Жителите на украинскиот град Херсон на 30 мај наишле на необичен развој на настани. Не можеле пристап до интернет речиси 59 минути, а потоа нешто пред 16 часот конечно се вратила интернет-конекцијата и се изгледало нормално. Само што не било така, затоа што во тие 59 минути пристапот до Интернет бил пренасочен преку руската инфраструктура и се што барале Украинците на Интернет одеднаш станало предмет на интерес на Владимир Путин. Од тој датум, украинските провајдери се принудени малку по малку да го пренасочуваат сообраќајот низ руската инфраструктура, ставајќи ги сите свои клиенти во значителен ризик, пишува „Wired“, истакнувајќи дека втората опција за повеќето од нив била засекогаш да ги укинат своите услуги.
Освен за Интернет, будното око на Путин покажало интерес и за украинските мобилни услуги, па мобилните телефони со руски СИМ-картички сега најмногу циркулираат во регионот.
„Ова е шокантно кршење на човековите права. Целата комуникација сега ќе биде контролирана од Русите, а пристапот до точни информации секако ќе биде ограничен“, изјавил Виктор Захора, заменик директор на Украинската агенција за сајбер безбедност.
На 30 април Херсон Телеком беше првиот што го пренасочи сообраќајот преку руската мрежа, за набрзо да го врати во украинската инфраструктура, но потоа сè повторно се промени на крајот на мај. Целиот нивен сообраќај сега минува низ „Миранда Медиа“, руска компанија со седиште во Крим која е поврзана со рускиот телеком провајдер Ростелеком, а штом се случи тоа, руските медиуми РИА Новости веднаш објавија дека областите Херсон и Запорожје се префрлени на руски интернет-инфраструктура, која наскоро ќе почне да го користи рускиот префикс +7. Според тврдењата на Захора, во областа има вкупно 1.200 даватели на услуги, од кои сè поголем број секојдневно се префрлаат на руската инфраструктура, пред се затоа што не можат да работат поинаку поради постојаните пречки.
Имено, тие започнале со почетокот на војната во февруари, кога прекинот на интернет-конекцијата станал едно од најчестите руски оружја и тоа со многу добар успех. Русите уништиле телевизиски кули и сателити, но Украинците долго се спротивставувале на руското преземање на комуникациите и Интернетот.
„Едно е кога ќе го преземете градот и ќе престанете да доставувате храна, но сосема е друго кога ќе успеете да преземете нечија инфраструктура“, изјавил Дејвид Белсон од „Cloudfare“ за „Wired“. Русите во моментов го контролираат украинскиот интернет систем на неколку начини. Од една страна е физичката окупација на опремата на терен, по што следи наредба за пренасочување на сообраќајот преку „Миранда Медиа“.
„По 30 мај, се минува низ руски раце“, потврди сопственикот на Херсон Телеком, Дмитриј Александрович преку објава на Фејсбук.
Покрај тоа, во Херсон последните денови се појави нова, мистериозна компанија за мобилни телефони, која продава мобилни телефони без бренд со целосно бели СИМ-картички, но познато е дека мобилните телефони користат руски позивен број +7.
„Wired“ предупредува дека е исклучително важно кој го контролира интернетот, особено имајќи го предвид се поголемиот број земји, вклучително и Русија, кои вршат континуирана цензура и контрола на целата содржина. Со ова, се вели дека руските власти можат да читаат мејлови и пораки од корисниците, а пренасочувањето на украинскиот интернет сообраќај преку руската инфраструктура сега ќе помогне во ширењето на пропагандата на Кремљ и ќе наведе многу Украинци да мислат дека украинските сили ги напуштиле.
Како навистина изгледа во последните години, можеше да се види и по примерот на Крим, кој е целосно одвоен од украинскиот интернет систем од 2017 година. Русите штом го зазедоа во 2014 година поставија кабли на Крим преку кои го насочуваа сообраќајот низ руската инфраструктура, а за да ги завршат плановите им беа потребни три години. Сега се претпоставува дека тоа ќе се обидат да го направат и во Херсонската област, а наводно во истата област воведуваат руски пасоши и најавуваат отворање банка.
„Русите јасно ставаат до знаење дека имаат долгорочни планови да останат во оваа област, а контролата на комуникациите и интернетот е клучна за тоа“, вели Олена Ленон, украинска професорка на Универзитетот Њу Хевен.