Со една одлука Државната агенција за Бугарите во странство (ДАБЧ) ги одзела правата и на двете организации на Бугари од странство (БКК-Скопје и КИЦ-Босилеград) кои од јули минатата година и помагале агенцијата при проверка на бугарското потекло на кандидати за бугарско државјанство (Наредба №13 од 12.02.2015 година). Како резултат на тоа, во регистарот на ДАБЧ на организациите на Бугари (во смисла на Законот за Бугарите што живеат надвор од Република Бугарија) во моментов постојат нула организации- со згрозеност велат од Бугарскиот културен клуб во Скопје (БККС).
Минатата година тогашното раководство на ДАБЧ се обраќа кон организации на Бугарите во странство со барање за помош при издавањето на уверенија за бугарско потекло на граѓани на соодветните земји, кои аплицираат за бугарско државјанство. Одобрени за соработка со ДАБЧ се Бугарскиот културен клуб – Скопје (БККС) и Културно-информативниот центар (КИЦ) на бугарското национално малцинство – Босилеград, кои се внесени во регистарот на организациите на Бугари кои живеат надвор од Република Бугарија со подреденост на претседателот на ДАБЧ.
Кохерентно и под раководство на ДАБЧ, двете организации почнуваат да издаваат сертификати на Бугари по потекло, но не по долго станува јасно дека голем дел од барањата и досиејата, комплетирани со такви сертификати, се блокирани и остануваат без движење. Од БККС тврдат дека тоа се случува без никаква причина или објаснување.
На 14 ноември минатата година, в.д., Претседателот на ДАБЧ Димитар Владимиров праќа писмо до БККС и КИЦ, во што е напишано дека “БККС, без да е призната за организација на Бугарите што живеат надвор од Република Бугарија, за одржување на врска со нив, е запишана во Регистарот на организации на Бугарите што живеат надвор од Република Бугарија, воден од ДАБЧ со Наредба №30 од 04.07.2014г. на в.д. претседател на ДАБЧ “. Излегува дека некој ни избришал, без да знаеме за тоа, велат од БККС.
Во следниот став, сепак, станува јасно дека вистинската причина е нов правилник изготвен од ДАБЧ кој влегол во сила на 16 септември 2014 година, за што никој не ги известил бугарските организации, ниту барал нивното мислење.
Македонските Бугари од БККС приговараат категорично против предметното известување од следниве причини:
1. Ултимативниот тон на документот е крајно неприфатлив за преписка помеѓу бугарска државна институција и странски невладини организации на Бугарите, регистрирани надвор од територијата на Република Бугарија во законодавството на странски држави.Таквите “инструкции од Софија” сигурно би предизвикале меѓународни скандали и демонизацијата на Бугарите како “странски агенти” пред јавноста на земјите каде што живеат.
2. Известувањето содржи ултимативно барање за промена на Статутот на организациите, како и за испраќање на годишни извештаи во ДАБЧ. Такви услови во однос на странски правни лица се исто тотално неприфатливи. “Не добиваме никаква материјална помош од ДАБЧ за да им пишуваме извештаи! Секој обид за промена на Статутот (вклучувајќи воведувањето на негирачки принцип за етнички чисто членство, за кое се бара) може да даде повод за прекин на легално постоење на БККС – долгиот сон на локалните бугаро-мразачите “, вели со загриженост претседателот на БККС Лазар Младенов.
3. Согласно основните принципи на правото, споменатиот нов правилник не може да има ретроактивно дејство и да се применува за записи извршени далеку пред датумот на усвојување. Целосно нелогично е, при секоја можна промена на Правилникот, организациите на Бугарите да губат веќе стекнато статус, потоа да се кандидираат повторно за да бидат заведени во регистарот повторно и повторно.
4. Дефиницијата на “Бугарин по потекло” засега не е разработена добро, поради што во постапката за утврдување на бугарско потекло има голем број нејаснотии и двосмислености. ДАБЧ би требало да се фокусира на решавање на овој проблем, наместо да пренесува одговорности (и дури да импутира обвинувања) на доброволни невладини организации.
Имајќи го предвид сето ова, БККС се обраќа кон премиерот Бојко Борисов со апел за отстранување на примени неправилности и за решително подобрување на интеракцијата со бугарските заедници во странство, меѓусекторска координација и постапките за добивање на бугарско државјанство по потекло.
Потсетуваме дека ДАБЧ одржа конскурс за избор на нов претседател. Сеуште не е јасно кој е победникот.