Германскиот канцелар Олоф Шолц повторно ќе го започне Самитот во Берлин за Западен Балкан на почетокот на ноември. Лидерите на шесте земји од Западен Балкан (Северна Македонија, Албанија, Босна и Херцеговина, Косово, Црна Гора и Србија) се очекува да склучат договори за Слободното движење со лични карти, признавање на академски квалификации и професионални квалификации. Потпишувањето на овие договори ќе означи револуционерно обновување на Берлинскиот процес, како и поттик за една од неговите најитните иницијативи – Регионалниот заеднички пазар.
– Берлинскиот процес треба да се прошири надвор од овие договори и да претрпи подлабока ревизија. Германија и нејзините европски партнери треба повторно да ги разгледаат, како и повторно да ги вчитаат, основачките цели на иницијативата, вклучително и решавањето на отворените билатерални и внатрешни прашања, регионалната економска соработка и одржливиот раст, за таа да се движи низ извонредните предизвици и да донесе најголем успех. Берлинскиот процес имаше доволно влијание за да ги собере лидерите на Западен Балкан на годишно ниво, како и да поттикне голем број агенди, вклучувајќи го Заедничкиот регионален пазар, агендата за поврзување и зелениот договор за Западен Балкан, се вели во новиот политички извештај на Балканс Груп.
Сепак, се вели понатаму во извештајот, како што еволуираше, Берлинскиот процес покажа некои ограничувања за исполнување на неколку од неговите декларативни цели.
– Постојаните билатерални прашања и недостатокот на капацитети во владите на земјите од Западен Балакан го попречија неговиот најголем успех. Слабиот политички притисок од страна на земјите-членки на ЕУ и ниската интеграција во рамките на проширувањето на ЕУ, исто така, одиграа клучна улога. Дополнително, на Берлинскиот процес му недостигаше континуитет помеѓу и низ приоритетите и прашањата на агендата. Без механизам за следење и администрирање, неговите агенди станаа преполни и исцрпени, се вели во извештајот.
Новиот политички извештај на Балканс Груп аведува дека со прекин на Берлинскиот процес откако Меркел се збогуваше со канцеларката во 2021 година и слабиот ентузијазам на ЕУ за проширување, „Отворен Балкан“ почна да се формира во 2021 година, како делумна регионална иницијатива за трговска соработка, која ја поддржуваат Србија, Албанија и Северна Македонија, оставајќи ги зад себе Косово, Босна и Херцеговина (БиХ) и Црна Гора.
– Постои голема загриженост за нејзиното преклопување со CRM – иницијатива поврзана со трговијата, формирана во рамките на Берлинскиот процес во 2020 година. За возврат, ова иницијатива се соочува со сериозни предизвици во спроведувањето на своите мерки, главно поради лошото наследство на Централноевропскиот договор за слободна трговија (ЦЕФТА) – што е многу политизирана иницијатива. Вклучувањето на застарената ЦЕФТА во имплементацијата на CRM ги минимизираше изгледите на Берлинскиот процес, како и даде горчлив вкус, се потенцира во извештајот.
По ноемврискиот самит, анализира Балканс Груп, Берлинскиот процес треба да обезбеди поамбициозна цел.
– Ова може да се направи само ако еволуира за подобро да се интегрира со проширувањето на ЕУ и процесот на пристапување на СБ, да го зголеми финансирањето за Агендата за поврзување, да се заложи за решавање на билатералните спорови, како и да обезбеди платформа на која ќе учествуваат сите ВБ6 и се застапени подеднакво, се вели во извештајот./Д.Ј.
The Relaunch of the Berlin Process for the Western Balkans – Making its Objectives more Ambitious