Словачкиот премиер Роберт Фицо престојува во официјална посета на Хрватска, каде што се сретна со хрватскиот премиер Андреј Пленковиќ. Средбата се одржа во позитивна и конструктивна атмосфера, со фокус на продлабочување на билатералната соработка и дискусија за заедничките европски приоритети, пренесе „Индекс.хр“.
На почетокот на разговорите, премиерот Пленковиќ истакна дека туризмот игра значајна улога во поврзувањето на граѓаните на двете земји, потенцирајќи дека бројот на словачки туристи на Јадранот постојано расте. Двајцата премиери разговараа за економската соработка, актуелните регионални и глобални предизвици, како и за новите приоритети во рамките на Европската унија.
„Посебно сум задоволен што потпишавме повеќегодишен договор во областа на културата,“ изјави Пленковиќ, изразувајќи благодарност до министерката за култура Нина Обљен Коржинек и министерот за надворешни работи Гордан Грлиќ Радман. Тој му се заблагодари на Фицо за поддршката на хрватското малцинство во Словачка, додавајќи дека и Хрватска се грижи за словачкото малцинство на нејзина територија. Премиерите разговараа и за новиот седумгодишен финансиски план на ЕУ.
„Би сакале Хрватска и Словачка да бидат значително застапени, бидејќи сè уште сме во процес на достигнување на нивото на земјите кои ја основаа Европската унија,“ изјави Пленковиќ.
Додаде дека заеднички ќе бараат решенија и средства за справување со новите предизвици, како што се борбата против нелегалната миграција, инвестирањето во иновации и развој на заеднички политики. Пленковиќ најави и дека Хрватска на крајот на месецот ќе го преземе претседавањето со Иницијативата „Три мориња“, каде Словачка исто така активно учествува. Фицо им се обрати на новинарите на словачки јазик, заблагодарувајќи му се на премиерот Пленковиќ за гостопримството. Тој ја истакна важноста на туризмот, напоменувајќи дека илјадници Словаци секоја година го посетуваат хрватското приморје. Ја пофали и Хрватска за грижата за словачкото малцинство, додавајќи дека би бил среќен доколку и хрватската заедница во Словачка се чувствува подеднакво прифатено и почитувано.
„Дозволете ми да ѝ честитам на Хрватска за нејзините многу добри финансиски резултати,“ изјави Фицо.
„Невработеноста е толку ниска што словачката економија моментално има потреба од 100 до 150 илјади странски работници, што претставува голем предизвик за владата.“
Додаде и дека неговата влада ја презела функцијата во услови на тешка состојба со јавните финансии, но работи на стабилизација и развој. Фицо подвлече дека меѓу Хрватска и Словачка нема отворени билатерални прашања, што создава солидна основа за понатамошна економска и политичка соработка. Премиерот Фицо понуди поддршка и конкретна помош за зачувување на надворешната граница на Европската унија.
„Словачка е подготвена да обезбеди техничка и персонална поддршка на Хрватска во справување со предизвиците на миграцијата и заштитата на надворешните граници“, истакна Фицо.
Оваа понуда, како што беше потенцирано од двете страни, претставува пример за солидарност и партнерство меѓу земјите-членки на ЕУ кои се соочуваат со заеднички предизвици. Премиерот Фицо се осврна и на значењето на енергетската безбедност, особено во контекст на снабдувањето со гас.
„Доколку не се воспостави повторен проток на гас од исток кон запад, нема да можеме да функционираме. Во интерес на Словачка, но и на Европската унија, е да работиме заедно на ова прашање“, истакна тој, нагласувајќи дека Словачка располага со значителни транспортни капацитети.
Фицо се заблагодари и за можностите за соработка со Хрватска во областа на течниот природен гас (ЛНГ), потенцирајќи ја стратешката важност на диверзификацијата на енергетските извори. Во продолжение, Фицо говореше за безбедноста на границите, при што ја пофали Хрватска за ангажманот во заштитата на шенгенската граница.
„Го ценам она што Хрватска го прави во однос на заштитата на својата шенгенска граница, како и ангажманот на Босна и Херцеговина. Станува збор за илјада километри граница. Ние имаме околу сто километри граница со Украина, додека Хрватска мора да заштити десет пати поголема граница“, изјави тој.
Фицо повторно ја понуди поддршката на Словачка за чување на границите, велејќи дека неговата влада смета оти проблемот со илегалната миграција не може ефикасно да се реши само во рамките на ЕУ.
„Имаме околу четири милиони илегални мигранти во ЕУ за кои не постои јасна стратегија. Ова прашање мора да се решава надвор од границите на Унијата. Словачка може да понуди техничка и материјална поддршка и го цениме она што хрватската влада го прави, особено на границата со БиХ,“ додаде Фицо.
На новинарско прашање за испораката на гас од ЛНГ терминалот на Крк и дали тоа претставува решение за Словачка, премиерот Фицо одговори дека годишната потрошувачка на гас во Словачка изнесува меѓу четири и пет милијарди кубни метри, што е нешто повеќе од потрошувачката во Хрватска.
„Во моментов, добиваме околу три и пол милијарди кубни метри гас преку Турски тек. Немаме проблем со покривање на домашната потрошувачка. Словачка е дел од важна транспортна рута, која додека беше активна, овозможуваше стабилни цени на гасот. Но, со прекинот на транспортот преку Украина, сега се соочуваме со потешкотии,“ објасни Фицо.
Тој нагласи дека Украина располага со доволни резерви на гас и оти е неопходно повторно да се активира транспортната рута преку нејзина територија кон Европа.
„Украина има повеќе гас отколку што ѝ е потребно и треба да го испорачува во Европа. Потребно е да се вратиме на обновувањето на таа транспортна рута,“ додаде тој.
Фицо посочи дека прашањето со нафтата е дури поважно од гасот.
„Ние сме ограничени на рафинеријата „Словнафт“. Можеме да произведуваме доволно само за Словачка, за Украина без ограничувања, и одредени производи за Чешка. Доколку не се случат промени, ќе бидеме принудени да се насочиме кон диверзификација на увозот на нафта,“ изјави тој, нагласувајќи дека Хрватска и во овој сегмент ја смета за стратешки партнер.
Одговарајќи на новинарско прашање зошто одлучил да се појави на страна која некои ја сметаат за агресор, премиерот Роберт Фицо одговори:
„Знаеме кој нè ослободи. Никој не може да ми каже дека ослободувањето дојде од запад, ако знам дека дојде од исток,“ рече тој, додавајќи дека ѝ оддал почит на жртвите и во Нормандија, каде загинале војници ослободувајќи ја Европа, и дека ќе отпатува и во Лондон за да му оддаде почит на пилот на Руската Федерација.
Фицо нагласи дека народите од поранешниот Советски Сојуз имале најголем удел во победата над нацизмот.
Тој се осврна и на критиките упатени од страна на естонската премиерка Каја Калас.
„Како може да му каже на премиер на една модерна, суверена држава дека го предупредува да не патува некаде? Како се осмелува да го каже тоа? Ние сме суверена земја. Ова е историската вистина,“ истакна Фицо.
Во продолжение додаде дека не гледа причина за полемики и дека не разбира зошто се кренала врева околу неговата намера да положи венец на Споменикот на непознатиот војник во Москва.
„Ако нешто слично се случи во Лавов или во Киев, нашиот претставник ќе положи венец и таму. Предолго сум во политика за некој да ми кажува што можам, а што не можам да направам“, истакна Фицо.
Хрватскиот премиер Андреј Пленковиќ додаде дека постои можност Денот на победата да се одбележува и во Киев, иако, како што рече, засега нема конкретни информации за тоа.