Ве молам, не губете нерви. На крајот од приказната, Дедо Мраз ќе дојде и на сите ќе им даде подароци. Сигурно тоа ќе биде мир и нормализација на односите. И Европа. Без Европа и европскиот пат нема нормализација или мир, барем не во догледна иднина. За жал, во моментов не одиме во таа насока. Барикадите повеќе се поврзуваат со балканизација.
Гледајќи од Приштина, на барикадите и улиците на север се веат знамиња на други земји, како што, рака до срце, се веат и други знамиња на југ, покрај Косово. Но, на југ, никој не го доведува во прашање фактот дека Косово е „држава на своите државјани“ како што е напишано во Уставот на Косово. Инаку, тоа е историски компромис што го направија Албанците. Но, на север има други идеи. Таму не се вее косовското знаме. Чие знаме се вее: српско или руско?
Значи, за која идеја станува збор на северот? Кој ги контролира барикадите? Како што знаеме знамињата на овие две земји се речиси сосема исти, се зависи од тоа како ќе го завртите. Па, како е свртен кон север? Чии се „бригадите“ на северот од Косово?
Мислам дека државата Србија и српската војска, дури и да ѕвечкаат со оружјето, всушност играат игра која им е наметната. Се чини дека Русите ја изгубија довербата во Вучиќ и српските политичари и дека всушност ја диктираат политиката во Белград со помош на нивните луѓе кои ја контролираат армијата, православната црква и неколку олигарси кои имаат големи бизниси со Русија. Сега изгледа ни на Русите не им се допаѓа тоа што Вучиќ седи на две столчиња.
Развојот на настаните на север, и моделот на „играта“ што се спроведува таму, укажува на нова стратегија, со цел промена на границите и освојување на патиштата во регионот. Исто така, експериментот за претворање на „волкот“ во „јагне“ се спроведува на психо-социјален план, односно создавање на идеја дека Србите се жртви. За таа цел обичните луѓе се носат на барикадите, додека ги чуваат „бригадите“.
Потоа доаѓа целата идеологија на воскресението. Ќе има и Дедо Мраз, се разбира, бидејќи, како што видовме на телевизија, Свети Никола веќе беше на барикадите, на семејните веселби. Што ќе правите, „жртвите“ решија да и пркосат на една „таканаречена“ држава и на целиот западен свет. И сето ова се случува пред наши очи, додека, како што некои мислат денес, Западот губи време во преговори со Вучиќ и неговата група, кои немаат вистинска моќ во Србија и кои, дури и да сакаат (и не не сакаат), не можат да ги нормализираат односите со соседите, а уште помалку со Косово.
Косово е само повод за внатрешна борба меѓу Европа и проруската Србија, која преовладуваше на руската страна со барикадите на север.
Пред неколку месеци напишав дека Вучиќ танцува опасна (според него) игра на ризици, меѓу Западот и Русија и мислам дека паднал од жица. Меѓутоа, многумина мислат дека тој само се преправа дека нема моќ и дека не ги контролира вооружените групи на север, а други, во малцинството, мислат дека тој навистина не ги контролира и дека само си игра со зборови, а да бидеш претседател, нешто слично на Ругова во 90-тите години, со таа разлика што Ругова беше идеалист и пацифист, додека Вучиќ не беше ниту едното ни другото.
Со еден збор, според мене, барикадите сега не зависат од Србија туку од Русија, а Вучиќ нема ниту храброст ниту сила да го признае тоа, ниту да им одолее, дури и да сака.
Лично мислам дека косовската влада не треба да игра улога на бестрашен борец против криминалот, особено што тоа веќе не се ситни локални криминалци, со тоа што и на југ има многу криминал и дека проблемот треба да се пристапи мирно, решително и долгорочно во соработка со нашите западни сојузници. Агресивната политика кон северот само ќе ги зајакне антиевропските позиции на север и во Белград.
Едноставно се работи за промена на принципите. Русите се надеваат дека антиглобализмот на Трамп повторно ќе заживее на Запад и дека, меѓу другото, Западот повторно ќе одлучи да ги помести границите на Балканот по национална линија. Ако тоа се случи, секоја косовска влада ќе биде немоќна да ги зачува северните граници.
Од друга страна, ако глобализмот и мултиетничкото општество се цел и модел на иднината, тогаш работите ќе се развиваат поинаку на глобално ниво. Сосема беше очекувано Русите во Украина да продолжат додека се надеваат на враќање на Трупа или Трамписти на американската политичка сцена, со што (повторно)создавањето на новиот поредок ќе заземе поинаков тек. Дотогаш сите сме заложници на поголема игра, и поголема борба и мора да се однесуваме одговорно од која страна на барикадата и да сме.
И сега за отстранување на барикадите. Додека обичните луѓе се на барикадите, ќе биде тешко да се интервенира. Ако Вучиќ успее да ги извлече луѓето од барикадите и да ги отвори патиштата, тогаш ќе докаже дека се уште е во игра, па дури и дека е навистина независен од Русите, како што се пофали во Тирана, на самитот ЕУ-Западен Балкан.
Доколку ОН успеат да ги отстранат барикадите, Западот ќе продолжи да разговара со него, а тоа ќе го отвори патот за европскиот план (француско-германскиот план) за нормализација на односите, кој со одредени корекции е прифатлив и за косовската страна.
Сега на маса Вучиќ има две барања: да се повлечат луѓето од барикадите и да се отворат патиштата и источната верзија на „отворањето“ на Балканот, што може да заврши со натамошно распаѓање на самата Србија.
Во секој случај, Вучиќ е на потег! Прашањето е: дали ја управува кризата или таа го управува него? Ако не може, нема повеќе да му треба ниту на Западот ниту на Истокот. Ако може (сака), тоа ќе треба да го докаже многу брзо. За жал, тоа не е само игра на нерви, се работи за долгорочна одлука: каде оди Србија! Нормализацијата на односите со Косово ја води Србија (и целиот регион) кон Европа. Да се надеваме дека Вучиќ сака и може да ги отстрани барикадите.
Фадиљ Љепаја е колумнист, политички аналитичар и основач на Центарот за балкански студии, невладина организација која собира аналитичари кои се занимаваат со меѓуетнички и меѓурелигиски прашања. Во 1980-тите, Љепаја беше еден од водачите на „Народното движење за Република Косово“, а во 1990-тите беше младински функционер на ЛДК