Кон крајот на август годинава, турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган ја прослави муслиманската Нова година посилно од кога било.
Целиот свет со неверување гледаше како Ердоган најпрво ја претвори Аја Софија во џамија, а потоа го стори истото со една од најстарите византиски цркви во Истанбул. Веднаш потоа, тој објави дека се пронајдени големи резерви на природен гас под дното на Црното Море и дека се надева дека Турција ќе започне да ги користи во 2023 година.
Непосредно пред тоа, резервите на природен гас беа пронајдени во Средоземното море, а сега и двете од овие области се жешки зони на конфликт меѓу големите сили. Тој ова лето ја пречека палестинската делегација од политичкото биро на Хамас во Анкара и изрази поддршка за Палестина непосредно пред Обединетите Арапски Емирати и Израел – во режија на американскиот претседател Доналд Трамп – да потпишат историски договор на штета на Палестина.
Сите овие потези, како што пишува професорот Алан Михаил од „Јеил“ за „Тајм“, ја проектираат визијата на Ердоган за исламската моќ. Доколку е посветен на зајакнување на исламската доктрина во земјата, тоа оди паралелно со обврската да и обезбеди природни ресурси на Турција и да го прошири своето влијание во регионот и светот.
Mad regime in #Turkey has attacked and threatened almost every country in the region recently. If you believe that's an exaggeration, take a second and look at the map.
Erdogan is the biggest treat to peace in the region. No wonders he is considered new Hitler.#SanctionTurkey pic.twitter.com/8iu7JFtRQI— Aram Vardanyan (@aram_var) October 8, 2020
Во деновите и седмиците по исламскиот празник, Ердоган продолжи да ја затегнува јамката околу социјалните медиуми и започна да размислува за повлекување на Турција од таканаречената Истанбулска конвенција на Советот на Европа, чии потписници се залагаат за заштита на жените од семејно насилство.
Визијата на Ердоган е токму причината за загриженоста на демократски ориентираните луѓе во Турција, Блискиот исток и остатокот од светот.
Агендата на Селим
За обидите на Ердоган да ја воскресне Отоманската империја и да се претстави себе си како султан се пишува долго време и во тоа дефинитивно има вистина, но за да се разбере политичката агенда на Ердоган, мора да биде јасно кој точно османлиски султан сака да биде тој – Селим Први
Во времето на Селим I, во 16 век, Турција напредувала од силна регионална моќ во огромна светска империја. Оттука, Турција на Селим му нуди на Ердоган модел за оваа модерност: земјата ќе биде глобална политичка и економска моќ, влијателна од Вашингтон до Пекинг и безмилосна кон сите предизвици на нејзиниот пат.
Seljuq Empire map reveals Erdogan’s dream of reviving the Ottoman conquests -New Map turkey 2023 😇 pic.twitter.com/IURfafhYVl
— Haris Israr (@HarisIsrar9) October 7, 2020
Сепак, визијата на Ердоган, по примерот на Селим, е исто така ексклузивна; политиката што ја форсира Ердоган е политика на силни луѓе што води пред се кон регионални конфликти, сузбивање на верските малцинства и монопол над глобалните економски ресурси.
Покрај обидите на Ердоган навистина да воспостави монопол над резервите на природен гас околу Турција, таквата агенда може да се прочита и од турските интервенции во Либија, Сирија, Јемен, па дури и Киргистан, за што сега се сомнева.
Таквата „османлиска“ програма вклучува прогонства – шиити, Курди, интелектуалци, христијани, новинари, жени и левичари.
Додека сите други современи турски владетели се дистанцираа од наследството на Османлиите и исламот со цел да се претстават како „западни“, „секуларни“ и „модерни“, Ердоган беше првиот што го оживеа ова чувство и го искористи како централен дел од неговата агенда.
Erdogan live for Islamic turkey and he'll InshaAllah
Ottoman once again pic.twitter.com/wInFt7Sg5O— Syed Ali (@Naqvi_Ali_Syed) October 8, 2020
Кога Мустафа Кемал Паша (Ататурк, што значи „татко на Турците“) го прогласи создавањето република на 29 октомври 1923 година, требаше да биде нова национална држава посветена на суверенитетот на народната волја. Старата корумпирана автократска Османлиска империја предводена од султанот беше мртва. Ататурк беше првиот претседател на Турција што создаде модерна нација. Тој воведе сеопфатни реформи во политичката, социјалната, правната, економската и културната сфера.
Сепак, Ердоган често многу тенденциозно се нарекува себеси и неговите соработници „внуци“ на Османлиите, намерно прескокнувајќи ја целата генерација на татковците на републиката.