Азотниот оксид (N2O) е стакленички гас кој е околу 300 пати помоќен од јаглерод диоксидот (CO2), а неговата концентрација во атмосферата сè уште се зголемува.
Иако е познато дека човечките активности се главната причина за емисиите на N2O, научниците открија досега непознат природен процес кој придонесува за неговото формирање.
Студијата ја спровеле микробиолози од Универзитетот во Јужна Данска (СДУ) и Универзитетот во Гранада, а го водела Елизабет Леон-Палмеро, која работела на двата универзитета за време на истражувањето, пишува порталот за енергија.
Тие го опишаа новооткриениот механизам кој произведува N2O, а студијата беше објавена во списанието „Science“.
„Традиционално, учебниците го опишуваат N2O како нуспроизвод на микробиолошки процеси, каде што бактериите и археите „трошат“ азот. Азот често доаѓа од земјоделските ѓубрива, а кога неговиот вишок се измие во водните екосистеми, микробиолошката активност ослободува N2O во атмосферата“, се наведува во SDU.
Сончевата светлина го започнува процесот
Меѓутоа, една нова студија открива дека N2O може да се произведува и абиотски – односно без учество на микроорганизми.
Истражувачите идентификувале хемиски механизам поттикнат од сончева светлина и неоргански азот, кој го нарекле „фото-хемо-денитрификација“.
Експериментите беа спроведени во два слатководни резервоари во југоисточниот дел на Шпанија и во Балтичкото Море. Нивните наоди постојано покажаа значително зголемување на концентрациите на N2O поврзани со изложувањето на сончева светлина. Процесот е најинтензивен во близина на површината на водата и се намалува со длабочината, бидејќи пенетрацијата на сончевата светлина станува послаба.
„Фасцинантно е да се открие сосема нов пат за формирање на N2O. Веќе знаеме неколку микробиолошки механизми, но ова откритие додава уште еден слој на сложеност на целата слика“, вели професорот Бо Тамдруп, еден од авторите на студијата.
Истражувачите проценуваат дека фотохемо-денитрификацијата може да биде важен извор на глобалните емисии на N2O од површинските води. Овој процес е особено изразен во површинските води богати со азот, како што се фјордовите, крајбрежните зони и тропските области, каде што сончевото зрачење е интензивно.