Урсула фон дер Лајен освои само половина од битката кога лидерите на ЕУ ја поддржаа за втор мандат на функцијата претседател на Европската комисија во јуни. Сега, таа сè уште треба да го освои мнозинството од 720-те пратеници на Европскиот парламент во четврток.
Таа се претставува како искусен лидер и може да има корист од желбата во Европската унија за стабилна рака во време кога беснее војна во Украина и можното враќање на Доналд Трамп во Белата куќа на ноемвриските избори може да ги разниша глобалните односи.
Фон дер Лајен од ЕУ вети дека ќе „изгради бастион“ против екстремната левица и десница
Конзервативната политичка групација на Фон дер Лајен, Европската народна партија (ЕПП), има 188 места, социјалистите има 136, а либералната група Обнови има 77. Од самиот почеток, се чини дека таа може да ги собере потребните гласови од коалицијата .
„Јас не сум математичар, но мислам дека со трите централни сили кои ја поддржуваат Урсула фон дер Лајен и кои се дел од пакет-договорот, ги имаме бројките“, рече портпаролот на ЕПП Педро Лопез минатата недела.
Ниту политичарите ниту експертите со кои разговараше ДВ не веруваат дека ќе биде лесно како што навести Лопез. Нема гаранција дека сите во коалицијата ќе гласаат за Фон дер Лајен.
„Ќе биде тесно“, рече Џулиен Хоез, експерт за ЕУ со седиште во Брисел.
Гласови дадени на тајно гласање
Бидејќи гласањето е тајно, важно е Фон дер Лајен лично да разговара со парламентарците, кои можат да гласаат врз основа на интересите на нивните гласачи без страв од последици доколку се оддалечат од партиската линија.
Иако членовите на Европскиот парламент (ЕП) не можат да бидат принудени да гласаат за кандидат преку партиски камшик, владите и лидерите сè уште се обидуваат да влијаат на исходот.
Ирскиот премиер Сајмон Харис, на пример, ги повика ирските европратеници да го поддржат фон дер Лајен во интерес да добие клучна функција во Европската комисија за Ирска. 27-члената Комисија има по еден комесар од секоја земја-членка, а некои позиции се повлијателни од другите.
„Не се сомневам дека претседателот Фон дер Лајен ќе сака да разговара со европратениците. Тоа би било соодветно нешто да се направи и, секако, ќе се ангажирам со ирските европратеници врз основа на тоа што сега го предложивме Мајкл Мекграт да биде наш комесар“, рече Харис, според ирската јавна телевизија RTE.
Доколку Фон дер Лајен не успее да обезбеди 361 глас, ЕУ би можела да западне во криза во време кога вознемиреноста е голема, а алтернативните кандидати со доволна поддршка од целиот блок изгледаат непостоечки.
Дали фон дер Лајен ќе се префрли надесно?
Фон дер Лајен едвај помина со истата коалиција во 2019 година кога беше избрана со мала разлика од девет гласа.
Овој пат, неколку политичари во повеќепартиската коалиција веќе рекоа дека нема да гласаат за неа. Други, пак, предупредија дека мора да се откаже од соработката со екстремно десничарската група Европски конзервативци и реформисти (ЕЦР) – четврта по големина во Европскиот парламент.
Социјалистите и либералите внимателно ја следат Фон дер Лајен по увертирата на италијанскиот премиер Џорџија Мелони, која ја предводи ЕЦР.
Пред европските избори минатиот месец, фон дер Лајен ја отвори вратата за сојуз со Мелони. Овој потег ги вознемири нејзините главни сојузници, кои се заканија дека ќе ја повлечат поддршката доколку таа се наведне понатаму надесно.
По изборите, ЕПП посочи дека нема да има формален договор со Мелони, но постои можност Фон дер Лајен да и понуди отстапки на Италија за имиграциската политика во нејзиниот говор во четврток. Формулирањето на секое такво ветување, а за тоа прашање за тековниот конфликт во Газа, ќе го следат социјалистите, либералите и зелените.
Зелените за спасување?
Зелените загубија 17 места на европските избори во јуни, но дури и со намален број од 53 места, тие веруваат дека се подготвени да одиграат значајна улога во парламентот на ЕУ и да го имаат клучот за враќањето на фон дер Лајен. Групата би можела да ги обезбеди гласовите што ѝ се потребни на Фон дер Лајен без таа да мора да склучи договор со Мелони и да ја одржува рамнотежата помеѓу централно-десниот и централно-левиот и прогресивните сили недопрени.
ДВ дознава дека Фон дер Лајен ги уверила членовите на партијата на Зелените дека е решена да ја постигне целта за нето-нула емисии до 2050 година, утврдена во Европскиот зелен договор, но додаде дека планот можеби ќе треба да се приспособи.
Фон дер Лајен ќе мора да оди по јаже за тоа како таа има намера да го реши спорот околу употребата на мотори со согорување по 2035 година. .
Но, без изненадување во последен момент, Зелените најверојатно ќе гласаат за неа и, како блок, ќе ја турнат преку целната линија. Експертите велат дека Зелените станале поподложни по изборните загуби и бараат нешто повеќе од широка гаранција за продолжување на Зелениот договор.
„Ако постои црвена линија, тогаш тоа е задржување на крајната десница“, рече политичар на Зелените, кој сакаше да остане анонимен.
Фон дер Лајен ќе мора да балансира различни интереси за да биде реизбран. Еден политичар од ЕУ изјави за ДВ дека Фон дер Лајен не може да придобие сојузници ако има за цел само да им служи на интересите на сопствената групација.