Иако Основниот суд во Приштина на почетокот на оваа година ја поништи одлуката на косовската Влада за експропријација на земјиште на северот на Косово и одлучи да се врати на повторно разгледување, минатата недела Владата на Албин Курти повторно донесе одлука за експропријација на земјиште во општините Лепосавиќ и Зубин Поток на северот на Косово.
„Владата на Република Косово одржа онлајн седница, на која ја одобри: Конечната одлука за експропријација за јавен интерес на недвижностите на сопствениците и сопствениците на интерес кои се засегнати од реализацијата на ’Инфраструктурни проекти од јавен интерес‘, во општините Лепосавиќ и Зубин Поток, согласно правосилните пресуди на судовите на Република Косово“, гласи владиното соопштение.
Во Лепосавиќ минатата година, локалните Срби протестираа со денови, барајќи од косовската влада да ја повлече одлуката за експропријација на земјиште во северно Косово, донесена во средината на јануари 2023 година.
Претходно, претставништвото на ЕУ во Приштина оцени дека изградбата на четири бази на косовската полиција на приватно и општинско земјиште, во некои случаи дури и пред да започне постапката за експропријација, предизвикува загриженост за правата на сопственост во северно Косово.
ЕУ ги повика косовските власти строго да се придржуваат до законските процедури за експропријација на недвижен имот и да направат сè што е во нивна моќ за да обезбедат целосно почитување на правата на сопственост на сопствениците и сопствениците на удели.
„Изградбата на четири бази на косовската полиција на приватно и јавно земјиште – во некои случаи пред почетокот на постапките за експропријација – предизвикува загриженост за правата на сопственост во северно Косово и мора соодветно да се решат од властите. ЕУ ги повикува косовските власти строго да се придржуваат до законските процедури за експропријација на недвижен имот, да сторат се од себе за да се погрижат да се следи соодветен процес и целосно да се почитуваат имотните права на засегнатите сопственици и иматели на интерес“, соопшти Европската унија.
На одлуката на косовската извршна власт, реагираше и Српска Листа велејќи дека претставниците на српскиот народ се противат на оваа одлука.
„Во име на српскиот народ ги повикуваме меѓународните претставници итно да реагираат и да го спречат Курти да предизвика конфликти и хаос на северот на Косово, бидејќи тоа е очигледна цел за него, бидејќи тој јавно ја ценеше неговата желба да ги реши проблемите во северот на Косово треба да ги искористи хрватските искуства кои алудираат на етничкото чистење извршено во таа земја во акциите на Блиц и Стухи“, се вели во реакцијата.
Според Законот за експропријација Владата на Косово може да врши експропријација под одредени услови, но и дека општината на чија територија се врши експропријацијата има право на суд да ја оспори законитоста на експропријацијата и/или износот на компензација.
Освен оние дејствија за остварување на права предвидени со закон, ниту една општина или општински јавен орган не може да спречи или попречува експропријација.
Исто така, се наведува дека експропријацијата на недвижен имот може да се изврши само доколку имотот не е избран заради спроведување на некоја дискриминаторска цел.
Ехат Мифтарај, директор на Косовскиот институт за правда, во изјава за „Локално“ истакна дека пред да донесе одлуки поврзани со имотот на граѓаните или јавниот имот Владата треба организира јавни дебати со граѓаните и засегнатите групи со цел да се зголеми отчетноста и активното учество на граѓаните во процесите на одлучување од јавен интерес.
„За жал, во многу случаи Владата на Косово донесува одлуки и во други делови на Република Косово, игнорирајќи го учеството на јавноста. Од правен аспект, и во однос на одлуката донесена од Владата, граѓаните и засегнатите групи имаат право да го насочат административниот судир против одлуките на Владата до надлежните судови како независни органи и да ја вратат законитоста во случаи кога владата постапува спротивно на тоа“, рече Мифтарај.
Тој додаде дека примената на законите во Косово и одлучувањето во Косово со почитување на Уставот и законот во принцип не може да се утврди дека е во спротивност со бриселските договори и другите последователни договори.
„Одлуката во конкретниот случај не прекршува ниту една меѓународна обврска на Косово, но исто така е важно владата да изгради култура и да ги спроведе обврските што произлегуваат од важечкиот закон на Косово во однос на консултациите со засегнатите страни при донесување одлуки кои влијаат на интересот на јавноста“, потенцираше Мифтарај.
И.И.