На почетокот на вториот мандат на американскиот претседател Доналд Трамп, една од највпечатливите фигури на неговата администрација беше најбогатиот човек на светот, Илон Маск.
Милијардерот имаше задача да раководи со неформалниот Оддел за владина ефикасност (DOGE), присуствуваше на состаноците на владата, леташе со Трамп на „Air Force One“ и редовно беше пофалуван од претседателот за добро завршената работа. Сепак, од почетокот на април Трамп и другите републиканци практично престанаа да го споменуваат.
Во текот на февруари и март, Трамп го спомнува Маск во просек четири пати неделно на својата социјална мрежа „Truth Social“, но од почетокот на април не го спомнал ниту еднаш, се вели во анализата на порталот „Politico“. Тимот за собирање средства на Трамп не го ни спомнува. Се поставува прашањето – како Маск го заслужи овој третман но се упатува на фактот дека тоа е прагматична одлука на републиканците, а не некаква кавга меѓу најбогатиот човек на светот и претседателот на САД. Двајцата сè уште комуницираат, а Маск и други бизнисмени неодамна го придружуваа Трамп на неговото патување на Блискиот Исток.
Според анкетите на јавното мислење, Маск станува се помалку популарен меѓу гласачите, а значително помалку од Трамп. Републиканскиот кандидат на почетокот на минатиот месец загуби важна изборна битка за место во Врховниот суд на сојузната држава Висконсин, каде Маск беше ангажиран како донатор, но во исто време стана товар за републиканците во текот на кампањата.
Иако републиканските пратеници продолжуваат позитивно да зборуваат за Маск кога ќе бидат директно прашани, бидејќи сакаат да го задржат неговото огромно богатство, армијата поддржувачи и онлајн влијанието на нивна страна, некои признаваат дека би било подобро за партијата доколку Маск не води активна кампања за конгресните избори во 2026 година.
„Анкетите во основа ви кажуваат дека Илон прави одлична работа кога е во позадина. Се надеваме дека ќе остане таму, ќе ја продолжи таа работа, но нема да преземе заменска улога во кампањата“, рече извршниот директор на конзервативната група за раст, Дејвид Мекинтош.
Тишина од врвот
На почетокот на април не само Трамп престана да зборува за Маск, туку и неговите најблиски советници и официјални профили на Белата куќа. Уште кон крајот на февруари, Трамп го искористи Маск како голема мамка за донаторите. „Го сакам Илон Маск! Медиумите се обидуваат да не растргнат и не успеваат. Тој е одличен”, се вели во пораката на Трамп до донаторите од 27 февруари.
Сепак, името на Маск речиси исчезна од тие пораки веќе на почетокот на март. Единствен исклучок беше референцата на капа со натпис „Американски залив“, која ја носеше милијардерот.
Во одговорот на Белата куќа на прашањето на новинарот на Политико дали го сметаат Маск за политичка слабост, воопшто не се споменува. „Мисијата на DOGE за да ги намали расходите, измамите и злоупотребата секако ќе продолжи. Вработените во DOGE, кои работат во нејзините различни канцеларии, ќе продолжат да соработуваат со администрацијата на претседателот Трамп за да ја направиме нашата влада поефикасна“, рече портпаролката на Белата куќа, Каролин Левит во одговорот.
Сè уште е цел на демократите
Иако повлекувањето на Маск во позадина може да биде од корист за републиканците, тоа може да ги отежне работите за демократите. Нивната изборна стратегија, применета и на споменатите избори во Висконсин, се заснова на поврзување на републиканските ривали со Маск. Демократите, сепак, тврдат дека нивната стратегија ќе продолжи да биде ефикасна, бидејќи тешко дека Маск целосно ќе исчезне од очите на јавноста.
Дека Маск се уште има влијание во владата сведочи и фактот што минатата недела тој го придружуваше Трамп во посета на Саудиска Арабија, каде што се сретна со локалните лидери и зборуваше на инвестициски форум. Ништо не укажуваше дека меѓу нив имало сериозен конфликт.
Дури и Маск да ја напушти позицијата на чело на DOGE на крајот на мај, тоа нема да го промени фактот дека најбогатиот човек на светот го назначил раководството на тоа тело.
„Проблемот никогаш не бил навистина Елон Маск, туку Илон Маскизмот. Тој е автор на нивните стратегии и не станува збор за теоретска вина, туку за реалните штети што му се нанесени на светот во партнерство со Трамп, а за кои ќе се разговара за време на изборите“, изјави демократскиот стратег Џеси Фергусон.
Доказ дека на демократите нема да им биде лесно е фактот што, според анкетите, ДОГЕ е подобро оценет кога Маск не е вклучен во неговата работа, иако функционирањето на ова псевдоминистерство не е значително променето поради неговото отсуство.
„Јавноста ги поддржа напорите да се стави крај на непотребното трошење во Вашингтон, но не го поддржа начинот на кој беше имплементиран. Неговата мисија да го елиминираа расходите секако помогна, но реториката што тој ја употреби не“, заклучи републиканскиот аналитичар Френк Лунц.