„Мајкрософт“ отпушти повеќе од 15.000 луѓе оваа година, вклучувајќи 9.000 само во јули – вкупно околу седум проценти од нејзината глобална работна сила – и покрај кварталниот раст на профитот за речиси 25 проценти и пазарната вредност што надмина 4 трилиони долари. Извршниот директор Сатја Надела вели дека „Мајкрософт“ „бележи голем напредок“, но паралелниот бран отпуштања го поставува прашањето за иднината на работата во ерата на вештачката интелигенција, пишува „Фајненшл тајмс“.
Според анализата на уредничката на „Фајненшл тајмс“, Анџла Равал, улогата на вештачката интелигенција во корпоративното реструктуирање станува подиректна. Компаниите повеќе не се задоволуваат да прават повеќе со помалку луѓе – тие сега се подготвуваат за време кога многу работни места едноставно повеќе нема да бидат потребни.
Вештачката интелигенција станува сè поприсутна, а работните места исчезнуваат.
Иако бизнис лидерите тврдат дека вештачката интелигенција ги „редизајнира“ работните места, бројките велат поинаку. „Интел“ и „Би-Ет“, меѓу другите, објавија илјадници отпуштања директно поврзани со вештачката интелигенција, пишува „Фајненшл тајмс“. „Мајкрософт“, иако не го наведува експлицитно тоа, истовремено отпушта илјадници луѓе, додека објавува рекордни профити. Во минатото, отпуштањата се сметаа за нужно зло, но денес раководителите ги гледаат како знак на напредок, се вели во анализата на FT.
Во технолошката индустрија, приходите по вработен станаа престижен репер. Американскиот стартап акцелератор Y Combinator, низ кој сега поминаа големи услуги како Airbnb и Dropbox, ја промовира идејата дека успешна компанија може да се изгради само со неколку вработени. Финансиските медиуми објавуваат дека неговите стартапи често се фалат со милиони приходи, иако вработуваат минимални тимови.
Алтман: Наскоро компанија од милијарда долари со еден вработен
Коосновачот на OpenAI, Сем Алтман, предвиде дека наскоро би можело да има компанија од милијарда долари водена од само едно лице. Иако засега звучи футуристички, големите јазични модели како ChatGPT, Gemini и Grok веќе го менуваат пазарот на трудот, особено кај канцелариските работни места. Многу позиции веќе се прекинуваат затоа што, како што наведуваат компаниите, „задачите на тие вработени повеќе не постојат“.
„Фајненшл тајмс“ го наведува примерот на голема ревизорска фирма која, со помош на вештачката интелигенција, го намали времето потребно за креирање извештај за 75 проценти и ослободи 3.600 часа аналитичка работа. Вработувањето на програмери, исто така, нагло забави.
Равал предупредува дека цели слоеви на пониски позиции исчезнуваат, а со нив и традиционалните патишта за професионален раст. Позициите на почетно ниво и праксите се првите што се погодени, но сè повеќе и повеќе работни места во средниот менаџмент исто така исчезнуваат. „Растот на вештачката интелигенција би можел да го ограничи закрепнувањето на вработеноста во некои пониски канцелариски позиции“, изјави за „Фајненшл тајмс“ Дирк Хан, извршен директор на меѓународната фирма за регрутирање „Хејс“.
Вредноста на универзитетските дипломи е сè попод знак прашалник, а кариерните патеки стануваат сè повеќе „искривени“ и нелинеарни. Фриленсерството и краткорочните ангажмани дополнително го фрагментираат пазарот на трудот. Вештачката интелигенција само го забрзува, се вели во анализата.
Дали намалената работна сила е навистина поотпорна?
Помалку луѓе значи пониски трошоци и побрзи перформанси, но може да значи и помала отпорност на шокови – од нарушувања во синџирите на снабдување до егзодус на експерти. Равал во „Фајненшл тајмс“ го наведува примерот на шведската компанија „Кларна“, која отпушти илјадници вработени, но сега тестира враќање на луѓето во поддршката на клиентите бидејќи системите со вештачка интелигенција не успеаја да комуницираат со клиентите во реалниот живот.
Технолошките претприемачи кои промовираат компании со минимален број вработени потценуваат колку деловните процеси и корпоративната култура всушност се засноваат на човечки односи и интеракции. Иако вештачката интелигенција навистина може да ги преземе рутинските задачи, таа треба повторно да научи да го цени човекот – од креативноста и емоционалната интелигенција до сложената проценка, се вели во анализата на „Фајненшл тајмс“.
Но, ова е можно само ако инвестираме во оние кои ги носат овие квалитети и учат нова генерација работници – а во моментов многу врати се затвораат пред дури и да имаат време да се отворат, заклучува авторот на „Фајненшл тајмс“.