите со бубрезите, па дури и когнитивниот пад. СЗО проценува дека топлината убива повеќе од 175.000 Европејци секоја година, а без интервенција, климатските промени би можеле да доведат до 2,3 милиони дополнителни смртни случаи низ Европа до 2099 година.
Како што сугерира ова последно истражување, ризиците за постарата популација може да бидат уште поголеми отколку што се мислеше.
Истражувачите нагласија дека градовите би можеле да го намалат влијанието на екстремната топлина со зголемување на урбаните зелени површини, засадување повеќе дрвја и дизајнирање на јавна инфраструктура имајќи ја предвид отпорноста на топлина.
Без такви мерки, зголемувањето на температурите би можело да претставува уште поголема закана за стареењето на населението во светот во децениите што доаѓаат.