Светските цени на храната повторно пораснаа во јануари, поттикнати од растот на цената на нафтата и се блиску до највисоките нивоа во последните 10 години, соопшти Агенцијата за храна на ОН.
Индексот на цените на кошничката на ФАО на основните прехранбени производи се зголеми за 1,1 отсто во првиот месец од оваа година од ревидираната вредност во декември, на просечни 135,7 поени.
Индексот што ги следи цените на растителното масло се зголеми најмногу, за 4,2 отсто, достигнувајќи го највисокото ниво откако ФАО ги следеше податоците, поради намалената достапност на извозот и другите ограничувања во понудата поврзани со недостигот на работна сила и неповолните временски услови.
Зад статистика, експертите се согласуваат, постојат потенцијално многу поголеми проблеми, на глобално ниво.
Морис Обстфелд, виш соработник во Институтот за меѓународна економија Петерсон, поранешен главен економист во Меѓународниот монетарен фонд, рече дека зголемувањето на цените на храната ќе ги наруши приходите во посиромашните земји, особено во делови од Латинска Америка и Африка, каде што некои луѓе трошат до 50 или 60 отсто од вашиот приход од храна.
Тој рече дека „не е претерување“ да се каже дека светот се приближува до глобална криза со храна и дека побавниот раст, високата невработеност и стресните владини буџети кои потрошиле големи суми за борба против пандемијата создале „совршена бура од неповолни околности“.
„Постојат многу причини за загриженост за големи социјални немири“, додаде тој.
Дури и пред пандемијата, глобалните цени на храната беа во пораст бидејќи болеста уништи голем дел од кинескиот фонд, а трговската војна меѓу САД и Кина резултираше со кинески царини за американските земјоделски производи.
Меѓутоа, како што започна пандемијата на почетокот на 2020 година, светот доживеа промени во побарувачката на храна. Рестораните и кафетериите беа затворени, а се повеќе луѓе се префрлија на готвење и јадење дома.
Две години подоцна, глобалната побарувачка на храна останува силна, но цените на горивото и трошоците за испорака, заедно со тесните грла во синџирот на снабдување, како што е недостигот на возачи на камиони и контејнери за испорака, продолжуваат да ги зголемуваат цените, рече Кристијан Богманс, економист во Меѓународниот монетарен фонд.
Сушата и лошото време во големите земјоделски земји како Бразил, Аргентина, САД, Русија и Украина ја влошија ситуацијата.
Високите цени на енергијата остануваат посебен предизвик, рече Обстфелд, бидејќи тие ги зголемуваат трошоците за транспорт на храна, ја зголемуваат цената на ѓубривата, што се случува и во Србија, чие производство бара многу енергија и го пренасочува житото кон производството на биогориво.
Одгледувачите на свинско месо, исто така, се соочуваат со различни предизвици, вклучувајќи ги и цените на контејнерите за храна, кои се за 170 отсто повисоки во просек од пред една година, откажување на нивните пратки во последен момент и недостиг на камиони со фрижидери.