Европската унија се согласи на ембарго на најголемиот дел од увозот на руска нафта по разговорите на самитот во Брисел. Ембаргото беше договорено по речиси едномесечни кавги меѓу земјите-членки, а целиот договор во голема мера беше блокиран од Унгарија, која сепак успеа да обезбеди изземање во својот случај.
Санкциите веднаш ќе се одразат на 75% од увозот на руска нафта, односно три четвртини, што ќе ѝ ускрати на Русија огромен извор на финансирање на нејзината воена машинерија, напиша претседателот на Европскиот совет, Шарл Мишел на Твитер. ЕУ веднаш ќе ја забрани поморската нафта, која го сочинува најголемиот дел од рускиот извоз во ЕУ.
Урсула фон дер Лајен, претседателката на Европската комисија, истакна дека забраната „ефикасно ќе намали околу 90 отсто од увозот на нафта од Русија во ЕУ до крајот на годината“, бидејќи Германија и Полска ветија дека ќе се откажат од испораките преку нафтоводи до нивната територија. Официјални лица блиски до разговорите велат дека одлуката на овие две големи економии да се откажат од нафтата од северниот крак на нафтоводот Дружба значи дека ембаргото на ЕУ ќе покрие околу 93 отсто од испораките на руска нафта до крајот на годината, пренесува Гардијан.
Исклучок за Унгарија, Чешка и Словачка
На самитот во Брисел, лидерите на ЕУ се обидоа да најдат начин да го убијат унгарскиот премиер Виктор Орбан, кој го блокираше договорот за најновите санкции против Русија. Според компромисниот план за кој се дискутираше на самитот, руската нафта транспортирана преку нафтоводот Дружба од советско време до Унгарија, Чешка и Словачка ќе биде изземена од ембаргото на ЕУ.
При пристигнувањето на самитот во Брисел, Виктор Орбан рече дека „решението за нафтоводите не е лошо“, но тој инсистираше на тоа дека на неговата земја и се потребни гаранции за да може да добие нафта од други извори доколку дојде до „несреќа“ на нафтоводот Дружба, кој проаѓа нз фронтот во Украина.
Сè уште нема рок за ослободување за јужниот крак на Дружба, кој ги опфаќа Унгарија, Словачка и Чешката Република, земји без излез на море и кои се во голема мера зависни од руската нафта. Италија, балтичките земји, Холандија и Белгија, како и другите земји кои увезуваат нафта на танкери, имаа првични резерви за ослободувањата за нафтата во нафтоводите, што ќе им даде предност на некои земји да продолжат да увезуваат евтина руска нафта.
Кога ЕУ ќе премине на целосно ембарго на нафта?
Тоа не е јасно. Урсула фон дер Лајен, претседателката на Европската комисија која ја води политиката на санкции, вети дека ЕУ ќе разговара како да се затвори дупката што е можно поскоро. Унгарија бара пари од ЕУ за повторно опремување на нејзините нафтени рафинерии, кои можат да добиваат руска нафта, јавува „Би-Би-Си“.
На Хрватска ѝ треба време да го зголеми снабдувањето на северниот сосед преку гасоводот Адриа. Лидерите на ЕУ избегнаа да дадат детали за крајниот датум на ослободувањето од Централна Европа.
Колку нафта извезува Русија?
Русија е трет најголем производител на нафта во светот по САД и Саудиска Арабија. Приближно половина од рускиот извоз на сурова нафта отишла во Европа пред да бидат воведени санкциите поради војната во Украина.
Според Меѓународната агенција за енергија, Словачка и Унгарија минатата година примиле 96 отсто и 58 отсто од својот увоз на нафта од Русија. Русија учествуваше со само 8 отсто од увозот на нафта во Велика Британија во 2020 година, а околу 3 отсто од увозот на нафта во САД минатата година, јавува Би-Би-Си.
Истражувачкиот аналитичар Бен Меквилијамс вели дека би требало да биде полесно да се најдат алтернативни снабдувачи за нафта отколку за гас, бидејќи иако некои доаѓаат од Русија, има многу испораки од други места.
Некои земји ослободија еквивалент на 120 милиони барели од нафтените резерви – најголемото ослободување на резерви во нејзината историја. САД сакаат Саудиска Арабија да го зголеми производството на нафта и се обидуваат да ги олеснат санкциите за венецуелската нафта.
Како ембаргото ќе влијае на руската нафтена машина?
ЕУ ѝ плаќа на Русија околу милијарда евра дневно за нафта и гас, што е непроценлив извор на цврста валута за Кремљ во финансирањето на војната во Украина. Наглото намалување на тие финансиски текови ги продлабочува економските проблеми на Русија на долг рок.
Сепак, некои економисти предупредија дека тоа може да има спротивен ефект на краткорочно помагање на Москва, бидејќи Русија има корист од високите цени. Долгите дебати во ЕУ и дадоа време на Русија да најде алтернативни купувачи.
Како сето ова може да влијае на Европа? Возачите и фирмите ќе се соочат со повисоки цени на бензинските пумпи. Во секој случај, на владите ќе им биде уште потешко да управуваат со растечките трошоци за живот.